Tranh của tác giả Huyền Chiêu
Viết về nhạc sĩ Nguyễn Hiền khó
quá!
Khó vì ông quá hoàn hảo
Khó vì ông quá nổi tiếng
Khó vì ông quá được yêu mến.
Người ta thường bảo “người có
tài hay có tật”. Nhạc sĩ Nguyễn Hiền tìm mãi không ra tật nào.
Vì vậy viết về ông như khen
phò mã tốt áo. Nhưng tôi vẫn muốn viết, cũng như chưa bao giờ chán nghe nhạc
của ông.
Sinh ra ở Hà Nội và dù không
gắn bó với nơi mình đã lớn lên, Nguyễn Hiền luôn mang nét đẹp lịch lãm của người Tràng An.
Di cư vào Sài Gòn, ông là một
công chức mẫn cán với chức vụ chủ sự phòng chương trình đài phát thanh Sài Gòn,
là phụ tá giám đốc đài truyền hình Việt Nam
Không có tật thì… nhạc làm
sao hay được? Không bị vợ bỏ, tình phụ, bạn bè phản trắc, không phải sống đói
nghèo thì làm sao có những tác phẩm xé
lòng? Với tôi, nhạc sĩ Nguyễn Hiền vượt lên khỏi những cái “tật” ấy.
Tâm hồn ông chan chứa một mùa
xuân yêu thương và những khúc nhạc của ông là khúc nhạc hướng về một thế giới
rạng rỡ có người biết yêu người. Ông thường giao cảm với thi nhân để cùng nhau cho ra đời những ca khúc đẹp.
Tác phẩm đầu tay ông phổ thơ
Thiệu Giang để chúng ta có ca khúc “Người Em Nhỏ”.
Nghe “Người Em Nhỏ” ta hình
dung được tình yêu của các chàng trai Việt thuở ấy nhẹ nhàng, thắm thiết và
trong sáng đến như thế nào.
“Chiều nay buồn viễn xứ
Nhớ người em gái xưa
Tôi thấy chân trời cũ
Giăng giăng một hàng mưa”
“Lá Thư Gửi Mẹ”. Phổ thơ của Thái Thủy, người
miền Nam sống qua thập niên 1960 làm sao quên được:
“Mẹ ơi thôi đừng khóc nữa
Cho lòng già nặng sầu thương
Con đi xây tình viễn xứ
Đâu có quên tình cố hương.”
Trong ca khúc của Nguyễn Hiền
không có tiếng kêu gào hung hăng theo kiểu:
“Giết người đi, giết người đi, giết người trong mộng đã bội tình”(1)
Không khổ cực, vất vả vì yêu như:
“Ta lần mò leo mãi
Không qua được vách sầu
Ta tìm một tiếng yêu
Thấy toàn là sầu đau”(2)
Tình yêu, niềm thương nhớ
trong nhạc Nguyễn Hiền lãng đãng như mây trời, nhẹ nhàng như khói sóng:
“Nhớ nhau, khi mây vương
vương màu tím
Dư âm câu ca trìu mến
Mang một lời thề nguyền
Ngàn kiếp mây bay mang theo
niềm nhớ
Thu sang lòng thấy bơ vơ
Giờ chỉ còn mộng mơ” (3)
Bài thơ “Nụ Hoa Vàng Mới Nở”
của Kim Tuấn khi được Nguyễn Hiền viết thành ca khúc “Anh Cho Em Mùa Xuân” đã
cứ hồi sinh như cành nẩy lộc mỗi độ xuân về, dù có thời gian bị xếp vào loại
nhạc vàng cấm kỵ,
“Đất Mẹ gầy cỏ lúa,
Đồng xa xanh mấy mùa,
Ngoài đê diều căng gió
Thoảng câu hò đôi lứa”
Những hình ảnh rất thân quen,
đầy xúc cảm ấy làm sao phai nhạt được
trong lòng người dân Việt?
Ngoài tình yêu dành cho mẹ,
cho em, tình yêu quê hương của Nguyễn Hiền ngọt ngào như một khúc hoan ca mơ về
một đất nước thanh bình, chưa bao giờ có thực nhưng đẹp như tranh vẽ.
Bạn đã bao giờ nghe Thái
Thanh hát “Thanh Bình Ca” của Nguyễn Hiền do Thanh Nam
Thật bất ngờ khi Thanh Nam
Và sự kết hợp tuyệt vời của
Thái Thanh, Nguyễn Hiền, Thanh Nam
Thanh Bình Ca làm lay động lòng người bằng những ngôn từ giản dị nhất:
“ Về nơi đây chung xây đắp
quê hương
Và nơi nơi vui câu hát yêu
thương
Lúa reo mừng mùa về ngát thôn
làng
Đời vui tươi như muôn sóng trùng dương”
Giản dị nhưng phải thật,
không phỉnh gạt dối trá thì lời ca, tiếng hát ấy sẽ mãi mãi lắng đọng trong hồn
người. Một chút riêng tư, “Tìm Đâu” là
ca khúc của Nguyễn Hiền mà tôi cảm thấy tâm hồn mình phảng phất đâu đó.
Đó là một ca khúc không phổ
biến lắm và cũng ít ca sĩ nào chọn hát.
Nhưng “Tìm Đâu” có giai điệu
đẹp quá. Nỗi buồn rất nhẹ trong “Tìm Đâu” sao cứ làm lòng mình vương vấn. Chẳng
phải mỗi ngày, mỗi tháng, mỗi năm ta đã trôi
tuột biết bao điều, cả cuộc đời ta cứ nhớ hoài, tìm hoài.
Chẳng phải những hoài vọng
tưởng như mơ hồ ấy cứ luôn làm trái tim ta rạn vỡ:
“Niềm thương dù cho xa cách
muôn trùng không phai mờ
Ngày tháng vấn vương theo áng
mây trôi, đi bơ vơ
Tìm lúc chiều về những phút
say mơ
Tìm về lối cũ nên thơ
Hàng cây in bóng ven hồ”
Tôi gọi những ca khúc của
Nguyễn Hiền là “Khúc Nhạc Thanh Bình” Vì chúng được viết bởi một tâm hồn tràn
ngập tình yêu người, yêu đời, yêu hòa bình.
Đất nước chúng ta đã từng có
một lớp người tài năng, nhân hậu và tư cách.
Tiếc !
Đáng lẽ lớp người ấy đã phải
được cùng nhau:
“Ôi mừng sao khi sông núi
thanh bình
Lau nước mắt xóa tan mùa
chiến chinh” (4)
Huyền Chiêu
Xuân Đinh Dậu 2017
(1) Giết Người trong Mộng (Phạm Duy)
(2) Đời Đá
Vàng (Vũ Thành An)
(3) Ngàn Năm
Mây Bay
(4) Thanh Bình Ca (Nguyễn Hiền)
- Kính mời qý Thầy Cô và các Bạn thưởng thức 2 nhạc phẩm của nhạc sĩ Nguyễn Hiền
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét