Tôi
vốn mê nhạc vàng và “Con đường xưa em đi” cũng nằm trong số
đó. Nhạc Vàng đã đưa tôi vào một cuộc đời thật khác đa phần người ta ở Miền Bắc
sinh sau năm 1975. Nhạc vàng đã góp công lớn để “giải phóng” tôi khỏi những
tháng ngày vô định. Và trong đó có “Con đường xưa em đi”.
Tôi
đã từng nghe qua Tuấn Vũ, Thanh Tuyền, Như Quỳnh, Phượng Mai vv..ca bản này,
mỗi người có một sự “đặc biệt” riêng. Hay chứ, chất chứ ! Đó là cảm giác của
tôi. Và cảm giác đó cũng mang theo vào cả những mối tình học trò. Nhớ khi đó,
học lớp 9 là đã biết yêu và ca nghêu ngao với nàng những “Hoa sứ nhà
nàng",“Con đường xưa em đi”, “Hoa mười giờ”, “Chuyện
người thiếu nữ tên Thi”, “Chuyện hoa sim” vv…Cái thuở đó,
chẳng biết cái “Con đường xưa” là con đường gì, chỉ biết đó là con đường mà
nàng đi. Để rồi đến lúc vào đại học thì được nghe tin con đường đó đã đi lấy
chồng. Buồn !
"Năm năm đại học có
là bao
Anh về làng xóm nở hoa
chào
Người yêu bồng con ra
đón bác
Đau lòng bác lắm mẹ cháu
ơi...!
Thế rồi cuộc đời nổi trôi đưa đẩy tôi vào giữa giòng đời đầy cám
dỗ, danh vọng, bon chen, khổ đau nơi xứ “Thiên đường” cộng sản. Chợt có một
ngày nghe lại “Con đường xưa em đi” mới biết rằng “Anh
đã quên một dòng sông”…
Và cuộc đời cứ thế trôi đi, lúc rảnh café, lúc ngồi trong tù, lúc
ngồi chờ vượt biên qua Thái, lúc rảnh rỗi lái xe tại Canada. Tôi lại hát nhạc
vàng và trong đó có “Con đường xưa em đi”.
Đôi lúc tôi nghĩ, hát chỉ là để hát và con đường ấy đã đi mất rồi.
Giờ là lúc cần tìm một con đường khác. Nhưng người ta lại phải khiến cho tôi
viết một chút về con đường xưa mà em đã đi…
Nhạc sỹ Châu Kỳ viết nhạc bài “Con đường xưa em đi” vào
năm 1968 với lời nhạc của Hồ Đình Phương. Với gốc gác là gia đình làm nghệ
thuật ở Huế, nhạc sỹ Châu Kỳ đã viết cho mình rất nhiều ca khúc nổi tiếng
như: “Áo Trắng màu vu quy”, “Được tin em lấy chồng” ,“Đón
xuân này nhớ xuân xưa”. vv… mang âm hưởng Bolero sâu đậm. Nhưng ấn
tượng nhất với người nghe vẫn ấn tượng nhất với “Con đường xưa em đi”.
Ấy thế nhưng cộng sản Việt Nam đã cấm bài hát đó không được lưu
hành. Câu hỏi là Vì sao ? Vì sao lại có chuyện bi hài đó? Và sau đây là câu
phỏng đoán của tôi…
Mở đầu bài hát, tác giả mô ta sự lãng mạn của một người lính VNCH:
"Con đường xưa em
đi
Vàng lên mái tóc thề
Ngõ hồn dâng tái tê
Anh làm thơ vu quy
Khách qua đường lắng
nghe
Chuyện tình ta đã ghi"
Anh lính vì yêu cô gái nên đứng bên đường làm thơ tán tỉnh nàng.
Người qua đường thấy bài thơ lãng mạn và phải đứng lại lắng nghe anh lính trải
lòng. Không gian được bài hát mở ra trong không khí yên bình của đôi lứa nơi
hậu phương trước năm 1975. Và bên cạnh đó, tác giả muốn nói đến sự cảm thông
của người dân với hoàn cảnh của người lính chiến khi không hề chê bai cách tỏ
tỉnh hết sức đặc biệt của anh lính.
Bài hát tiếp theo với khung cảnh của những năm tháng chiến tranh
trước năm 1975. Người lính lên tiền đồn, ra mặt trận để canh giữ bình yên cho
Miền Nam. Người thiếu nữ trong bài hát ở lại hậu phương ngóng chờ:
"Những
mùa trăng vu quy
Vì
mưa gió không về
Chiến
trường anh bước đi
Có
nàng hoen đôi mi
Ngóng
theo đường vắng hoe...
Hỏi
còn ai cố tri"
Nàng khóc vì chờ người lính chiến, nàng khóc vì nhớ chàng, nàng
khóc vì số phận của đất nước. Nàng ngóng theo con đường mà chàng đã ra đi và
mong chờ chàng trở lại. Người con gái ấy cũng chờ người mà nàng cho là cố tri
ấy trở lại trong khi anh lính VNCH vẫn “Chiến trường anh bước đi”. Đây là một
hình ảnh đẹp tiêu biểu cho thời chiến chinh điêu linh trước 1975 mà người dân
VNCH phải chấp nhận để giữ bình yên trước sự khủng bố, phá hoại của CSVN. Hình
tượng “Mưa gió không về” là tiêu biểu cho nghệ thuật nhân hóa mà Châu Kỳ, Hồ
Đình Phương muốn ví người lính VNCH như những cơn mưa gió mang theo thương yêu
với người con gái hậu phương ra tiền tuyến.
Tiếp theo đó, tác giả lại nói đến nỗi nhớ từ phía người lính với
hậu phương:
"Em ơi! nhìn gió
lên khơi
Lòng có trông vời một
người xa cuối trời?
Nơi đây phiên gác canh
dài
E ấp đôi lời mình còn
nhớ thương hoài
Em ơi! màu áo phong
sương
Mình ước huy hoàng được
bàn tay chính nàng
Dâng hoa, dâng hết ân
tình
Tình đến bao giờ".
Người lính ấy trong mỗi canh gác đều nhìn theo mây bay, gió cuốn
cuối trời trong chiếc áo đầy phong sương, khói súng vẫn nhớ về hậu phương nơi
có nàng, nơi có con đường mà nàng vẫn đi như thuở xưa bên nhau. Nhạc sỹ Châu
Kỳ, Hồ Đình Phương mô tả người lính ấy mong mỏi có một ngày về chiến thắng huy
hoàng trước quân cộng sản để được đến bên nàng và được nàng trao những đóa hoa
ân tình. Đến lúc đó thì sẽ có “tình đến bao giờ”.
Trong khổ cuối của bài hát, tác giả lại quay lại kỷ niệm xưa của
đôi lứa:
"Hỏi đường xưa mà
nhớ
Con đường xưa em đi
Thời gian có quên gì
Đá mòn kia vẫn ghi
Ghi một đêm trăng thanh
Quán bên đường vắng tênh
Chỉ còn anh với
em".
Mối tình của đôi trai tài, gái sắc sẽ vượt qua chông gai, đạn thù
để có nhau. Họ sẽ đi lại con đường xưa mà họ đã đi trong một đêm trăng đẹp. Họ
chỉ cần bên nhau là đủ, họ sẽ ôm xiết vòng tay bên trong ngôi quán nhỏ ven
đường.
Hai tác giả Châu Kỳ, Hồ Đình Phương đã mô tả khái quát cảnh thanh
bình nơi hậu phương miền Nam trước 1975, khung cảnh miền Nam vướng vào chiến
tranh liên miên thông qua cảnh chia ly, chinh chiến của người lính VNCH mà kẻ
thủ ác là CSVN. Đôi lứa đang yên bình phải chia cách cũng là lỗi của giặc cộng.
Vì thế mà đảng CSVN không thể không cấm bài hát đã tố cáo tội ác phá hoại cuộc
sống yên bình của miền nam trước 1975.
Chưa hết, bài hát “Con đường xưa em đi” được viết
vào năm 1968, đó là thời điểm sau tết Mậu Thân 1968. Tác giả đã viết để cổ vũ
tinh thần chiến đấu của người lính VNCH trong tết Mậu Thân. Điều đó một lần nữa
gợi lên tội ác giết người hơn 5000 người dân Huế vộ tội của đảng CSVN. Vì thế
mà đảng phải cấm.
Cuối cùng, con đường mà những người lính VNCH đã đi qua mà bài hát
ám chỉ không chỉ có là con đường dệt mộng mà là cả những con đường xây
bằng máu và nước mắt của họ như: An Lộc với con đường 13 máu lửa,
Đường 9 Nam Lào, Đại Lộ Kinh Hoàng 1972, hay đường 7B đầy tủi hận, đường ra
biển đông đầy sóng dữ…Tất cả là sự oai hùng lẫn đau thương của quân lực VNCH.
Vì thế mà CSVN không hề muốn ai biết tới.
CSVN sợ người dân nhớ thương về VNCH, về nhạc vàng và những con
đường hùng tráng, bi thương của quân dân VNCH. Đảng sợ điều đó vì điều đó là kẻ
thù của đảng độc tài hiện này. Vì thế, đảng phải cấm.
Nhưng…Những con đường xưa em đi dù có thơ mộng, hùng tráng hay bi
thương thì vẫn là con đường phải đi tiếp cho ngày hôm nay. Đảng càng cấm, con
đường xưa vẫn tiếp tục đi vì con đường đó là con đường mang linh hồn của cả một
dân tộc với đầy rẫy bi tráng, kiêu hùng và cả đau thương trong mình.
Dân tộc Việt Nam sẽ phải đi tiếp những con đường xưa vẫn đi…
Đặng Chí Hùng
30/03/2017
Xin mời quý Thầy Cô và quý Anh Chị thưởng thức
nhạc phẩm CON ĐƯỜNG XƯA EM ĐI. Ca sĩ Hoàng Thục Linh
Bài viết hay quá !!!!
Trả lờiXóa