Thứ Sáu, 17 tháng 1, 2025

Ba Tỷ Phú Giàu Nhất Thế Giới Cùng Xuất Hiện Tại Lễ Nhậm Chức Của Ông Trump

BA TỶ PHÚ GIÀU NHẤT THẾ GIỚI CÙNG XUẤT HIỆN TẠI LỄ NHẬM CHỨC CỦA ÔNG TRUMP 
Báo VietNamNet

Trân trọng 
NHHN 

Kính mời quý vị theo dõi 




RÚNG ĐỘNG LỜI TIÊN TRI TRUMP BỊ ÁM SÁT VÀO LỄ NHẬM CHỨC TỔNG THỐNG

RÚNG ĐỘNG LỜI TIÊN TRI TRUMP BỊ ÁM SÁT VÀO LỄ NHẬM CHỨC TỔNG THỐNG
Tri Thức Mới 

Trân trọng 
NHHN 

Kính mời quý vị theo dõi 




Choáng Ngợp Hình Ảnh Diễn Tập Lễ Nhậm Chức Của Tổng Thống Đắc Cử Mỹ Dona...

CHOÁNG NGỢP HÌNH ẢNH DIỄN TẬP LỄ NHẬM CHỨC CỦA TỔNG THỐNG ĐẮC CỬ MỸ DONALD TRUMP
Báo VietNamNet

Trân trọng 
NHHN 

Kính mời quý vị theo dõi 




Tiên Tri Parker 2025: TT Trump Phơi Bày Tội Ác Chấn Động Nước Mỹ, Dân Trung Quốc Đồng Loạt Nổi Dậy


TIÊN TRI PARKER 2025: TT TRUMP PHƠI BÀY TỘI ÁC CHẤN ĐỘNG NƯỚC MỸ, DÂN TRUNG QUỐC ĐỒNG LOẠT NỔI DẬY
Tinh Hoa TV

Trân trọng 
NHHN 

Kính mời quý vị theo dõi 




Thứ Năm, 16 tháng 1, 2025

Cướp

 


CƯỚP 
Báo Mai

Hồi đại án Thủ Thiêm bùng nổ, nhà thơ Nguyễn Duy có cám cảnh viết bài Cướp. Không rõ là xuất hiện chính xác từ lúc nào, nhưng, qua bản chép tay, giới thân hữu của nhà thơ đã chuyển tay nhau, và đọc, và ngâm, như ngậm ngùi cùng đất nước, cái ngày “Cướp” hiện nguyên hình, không cần chặn hẻm núi, mà công khai viết luật để Cướp.

Bài thơ này, ngẫm ra, cũng không khác gì mấy hôm nay, với những chuyện diễn ra trước mắt, mà bỏ ra vài địa danh trong bài, cũng vẫn sống động như dao cắt vào tim.

image

image

image

image

image

Báo Mai


Dùng Thế Chủ Động: Cùng Nhau Trừng Phạt Các Thủ Phạm Đàn Áp Nhân Quyền Nghiệm Trọng

 


DÙNG THẾ CHỦ ĐỘNG: CÙNG NHAU TRỪNG PHẠT CÁC THỦ PHẠM ĐÀN ÁP NHÂN QUYỀN NGHIÊM TRỌNG 
Mạch Sống


Dùng thế chủ động: Cùng nhau trừng phạt các thủ phạm đàn áp nhân quyền nghiêm trọng

2025-01-14

Trọng tâm của BPSOS cho năm 2025 là tận dụng các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ và nhiều quốc gia dân chủ nhắm vào các thủ phạm đàn áp nhân quyền nghiêm trọng ở Việt Nam. 

Một cuộc họp với các cộng đồng tôn giáo độc lập trong nước và các cộng sự ở ngoài nước vừa được BPSOS triệu tập, để triển khai chương trình lập hồ sơ chế tài những quan chức Việt Nam và những người tiếp tay cho họ trong các hành vi xâm phạm quyền tự do tôn giáo hoặc đàn áp xuyên quốc gia một cách có hệ thống và nghiêm trọng. 

Thành phần chủ lực trong chương trình này là các nhóm nghiên cứu từng đóng góp cho công trình nghiên cứu và đánh giá tác hại của các tổ chức tôn giáo tay sai do chính quyền Việt Nam dựng lên được Uỷ Hội Hoa Kỳ về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế (US Commission for International Religious Freedom - USCIRF) thực hiện nửa đầu năm 2024. Kết quả của dự án đã vẽ ra một bức tranh toàn cảnh về những chiêu trò ném đá giấu tay bằng cách sử dụng chính người có đạo để trị người có đạo của chính quyền Việt Nam. Thủ đoạn thâm độc này đã là bức bình phong được chính quyền Việt Nam che mắt quốc tế kể từ những năm 1990 trong bối cảnh họ buộc phải bang giao với quốc tế.

Dự án lập hồ sơ chế tài những quan chức Việt Nam và những người tiếp tay cho xâm phạm quyền tự do tôn giáo sẽ nêu tên và cảnh cáo những người vi phạm trên bình diện quốc tế; vận động nhiều quốc gia văn minh trong đó có một số quốc gia quan tâm đặc biệt tới tình hình tự do tôn giáo ở Việt Nam áp dụng các biện pháp chế tài theo luật của mỗi quốc gia để trừng phạt những người này bao gồm như cấm không cho nhập cảnh để du lịch và học tập, trục xuất nếu đã nhập cảnh bao gồm cả việc đình chỉ học tập và công tác, cấm đầu tư trong đó có đầu tư bất động sản và không loại trừ khả năng phong tỏa các tài sản đã có trước đây.

Điều khá thú vị là theo luật của một số quốc gia văn minh, các chế tài vừa kể trên không chỉ trừng phạt những người vi phạm nhân quyền mà còn được áp dụng với các thân nhân của người vi phạm bao gồm vợ, chồng, con cái, bố, mẹ . Riêng luật Hoa Kỳ còn chế tài cả những “công cụ” đàn áp. Công cụ đàn áp có thể diễn giải là các tổ chức tôn giáo và ngụy tôn giáo bị nhà nước điều khiển đã được nêu tên trong tài liệu nghiên cứu của USCIRF kể trên.

Đối với mỗi hồ sơ chế tài sẽ được thực hiện qua hai bước. Bước thứ nhất bao gồm các việc thu thập thông tin, xử lý dữ liệu để cho ra một hồ sơ hoàn chỉnh bao gồm nhân vật vi phạm và tất cả những người thân có liên quan. Bước này sẽ kết thúc bằng việc bêu tên phong thần cho từng hồ sơ trên truyền thông và dư luận quốc tế. Bước hai sẽ tiến hành vận động các quốc gia văn minh áp dụng các biện pháp chế tài như đã nói ở trên. Khi bàn về các công việc của bước này, cuộc họp đã có cuộc thảo luận thú vị giữa hai trường phái mà ở đó mỗi bên đều đưa ra được những lý do bảo vệ rất đáng được thảo luận thêm và thảo luận rộng rãi với công chúng. 

Trường phái thứ nhất đề nghị rằng khi một hồ sơ bị đề nghị chế tài thì sẽ công bố ngay kết quả này cho công chúng biết (và tất nhiên những người vi phạm cũng sẽ được biết). Điều này sẽ có tác dụng răn đe cho bất cứ ai dự định tham gia vào hệ thống đàn áp tôn giáo của chính quyền Việt Nam cần cân nhắc lợi hại và danh dự của gia đình họ. 

Trường phái thứ hai đề nghị không công bố các hồ sơ đề nghị chế tài để cho họ phải trả giá khi nhập cảnh, đầu tư hoặc bị trục xuất hoặc đóng băng tài sản đầu tư. Lý do là họ xứng đáng phải chịu như thế khi lâu nay chính quyền Việt Nam đã từng áp dụng biện pháp cấm xuất cảnh nhưng chưa bao giờ thông báo cho công dân biết trước khiến những công dân này còn chịu thêm nhiều thiệt hại lớn về tiền bạc và thời gian.

BPSOS đã hình thành tổ công tác gồm các tổ chức nhân quyền quốc tế có kinh nghiệm về áp dụng biện pháp chế tài. Chúng tôi sẽ khởi đầu ngay với bảy hồ sơ chế tài tiêu biểu. Chúng tôi sẽ cần sự giúp đỡ của quý đồng hương để kiểm chứng và bổ sung thông tin, hoàn thiện hồ sơ và hoặc vận động chế tài. Các hồ sơ này là:

  • 1/ Văn Công Minh, Giám Đốc Công An Tỉnh Long An – người đã chỉ đạo các thuộc cấp triệt hạ quyền tự do tôn giáo của nhóm Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ bằng mọi cách.
  • 2/ Nguyễn Hữu Cầu, Nguyên Giám Đốc Công An Tỉnh Nghệ An – người đã có nhiều chỉ đạo các thuộc cấp và các tổ chức tay sai như Hội Cờ Đỏ tấn công tôn giáo của những người Công Giáo ở Miền Trung.
  • 3/ Rahlan Lâm, Giám Đốc Công An Tỉnh Gia Lai – người có nhiều các chỉ đạo thuộc cấp tấn công tôn giáo của đồng bào người Thượng bản địa theo đạo Tin Lành. Nạn nhân trực tiếp của ông này là Mục Sư A Đảo, Mục Sư A Ga. Hành vi tấn công Mục Sư A Ga hiện đang sinh sống tại Hoa Kỳ còn cấu thành tội trả thù xuyên quốc gia.
  • 4/ Nguyễn Anh Tuấn, Giám Đốc An Ninh Tivi thuộc Đài Truyền Hình Việt Nam VTV.
  • 5/ Lê Ngọc Quang, Tổng Giám Đốc Đài Truyền Hình Việt Nam VTV.
  • Ông Nguyễn Anh Tuấn và ông Lê Ngọc Quang là những người phải chịu trách nhiệm về những chương trình truyền hình của họ tấn công và thoá mạ danh dự nhân phẩm của nhiều người, nhiều tổ chức bảo vệ nhân quyền và những người có niềm tin tôn giáo.
  • 6/ Hội Thánh Cao Đài Tòa Thánh Tây Ninh (Chi Phái Cao Đài 1997) và người cầm đầu là ông Nguyễn Thành Tám. Đây là tổ chức và cá nhân được xác định là tội phạm theo luật pháp Hoa Kỳ vì đã tấn công liên tục và kéo dài đến quyền tự do tôn giáo của người Cao Đài Chơn Truyền 1926 ở trong và ngoài nước.
  • 7/ Và Bá Hùa, Thượng Tá Công An, Phó Bí Thư Đảng Uỷ, Phó Công An Huyện Kỳ Sơn Tỉnh Nghệ An – người đã bất chấp pháp luật ra lệnh cho các thuộc cấp của mình tấn công niềm tin tôn giáo của những người H’Mông theo đạo Tin Lành trong huyện.

Đồng thời, chúng tôi cũng sẽ hướng dẫn để người Việt trong và ngoài nước cùng tham gia dự án này dưới hình thức chung sức cùng chúng tôi hoặc thực hiện riêng rẽ để khai dụng tối đa sự tham gia của mọi nguồn lực trong cộng đồng người Việt. 

BPSOS tôn trọng mọi quyết định cá nhân hoặc quy chế của tổ chức quý vị khi tham gia dự án cùng chúng tôi. Quý vị sẽ là người toàn quyền quyết định việc ẩn danh hoặc công khai tên của mình trong dự án với chúng tôi. Để tham gia hoặc có câu hỏi, xin vui lòng liên lạc với chúng tôi qua email: lienlac@vncrp.org.

Cũng xin nhắc lại nguyên tắc của BPSOS là chúng tôi không hợp tác với các tổ chức, đảng, phái chính trị ở trong hoặc ngoài Việt Nam.

Thông báo này là lời mời cùng nhau chuyển cuộc đấu tranh cho quyền tự do tôn giáo từ đối phó hậu quả sang chủ động trừng phạt.

 

Bài liên quan:

BPSOS kêu gọi Hoa Kỳ chế tài Bộ Tư Lệnh Cảnh Sát Cơ Động Việt Nam theo Luật Leahy

Vì sao BPSOS đề nghị chế tài ông Tô Lâm, nay Tân Chủ tịch nước?

BPSOS đề nghị chế tài 6 quan chức Bộ Công An về hành vi bắt cóc và giết người phi pháp và 2 giới chức VTV về đàn áp xuyên quốc gia

Mạch Sống 



Sự Tồi Bại Trong Thanh Lọc Tị Nạn - Bài 10

 

Biểu tình phản đối thanh lọc bất công, tháng 1 năm 1994 ở trại Palawan, Phi Luật Tân

KỲ TÍCH CHƯƠNG SỬ CUỐI THUYỀN NHÂN VIỆT NAM: SỰ TỒI BẠI TRONG THANH LỌC TỊ NẠN - BÀI 10
Mạch Sống 

Kỳ tích chương sử cuối thuyền nhân Việt Nam: Sự tồi bại trong thanh lọc tị nạn - Bài 10

2025-01-13

  • Sai từ gốc, phải xóa đi làm lại từ đầu

Ts. Nguyễn Đình Thắng

Ngày 13 tháng 1, 2025

http://machsongmedia.org

Theo Kế Hoạch Hành Động Toàn Diện (CPA), các quốc gia tạm dung cứu xét tư cách tị nạn của thuyền nhân, gọi tắt là thanh lọc. Hệ thống thanh lọc này đầy dẫy bất công, sai phạm. Đầu tháng 2, 1995, DB Christopher Smith đưa vào Luật Chuẩn Chi Ngân Sách Bộ Ngoại Giao điều khoản tu chính cấm CUTN/LHQ dùng tiền viện trợ của Hoa Kỳ để cưỡng bức hồi hương và đòi hỏi phỏng vấn thanh lọc lại từ đầu mọi thuyền nhân, bởi viên chức tị nạn và theo tiêu chuẩn tị nạn của Hoa Kỳ. Điều khoản tu chính này được gọi tắt là điều luật chống CPA.

Để đánh bại điều luật chống CPA, Bộ Ngoại Giao và nhóm NGO nhận tài trợ của họ khẳng định: Thanh lọc tị nạn theo CPA được thực hiện chu đáo với sự giám sát chặt chẽ của CUTN/LHQ; các sai sót, nếu có, thì rất ít và có thể giải quyết thoả đáng bằng giải pháp mà Ông Lê Xuân Khoa mệnh danh là “Khu Vực Xám.”

Pic_1_-_01-13-2025.jpg

Hình 1 -- Biểu tình phản đối thanh lọc bất công, tháng 1 năm 1994 ở trại Palawan, Phi Luật Tân

 “Số 43.000 còn ở các trại đều đã bị bác bỏ tư cách tị nạn thông qua một thể thức CPA hết sức chu đáo dưới sự quan sát của CUTN/LHQ. Đây là thủ tục pháp lý tốn kém nhất trong lịch sử của CUTN/LHQ. Chúng tôi ghi nhận có một vài khiếm khuyết trong thể chức thanh lọc, tuy nhiên không thể để chúng gây nguy hiểm cho các kết quả tích cực tính cho đến nay.” Bản fax của nhóm Tổ Hợp cùng với tổ chức SEARAC của Ông Lê Xuân Khoa gửi Thượng Nghị Sĩ Frank Lautenberg ngày 10 tháng 7, 1995.

 “Bất kỳ đòi hỏi nào rằng họ phải được thanh lọc trở lại để xem có đáp ứng các tiêu chí được thiết lập trong [điều luật chống CPA] ở Hạ Viện sẽ chỉ kích động phản ứng mạnh ở Hồng Kông và Thái Lan, và các quốc gia ‘tạm dung’ nơi mà người tị nạn không được đón chào.”  Phát biểu của Ông Lê Xuân Khoa với báo The Washington Post ngày 24 tháng 5, 1995.

“... những hoạt động thực tế và cần thiết nhất trong giai đoạn này là cố gắng vớt vát những trường hợp đã được InterAction đề nghị cứu xét...” “Thơ gửi người trong trại tị nạn Đông Nam Á” của Ông Lê Xuân Khoa, ngày 15 tháng 2, 1995.

Qua buổi điểu trần ngày 25 tháng 7, LS Daniel Wolf và tôi cùng nhau chứng minh rằng giải pháp Khu Vực Xám hoàn toàn vô tích sự. Trong số 535 hồ sơ mà InterAction đề nghị tái xét, Bộ Ngoại Giao tuyển lọc 48 hồ sơ, tức chưa đến 9% của số hồ sơ họ nhận được và chưa đến 0.3% tổng số thuyền nhân còn ở các trại vào thời điểm ấy. Bộ Ngoại Giao chuyển cho CUTN/LHQ xem xét; kết quả không một hồ sơ nào được tái xét tư cách tị nạn. Đó chỉ là mồi nhử của Bộ Ngoại Giao.

Hơn 520 trong số 535 hồ sơ kể trên là do tôi đích thân thu gom từ BPSOS và LAVAS, chương trình trợ giúp pháp lý cho thuyền nhân được BPSOS thanh lập năm 1990. Qua số hồ sơ thử nghiệm này, chúng tôi bẻ gãy một lý lẽ của phe chống đối điều luật của DB Smith, rằng Khu Vực Xám là giải pháp thoà đáng.

Nhưng chưa đủ. Chúng tôi còn phải chứng minh rằng giải pháp thoả đáng duy nhất là phải xoá bỏ hoàn toàn kết quả thanh lọc CPA và làm lại từ đầu. Đó là mục tiêu của buổi điều trần thứ 3, ngày 27 tháng 7, 1995.

Phe chống đối bị cài bẫy

Tại buổi điều trần kín, tôi đưa ra tài liệu về tham nhũng trong thanh lọc ở Indonesia. Bà Trợ Lý Ngoại Trưởng Phyllis Oakley đã lập tức bay sang Geneva để họp với CUTN/LHQ về tài liệu này. Tại buổi điều trần ngày 25 tháng 7, Bà Oakley và đại diện nhóm Tổ Hợp chống chế rằng:

  • Các cáo buộc về tham nhũng trong thanh lọc chỉ tập trung vào Indonesia và được đưa ra ánh sáng chỉ mới đây.
  • CUTN/LHQ trung ương ở Geneva đã mở cuộc điều tra; kết quả sơ khởi cho thấy một nhân viên CUTN/LHQ có dính líu tham nhũng, như BPSOS cáo buộc, và đã bị kỷ luật.
  • Tuy nhiên, tình trạng tham nhũng không làm cho một ai mất tư cách tị nạn một cách oan sai mà chỉ giúp một số người được xét là tị nạn một cách không chính đáng.

Đáp lại, tôi chỉ ra:

“Chúng tôi đã thực hiện cuộc nghiên cứu khá nghiêm ngặt về nạn tham nhũng ở Indonesia và Phi Luật Tân, và chúng tôi có thể nói một cách tự tin rằng hầu như mọi viên chức thanh lọc ở 2 quốc gia này đều dính líu tham nhũng, kể cả đòi tiền và đòi quan hệ tình dục. Chúng tôi đã bắt đầu tìm hiểu tình trạng ở các quốc gia khác như Thái Lan và Malaysia. Chúng tôi cũng đã tìm ra một số lượng đáng kể chứng cứ về tham nhũng ở 2 quốc gia này. Và một điều mà tôi muốn nêu lên là một số viên chức CUTN/LHQ, kể cả luật sư có trách nhiệm giám sát tiến trình thanh lọc ở các quốc gia này, cũng dính líu và bị cáo buộc tham gia trong đường dây tham nhũng.” Trang 51, bản ký tự buổi điều trần ngày 25 tháng 7, 1995.

Nếu phe chống đối điều luật của DB Smith nghĩ rằng đó chỉ là nói suông thì họ sẽ bị bất ngờ tại buổi điều trần thứ 3, ngày 27 tháng 7.

Pic_2_-_01-13-2025.jpg

Hình 2 – Biểu tình chống thanh lọc bất công, tháng 3, 1991 ở trại Sikiew, Thái Lan

Các chứng nhân bất ngờ

Tại buổi điều trần ngày 27 tháng 7, DB Smith mời 2 thành phần chứng nhân.

Thứ nhất là các chuyên gia đại diện các tổ chức nhân quyền quốc tế. Họ phân tích các sai sót trong thanh lọc CPA, gồm chính sách thiên lệch và áp dụng sai tiêu chuẩn tị nạn quốc tế.

Thành phần thứ hai là chứng nhân cho tình trạng tham nhũng trong thanh lọc, gồm cựu luật sư CUTN/LHQ, cựu thuyền nhân, và thân nhân của thuyền nhân đã phải đóng tiền hối lộ. Thành phần thứ 2 này hoàn toàn do BPSOS giới thiệu với DB Smith.

Ngoài ra, tôi cung cấp cho DB Smith danh sách nhiều chục nhân chứng với lời khai được công chứng sẵn, để trong trường hợp phe chống đối tiếp tục cãi chày cãi cối, thì họ sẽ càng bị phanh phui. Tôi cũng soạn sẵn lời phát biểu của chính mình trong trường hợp chứng nhân phải rút lui vào phút chót vì áp lực.

Tóm lại, trước buổi điều trần ngày 27 tháng 7, DB Smith đã có trong tay nhiều chứng cứ về sự tồi bại cực kỳ trong thanh lọc CPA. Thực tế vô cùng tệ hại này đụng chạm đến CUTN/LHQ, đến các quốc gia tạm dung, Bộ Ngoại Giao và các tổ chức NGO làm chứng gian cho thanh lọc CPA.

Luật Sư Gerassimos Fourlanos

Qua lời giới thiệu của một cựu thuyền nhân ở Galang đã định cư Australia, tôi liên lạc Ông Fourlanos cuối tháng Giêng 1995. Ông tửng là trưởng toán luật sư CUTN/LHQ ở Indonesia từ năm 1989, đến cuối năm 1990 thì chuyển sang Malaysia. Ông từ chức và rời khỏi CUTN/LHQ cuối tháng 8 năm 1992.

Trước khi chính thức giới thiệu Ls Fourlanos để DB Smith mời điều trần, tôi nhờ Ông Vũ Quốc Dụng ở Đức nói chuyện trước để bảo đảm rằng vị cựu luật sư CUTN/LHQ này sẵn sàng nói lên sự thật. Ông Fourlanos gửi trước cho tôi bản tường trình chi tiết về thanh lọc CPA ở Indonesia và Malaysia để chuyển cho DB Smith gửi thư mời tham gia điều trần. BPSOS tài trợ cho chuyến đi của Ông từ Thụy Điển đến thủ đô Hoa Kỳ.

Khi điều trần, Ls Fourlanos cho biết điểm yếu của CUTN/LHQ là phần lớn các viên chức giám sát thanh lọc chỉ lo thăng quan tiến chức nên không muốn gây sóng gió, bất chấp các bất công xảy đến cho thuyền nhân:

“Loại người có tinh thần nhân đạo kiểu cổ điển không còn hợp thời nữa, không được đánh giá cao nữa.”

Họ chỉ muốn làm cho xong việc, lấy lòng cấp trên, và không gây sự với chính quyền sở tại. Những người như vậy lại được lên chức trong hệ thống CUTN/LHQ và quyền lực ngày càng tăng. Theo Ls Fourlanos, họ không màng áp dụng các điều khoản luật tị nạn của chính LHQ, để cho nhiều thuyền nhân bị từ khước tư cách tị nạn oan sai:

“Theo quan điểm của tôi, có tham nhũng hay không có tham nhũng, thanh lọc vẫn bị lỗi. Có nhiều lỗi. Kể cả giả thử không hề có tham nhũng, nhưng như chúng ta đã thấy là có nhiều bằng chứng các vụ tham nhũng, kể cả không có các vụ ấy, thì thanh lọc vẫn không tốt đẹp.”

Ông Fourlanos cho biết một luật sư CUTN/LHQ ở Galang đóng vai Gestapo (mật vụ Đức Quốc Xã) báo cáo lên cấp trên các đồng nghiệp có lòng với thuyền nhân để bị khiển trách hoặc thuyên chuyển. Tay Gestapo này đã được CUTN/LHQ thăng chức như là phần thưởng.

Pic_3_-_01-13-2025.jpg

Hình 3 – Biểu tình chống thanh lọc bất công, tháng 6 năm 1994, trại Galang, Indonesia

Luật Sư Simon Jeans

Ls Simon Jeans là công dân Úc làm cho CUTN/LHQ ở Hồng Kông từ năm 1990 và chuyển sang CUTN/LHQ ở Indonesia đầu năm 1992. Ông Đinh Quang Anh Thái và nhóm trẻ Project Ngọc ở đại học UC Irvine kết nối tôi với LS Jeans; họ tài trợ chi phí vận chuyển cho ông ấy từ Úc đến Quốc Hội Hoa Kỳ điều trần. Ông Đoàn Việt Trung giúp tôi lấy trước lời khai của Ls Jeans để chuyển cho DB Smith.

Phát biểu của Ls Jeans tại buổi điều trần ăn khớp với tài liệu của BPSOS tố cáo tham nhũng trong thanh lọc ở Indonesia: Muốn được xét là tị nạn, thuyền nhân phải trả từ 1.000 đến 7.000 Mỹ kim tuỳ thời điểm. Ông cho biết đã lên tiếng tố cáo tình trạng tham nhũng từ tháng 9, 1993. CUTN/LHQ trả lời là không hề biết một trường hợp tham nhũng nào ở Galang. Đại diện CUTN/LHQ ở Indonesia, Ông Noel Wetterwald, chỉ trích rằng Ls Jeans không đưa ra được nhân chứng cho cáo buộc tham nhũng.  Phó đại diện CUTN/LHQ ở Australia gọi điện thoại sỉ vả Ls Jeans suốt nửa tiếng đồng hồ, bắt Ông phải “phải cam chịu, phải câm miệng”.

Tại buổi điều trần Ls Jeans mô tả hệ thống tham nhũng ở Indonesia:

“Họ hoạt động như một đội ngũ. Họ thu tiền. Tiền đó được đưa vào quỹ chung để chia chác cho nhau... Tôi nghĩ là có nhiều lý do để thuyền nhân im lặng, và chỉ có ít người lên tiếng. Nạn nhân lo sợ... Dĩ nhiên, trong hoàn cảnh của các phụ nữ, căn bản họ bị hãm hiếp bởi các viên chức thanh lọc Indonesia để có được quy chế tị nạn, đó là điều mà họ không muốn nói ra để đưa vào hồ sơ.”

Phóng sự điều tra ngày 6 tháng 10, 1994 trên báo The Age của Úc cho biết tài liệu mật của CUTN/LHQ cho thấy ít ra từ tháng 12 năm 1991, cơ quan này đã biết về tình trạng đòi tiền, đòi quan hệ tình dục trong thanh lọc nhưng ém nhẹm.

Theo Ls Jeans, hệ thống thanh lọc CPA ở Indonesia không đếm xỉa đến luật tị nạn của LHQ. Ông chỉ ra rằng một luật sư CUTN/LHQ trong Hội Đồng Kháng Cáo của Indonesia, có trách nhiệm xét đơn kháng cáo của thuyền nhân, lại nằm trong đường dây tham nhũng.

Ls. Jeans đồng ý với Ls. Fourlanos là có những luật sư CUTN/LHQ làm việc rất qua loa. Một đồng nghiệp của ông ở Indonesia đã phỏng vấn 30 thuyền nhân trong 2 ngày, mỗi người chỉ 30 phút tính cả phần thông dịch.

“Tôi tin là những người ở Galang bị từ khước công lý tự nhiên trong thủ tục thanh lọc từ đầu,” Ls Jeans kết luận.

Pic_4_-_01-13-2025.jpg

Hình 4 – Biểu tình tháng 1 năm 1991 ở Pulau Bidong, Malaysia, tưởng niệm thuyền nhân Lê Văn Hoàng tự sát sau khi bị từ chối tư cách tị nạn

Luật Sư Pam Baker

Đã điều trần ngày 25 tháng 7, Bà Pam Baker quay trở lại tiếp tục điều trần ngày 27 tháng 7. Bà chỉ ra ở Hồng Kông không có tham nhũng nhưng có chính sách giữ tỉ lệ được xét là tị nạn ở mức 10%. Hậu quả là nhiểu thuyền nhân dù xứng đáng là tị nạn đã bị từ chối tư cách tị nạn một cách oan sai. Trong khi đó, các thuyền nhân được trợ giúp pháp lý từ văn phòng của Bà Baker, trong đó có các luật sư LAVAS do BPSOS gửi gắm và tài trợ, tỉ lệ được xét là tị nạn tăng vọt lên thành 45%.

Bà kết luận là thuyền nhân ở Hồng Kông không thể hồi hương trong an toàn. Họ biểu tình, tuyệt thực, bạo động và thậm chí tự sát để phản đối thanh lọc bất công và hồi hương cưỡng bức.

Pic_5_-_01-13-2025.jpg

Hình 5 – Biểu tình chống tình trạng bạo lực và thanh lọc bất công tháng 4 năm 1994, trại Whitehead, Hồng Kông

Mất bình phong

Phe chống đối ắt hẳn không ngờ rằng chính các cựu luật sư CUTN/LHQ, là những người ở trong chăn nên biết chăn có rận, đã phơi bày nội tình bê tha, tắc trách của CUTN/LHQ trong vai trò giám sát thanh lọc CPA. DB Smith bày tỏ sự thất vọng đối với cơ quan quốc tế này và hứa rằng sự thật được trình bày ở buổi điều trần sẽ được Ông lưu tâm khi quyết đinh khoản tài trợ hàng năm cho CUTN/LHQ.

Phần 2 của buổi diều trần sẽ càng bất ngờ hơn nữa vì thành phần điều trần chính là các nạn nhân người Việt với đầy đủ chứng cứ như biên nhận đóng tiền, chuyển tiền cho các viên chức thanh lọc, thậm chí cho cả luật sư và nhân viên CUTN/LHQ, và lời khai của nạn nhân bị đòi quan hệ tình dục. Đây là yếu tố hoàn toàn bất ngờ đối với CUTN/LHQ vì họ đinh ninh rằng không nạn nhân nào dám làm chứng.

Mục tiêu của chúng tôi là lột trần sự tệ hại và tắc trách của CUTN/LHQ để phe chống đối như Bà Phyllis Oakley, Ông Claude Pepin và Ông Lê Xuân Khoa không thể dùng CUTN/LHQ làm bình phong bao che cho tình trạng thanh lọc cực kỳ tồi bại. Có vậy mới thuyết phục được đa số ở Thượng Viện ủng hộ điều luật chống CPA của DB Smith: xoá bỏ hoàn toàn kết quả thanh lọc CPA; mọi thuyền nhân phải được phỏng vấn lại từ đầu bởi các viên chức tị nạn và theo tiêu chuẩn của Hoa Kỳ.

Bài sau: Các chứng nhân người Việt

Tài liệu tham khảo:

Bản fax của SEARAC và các thành viên Tổ Hợp gửi TNS Frank Lautenberg: https://dvov.org/wp-content/uploads/2024/12/Consortiums-fax-to-Senator-Frank-Lautenberg-07-10-1995.pdf

Bài báo Washington Post ngày 24 tháng 5, 1995: https://dvov.org/wp-content/uploads/2024/11/Washington-Post-05-24-1995.pdf

“Thơ gửi người trong trại tị nạn Đông Nam Á” của Ông Lê Xuân Khoa, ngày 15 tháng 2, 1995: https://dvov.org/wp-content/uploads/2024/11/LXKs-letter-to-boat-people-Feb-15-1995.pdf

Tường thuật của LS Simon Jeans và các bài báo phanh phui tham nhũng ở Indonesia: https://dvov.org/wp-content/uploads/2025/01/Statement-of-Simon-Jeans-news-stories.pdf

Tường thuật của LS Gerassimos Fourlanos về tình trạng tệ hại trong thanh lọc ở Indonesia và Malaysia: https://dvov.org/wp-content/uploads/2025/01/Testimony-of-Fourlanos.pdf

Bản ký tự buổi điều trần ngày 27 tháng 7, 1995: https://dvov.org/wp-content/uploads/2025/01/Congressional-Hearing-Jul-27-1995.pdf

Mạch Sống 



Chờ Đón Gì Ở Hội Nghị Thượng Đỉnh Về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế 2025?

 


CHỜ ĐÓN GÌ Ở HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH VỀ TỰ DO TÔN GIÁO QUỐC TẾ 2025?
Mạch Sống

Chờ đón gì ở Hội nghị Thượng đỉnh về Tự do Tôn giáo Quốc tế 2025?

2025-01-11

Như đã viết trong bài trước, ngày 4-5/2/2025 sắp tới sẽ diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh về Tự do Tôn giáo Quốc tế (International Religious Freedom Summit hay IRF Summit) lần 5 tại Washington DC, Hoa Kỳ. Ước đoán sẽ có trên 1500 người tham dự đến từ 50 quốc gia, trong đó có nguyên thủ, ngoại trưởng, đại sứ, và trên 40 nghị sĩ; có các lãnh đạo tôn giáo và các nhà hoạt động cho tự do tôn giáo toàn cầu. BPSOS, từ năm đầu, là thành viên Ban Chỉ đạo của sự kiện quốc tế hàng năm này.

Trong 2 ngày của hội nghị sẽ có 3 sinh hoạt khoáng đại và 14+ sinh hoạt theo chủ đề: Empower, Legislate, Advocate… Đặc biệt, cũng như 4 lần hội nghị trước, BPSOS sẽ quán xuyến mảng Giới trẻ Lãnh đạo của hội nghị mà mục đích là phát huy mạng lưới giới trẻ toàn cầu cho tự do tôn giáo.

Vậy mọi người có thể chờ đón gì ở hội nghị sắp tới?

 

Các bàn tròn thảo luận

Sau đây là các chủ đề thảo luận trong phần sinh hoạt khoáng đại:

  • Thứ Ba, ngày 4/2, 1 giờ 30 chiều giờ DC (1 giờ 30 sáng giờ Việt Nam): Di cư hàng loạt và đa nguyên tôn giáo. Nói về mâu thuẫn giữa một bên là mong muốn các cộng đồng tôn giáo sống hòa hợp, và một bên là vấn đề đứt gãy văn hóa (cultural disruption) khi đem các cộng đồng này lại gần nhau. Tranh luận về đa nguyên tôn giáo.
  • Cùng phiên họp: Giao điểm của phong trào tự do tôn giáo. Chia sẻ kinh nghiệm các nhóm khác nhau như truyền thông, nhà vận động nhân quyền, chính phủ… có thể phối hợp ra sao cho phong trào tự do tôn giáo.
  • Thứ Tư, ngày 5/2, 9 giờ 30 sáng giờ DC (9 giờ 30 tối giờ Việt Nam): Đối phó với sách lược kẻ độc tài. Nói về cách các chế độ độc tài đàn áp tôn giáo, như kiểm duyệt, đàn áp xuyên quốc gia, và sử dụng và vũ khí hóa chính tôn giáo.
  • Cùng phiên họp: Xây dựng trên thành công của phong trào tự do tôn giáo toàn cầu. Nói về cách tận dụng các cơ quan, tổ chức quốc gia và quốc tế để thúc đẩy tự do tôn giáo hay niềm tin.

Bên cạnh đó là sinh hoạt theo chủ đề (Empower, Legislate, Advocate, Activate), trong đó có một bàn tròn riêng về Việt Nam:

  • Thứ Tư, ngày 5/2, 2 giờ chiều giờ DC (2 giờ sáng giờ Việt Nam): Tự do mất đi ở Việt Nam. Về cách nhà nước Việt Nam đàn áp các cộng đồng tôn giáo, bao gồm người Thượng bản địa, và các luật trong Quốc hội Hoa Kỳ để hỗ trợ vấn đề nhân quyền ở Việt Nam.

Ngoài ra là nhiều hoạt động khác. Các tổ chức XHDS cũng có các tham luận đoàn riêng và các hoạt động khác song song.

 

Cộng đồng người Việt có gì?

Là tổ chức duy nhất của người Việt là đối tác của hội nghị trong vai trò thành viên của Ban Chỉ đạo, BPSOS sẽ phối hợp một số tham luận đoàn về vấn đề đàn áp tôn giáo ở Việt Nam, với sự tham gia của các cộng đồng tôn giáo khác nhau.

Đáng chú ý là, năm 2025 là tưởng niệm 50 năm kết thúc Chiến tranh Việt Nam, cả hai miền rơi vào tay Đảng Cộng sản. Cũng là kỷ niệm 50 năm cộng đồng người Việt tại hải ngoại.

2 ngày hội nghị cũng rơi vào dịp Tết Nguyên đán. BPSOS sẽ có những sinh hoạt đặc biệt để đánh dấu cột mốc 50 năm và dịp Tết tại hội nghị.

 

Các hoạt động khác của BPSOS

Ngoài ra, chương trình Giới trẻ Lãnh đạo do BPSOS quán xuyến sẽ có 6 tham luận đoàn về các đề tài thời sự cũng như các chiến dịch sẽ khởi động, với sự tham gia của các nhà hoạt động và vận động tự do tôn giáo từ 35 tuổi trở xuống đến từ nhiều quốc gia.

Chúng tôi sẽ công bố các sinh hoạt và tham luận đoàn kể trên trong nay mai.

 

Làm thế nào để ghi danh?

Để tham dự Hội nghị Thượng đỉnh về Tự do Tôn giáo Quốc tế 2025 tại Washington DC, quý vị có thể ghi danh tại đây: https://irfsummit.org/register/

Xin chú ý, giá vé sẽ tăng từ ngày 25/1/2025.

Trước hội nghị, cư dân Hoa Kỳ cũng có thể đi vận động tại Quốc hội vào ngày 3/2.

 

Làm sao để theo dõi hội nghị?

Nếu không thể tham dự hội nghị trực tiếp, quý vị có thể theo dõi trực tuyến tại: https://irfsummit.org/

Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật thông tin, chia sẻ hình ảnh và bài viết, và phỏng vấn một số người có mặt tại hội nghị. Mong quý vị theo dõi qua trang Mạch Sống và các trang Facebook Bàn Tròn Đa Tôn Giáo Việt Nam và BPSOS - Đề Án Dân Quyền Việt Nam.

Mạch Sống



Chị Hai Cua Đồng

 



CHỊ HAI CUA ĐỒNG
Song Nhi

Note: hình trong bài là minh ha

Cây trái và đồng ruộng do phù sa bù đắp quanh năm thành một vùng trù phú. Nơi đây người ta không cần biết đến địa chỉ vẫn có thể tìm được nhà nhau một cách dễ dàng bằng phương thức hỏi thăm tên.

Vì thế khi hỏi nhà Hai Cua Đồng thì sẽ có ngay một cậu nhóc dẫn bạn đến tận nhà.


Không phải chị Hai là người nổi tiếng hay giàu có gì, thậm chí chị khá nghèo so với những người khác và hình thức thì cũng không hơn ai.


Không nhiều người biết tên thật của chị nên từ ngày còn nhỏ, khi chị chuyên đi bắt cua bán cho mấy bà bún riêu ở chợ, cái tên Hai Cua Đồng có từ đó.


image


Theo lời bà Tư kể thì chị Hai khi còn nhỏ là đứa trẻ nhìn xinh xắn như bao đứa con nít khác. Rồi nhà chị xảy ra hỏa hoạn, ba chị mất mạng, chị cũng bị lửa táp phỏng nặng. Sau đó di chứng xảy ra khiến chị bị nhiều vết sẹo lớn và chân rút gân khiến dáng đi của chị không bình thường, ngay thẳng như người khác.


Năm chị 15 tuổi, má chị qua đời bởi nhiều năm đau bệnh, bỏ chị trơ trọi trên cõi đời với mái nhà xiêu vẹo. 


Tuy hình dáng xấu xí làm nhiều đứa con nít khác khiếp sợ và trải qua nhiều biến cố như thế nhưng chị Hai không lấy làm buồn phiền. Ai cũng nhìn nhận chị là người tốt với chòm xóm, nhà ai có chuyện, chị tới giúp như người nhà của mình.


image


Năm chị 27 tuổi, buổi chiều như bao ngày chị đi bắt cua về rồi đem giao cho mấy bà ở chợ. Nhưng khi trở về nhà vào chập choạng tối, ngang qua khu nghĩa địa, chị nghe tiếng con nít khóc. Chị sởn cả tóc gáy khi nhớ đến những câu chuyện bà con kể quanh nghĩa địa này và thầm nghĩ lẽ nào có ma...


Chị cố gắng bước nhanh. Tiếng con nít vẫn vọng theo gió kéo bước chân chị. Chị đắn đo “lý nào sớm vậy có ma”. Ma có nhát ai chứ làm sao dám nhát chị bởi chị còn xấu hơn nó kia mà. Hay là tiếng mèo hoang kêu rồi thần hồn nát thần tính nhưng lỡ đó là con nít thật thì sao?

 

Đắn đo mãi, cuối cùng chị quyết định bước vào nghĩa địa và lắng nghe xem tiếng khóc phát ra từ đâu. Chị đã định được hướng và đi về phía chòm mả của ông Cả Thượng được xây kiên cố, khang trang ở một góc nghĩa địa. Ngay giữa chòm mả ấy có một đống vải trơ trọi và tiếng khóc phát ra từ đó. Chị Hai rón rén bước đến với sự sợ sệt. Trời chập choạng tối, ở giữa nghĩa địa vắng vẻ cộng với tiếng trẻ con khóc khiến khung cảnh có cái gì đó ma quái làm chị nổi cả gai ốc.


image


Gom hết can đảm, chị Hai thò tay vào đống vải ấy, khi chạm được cái khối thịt tuy có phần lạnh nhưng chị Hai xác định đó là da thịt con người chứ chẳng phải ma quái. Điều đó khiến chị mạnh dạn và giở những lớp vải phía trên ra. Đúng như chị nghi ngờ, chính giữa là một đứa con nít đang bị kiến bu cắn đỏ cả người, có lẽ nó khóc từ lâu lắm nên tiếng khóc bắt đầu khàn đặc. Chị phủi kiến và cứ như thế ôm nó đi về nhà.


Nghe tin chị Hai nhặt được đứa con nít ở chòm mả một cách kỳ lạ như vậy, người ta kéo lại chật cái chòi của chị. Vài bà dì thương xót, phụ chị ủ, ẵm, pha sữa cho nó... 


Theo kinh nghiệm của họ, thằng bé sinh ra chưa tới một tháng. Đôi người đoán non, đoán già, ai mà bỏ con chắc cũng có nỗi khổ. Người thì rủa kẻ nào ác đức, “núm ruột” mà còn đem bỏ, nhỡ chị Hai không tới kịp, nó chết thì sao?


Duy có chị Hai không bàn tán cũng chẳng ý kiến gì, chị ngồi yên lặng bên cạnh thằng bé, rờ nhẹ cánh tay của nó như sợ làm nó đau. Nhìn vết kiến lửa cắn chưa phai, chị ứa nước mắt.


Vốn đã nghèo, chị Hai tự nhiên “được thêm” cái khổ. Bởi chị ăn hà tiện được nhưng sữa cho thằng bé thì hà tiện làm sao? Bị cái tật ở chân, chị đi đứng đã khó khăn, còn ẵm thêm thằng bé. Nhiều người lắc đầu xót thầm cho chị. Bây giờ chị Hai kiêm luôn cái nghề lượm ve chai. Thấy cái gì có thể bán được, chị nhặt nhạnh đem về. Bà con thương chị, có cái nồi nhôm bể, hũ, lọ.. cũng kêu chị để cho. Coi như cách phụ chị nuôi con bởi bà con ai cũng nghèo chứ khá giả gì đâu.


image


Vất vả, thiếu thốn là thế nhưng thằng bé bụ bẫm, ít bệnh vặt. Trộm vía trời thương nó, nó háo sữa và lớn lên thấy rõ. Năm nó giáp thôi nôi có ông người Hoa ở xóm chợ nhà toàn con gái, không con trai nên ngỏ ý muốn xin nó làm con. Ông hứa nếu chị Hai đồng ý, ông cho chị Hai tiền đủ mua 3 công đất hẳn hoi.


Nhiều người khuyên chị nên cho nó đi đỡ khổ thân chị, thân nó cũng hưởng sung sướng, 3 công đất đâu có ít ỏi gì. Với người như chị Hai, đó là niềm mơ ước. Nhưng chị Hai không giải thích hay trả lời gì, chị chỉ lắc đầu khi nhìn nụ cười của nó.


image


Năm tháng trôi qua, thằng bé tới tuổi đi học. Chị Hai càng chồng chất vất vả, chị làm không ngừng tay. Miếng đất nhỏ sau nhà chị biến thành vườn rau. Gà gáy sáng, chị đã ra đó. Có lẽ thấu hiểu lòng chị, thằng bé Hải (tên chị đặt cho nó) học rất giỏi. Ngoài giờ học, nó không chạy giỡn như bao đứa trẻ khác. Chị đi đâu, nó theo đó như bóng với hình. Chị làm gì, nó cũng phụ.


Năm nó 11 tuổi được lãnh thưởng Học sinh giỏi toàn trường cuối cấp. Chị Hai nghỉ bắt cua một bữa, diện cái áo mới nhất đi coi con nhận thưởng. Nhìn nó đứng trên bục cao mà chị thầm hạnh phúc. Chị nghĩ không biết nó có nhận ra chị giữa đám người lố nhố thế này không?


Buổi lễ tan, nó ôm phần thưởng chạy ào tới chị, hỏi:


– Má đứng lâu mệt không má?


Chị lắc đầu cười, lau mồ hôi trên trán rồi lật đật lấy chai nước đem theo đưa cho nó uống. 


Sau lưng chị có tiếng xì xào:


– Thằng nhỏ trắng trẻo, lớn con đẹp trai mà má nó nhìn thấy ghê vậy! 


Đúng là mẹ cú đẻ con tiên.


Một tiếng khác đáp lời:


– Con đâu mà con, lượm đó. Bả làm gì mà đẻ được vậy. Thằng nhỏ vô phước, xui khiến gặp bà sống khổ muốn chết. Gặp người khác thì đỡ chút.


Chị Hai bủn rủn tay chân, nụ cười tắt hẳn, chị nói với thằng Hải:


– Trễ rồi, về thôi con, má còn nhổ đám rau chiều nay.


Đang đi, thằng Hải chợt hỏi chị:


– Má, người ta nói má lượm con phải không má?


image


Điều chị Hai sợ nhất cuối cùng đã xảy vào lúc này. Chị đã biết trước có ngày này nhưng không ngờ nó sớm thế. Chị chảy nước mắt gật đầu.


Thằng Hải hỏi chị tiếp:


– Má con là ai, sao bỏ con hả má?


Chị Hai lắc đầu nói trong nước mắt:


– Má không biết... Nhưng má biết má thương con hơn mọi thứ trên đời.


Thằng Hải cắn môi im lặng rồi hỏi tiếp:


– Sao má khóc vậy má?


Chị lấy tay áo lau nước mắt nói:


– Con lãnh thưởng, má mừng, má khóc, ráng học cho sau này đỡ khổ, nghe con. Đừng có dốt, không biết chữ như má, cực khổ.


Thằng Hải nhìn mặt chị nói một cách mạnh dạn:


– Má đừng buồn, đừng khóc nữa má. Con lớn, con đi làm kiếm tiền, cất nhà đẹp cho má ở nghe má.


Chị xoa đầu nó cười...


image


Học hết cấp hai ở xã, Hải phải lên thị trấn đi học vì xã không có trường trung học. Từ thị trấn về nhà hết 8 cây số, thương con, chị Hai kêu nó ở trọ trong ký túc xá, để khỏi phải đạp xe hằng ngày vất vả. Nó kiên quyết lắc đầu. Ngày hai buổi, nắng hay mưa, nó cũng đạp xe đi về như thế. 


Ngoài giờ học, công việc vườn rau nó làm thay chị. Nhưng năm nào nó cũng đạt danh hiệu học sinh giỏi. Hàng xóm hay lấy nó làm gương cho con mình.


Người ta mừng cho chị có chỗ dựa an ủi tuổi già.


Nó không cho chị bắt cua nữa nhưng những buổi sáng nó đi học, chị vẫn lén lút đi. Chị muốn chắt bóp thêm để cho nó ăn học bởi chị nghe người ta bảo, học trên Sài Gòn tốn kém lắm.


Sáng hôm nay, đầu xóm, tụi con nít “bu” lại, nhìn ngó chỉ trỏ một cái xe hơi đang đậu. Trong xe, ở băng ghế sau còn có một bà ăn bận thật đẹp, người cứ thơm phưng phức. Phía trước bên lề, có một bà kia đang hỏi lũ nhỏ nhà chị Hai Cua Đồng ở đâu chỉ giúp bà, bà cho tiền mua bánh. 


Gì chứ, chị Hai Cua Đồng, ai mà không biết, thế là lũ nhỏ nhao nhao chỉ trỏ. Một lát sau thì chiếc xe dừng trước nhà chị Hai. Bà kia nói với người đàn bà ngồi băng ghế sau:


– Dạ em hỏi kỹ rồi bà chủ, không sai đâu. Cậu nhỏ bây giờ học lớp 10. 16 tuổi ạ! Ở xóm này, ai cũng biết chị ấy lượm được con hết. Em đã điều tra rõ ràng rồi.


Người đàn bà đẹp thở dài, đưa khăn lên lau giọt nước mắt vừa tràn ra.


image


Buổi trưa, thằng Hải đi học về nhà như thường lệ. Điều đập vào mắt nó là cái xe hơi đang đậu trước sân. Chưa hết ngạc nhiên, bước vào nhà, nó thấy má nó đang khóc. Kế bên có một người đàn bà lạ cũng đang sụt sùi. Bên bộ ván có một người đàn ông và một người đàn bà nữa đang ngồi. Khi nó bước vô nhà thì bà đó nói:


– Dạ, cậu Hải về kìa bà chủ.


Nó cởi nón, gật đầu chào theo thông lệ và hướng ánh mắt về chị Hai thay câu hỏi ai vậy. Bởi xưa giờ, trừ người ta đến mua rau nhà nó, có khách bao giờ đâu mà mua rau. Ai sang trọng vậy? Chị Hai kêu nó:


– Đi rửa mặt cho mát rồi vô má biểu.


Khi nó trở vô, chị kéo nó ngồi xuống kế bên nói:


– Dì này là má ruột của con đó. Má ruột của con tìm con vất vả lắm! Lại gọi má đi con…


Nói tới đó thì chị Hai nghẹn lời vì nước mắt.


Người đàn bà kia òa khóc lớn và nắm tay nó nói:


– Má xin lỗi con, không phải má bỏ con đâu. Bao năm nay má ăn không yên, ngủ không ngon, kiếm tìm con...


Thằng Hải nghe như đất dưới chân nó sụt xuống vậy. Dù từ lâu, nó hiểu nó không do chị Hai sinh ra nhưng nó không ngờ rằng má ruột đến tìm nó trong hoàn cảnh này. Trong lơ mơ, giữa những đoạn kể đứt quãng vì nước mắt của người má ruột nó, nó nghe câu được câu mất là:


– Má con nhà giàu, sống cùng cha và mẹ kế. Má thương ba con từ thời đi học nhưng ba con nhà nghèo. Bà mẹ kế muốn má lấy cháu ruột của bà ta vì gia sản của ông ngoại. Khi má sinh ra con, vì sợ ông ngoại, má phải giao con cho bà ta. Bà ta nói sẽ đưa con cho người khác nuôi giùm, nhưng thật sự bà ấy sai người vứt con đi.


Sau đó, cả gia đình ngoại con đi nước ngoài. Trời thương, cuối cùng ba má gặp lại nhau. Sau khi mẹ kế qua đời, ông ngoại con cũng hiểu ra, không ngăn cản như trước. Hiện con còn có thêm một đứa em trai nữa.


Khó khăn lắm má mới tìm được tung tích con. Vì ông ngoại con bệnh già nên ba con không về cùng má được. Gặp lại con như vầy, ông ngoại với ba con mừng lắm! Con thương má, đừng trách má tội nghiệp.


Khi má ruột kể, thằng Hải nghe như vậy, chị Hai tới cái tủ thờ, lục lọi gì đó. Khi nó quay qua hỏi chị Hai:


– Như vầy là sao hả má?


Chị Hai mếu máo


– Đúng rồi đó con, má con nói đúng, cái bớt son của con và cái lắc bạc đeo ở chân con. Khi má mang con về không cho ai biết bí mật này hết. Má gói giữ đây, định con lớn, giao cho con để con biết gốc tích của mình. Má con khổ bao năm nay rồi.


Hải ngỡ ngàng, sự thay đổi khi cuộc đời mình tự nhiên có thêm bà má, ba, em trai. Trước khi má ruột đi về, ba nói chuyện điện thoại với nó, bảo sẽ nhanh chóng đón nó qua đó cho trọn gia đình. Nó mừng vì mình có gia đình như bao người chứ không trơ trọi. Xóm làng ai cũng vui lây.


Một bước sung sướng, con nhà giàu. Nhưng nhiều lần nó cũng dò ý chị Hai khi nó đi rồi chị làm sao? Nó hy vọng chị ngăn cản nó nhưng lần nào chị cũng nói:


– Đi đi con cho có tương lai, qua đó được ăn học, đỡ cực khổ, sống với má mười mấy năm cực khổ rồi con. Ráng học thành người, trả hiếu má chưa muộn, má còn khỏe, má lo được, không sao hết con, còn chòm xóm bà con.


Nó cũng yên tâm phần nào vì không thấy chị Hai buồn phiền gì hết. 


image


Nhưng có một lần, nó đi học về sớm, khi ra vườn, nó thấy chị Hai vừa tưới rau, vừa quệt nước mắt. Cái dáng xiêu vẹo của chị in trong trời chiều như một dấu chấm hỏi.


Má nó về, dẫn nó đi làm thủ tục. Sau khi đi tới đi lui má nó cũng thở phào nhẹ nhõm khi cầm trên tay cái visa. Chiều ngày mai thì nó theo má nó về gia đình thật của mình. Nhưng sao nó không thấy vui hay háo hức như nó nghĩ. Ngược lại, nó thấy như nó đang đánh mất cái gì đó quý lắm! Nó ngồi trước sân, miên man suy nghĩ, nhìn ra cây xoài đang ra trái non. Nó thấy lại hình dáng ngày xưa của mình với má. Hai má con cùng trồng rau. Nó nhớ cái dáng xiêu vẹo khi má xách thùng nước, nhớ đôi tay má chai sần và đầy vết cua kẹp chứ không mềm mại, mát rượi như tay má ruột nó. 


Bỗng tiếng chị Hai vang lên, cắt ngang dòng suy nghĩ của nó:


– Ngồi chi ngoài đó gió lạnh đó con. Tranh thủ ngủ sớm, mai má con xuống đón sớm đó. Vô đây má có chút chuyện dặn con.


Khi nó ngồi ngay ngắn trên bộ ván, chị Hai miệng nói, tay kéo cổ nó xuống:


– Sợi dây chuyền này má tính để dành cho con sau này đi học, có cần thì dùng, bây giờ má nghĩ không cần nữa rồi. Má cho con làm kỷ niệm. Má biết má con dư giả nhưng vạn nhất, chuyện gì con cũng có cái phòng thân. Má nghe mấy dì ngoài chợ nói xứ đó lạnh lắm! Con nhớ cẩn thận sức khoẻ, con hay bị khò khè khi chuyển gió. Với lại, về bên đó, ăn nói từ tốn, ngoan ngoãn cho người ta thương ha con. Cố gắng học nghe con...


Thằng Hải “nghe” vài giọt nước nhỏ lên cổ và giọng má đang nghẹn lại, nó biết má đang khóc. 


Nó an ủi:


– Dạ, con biết rồi má. Nhưng sợi dây má giữ đi, phòng thân có mình má bên đây, lỡ má đau bệnh. Con đi vài năm, con về với má liền.


Miệng nói, tay nó lần muốn tháo sợi dây chuyền ra. Chị Hai giơ tay ngăn lại, nói tiếp:


– Đừng lo cho má, từ đó tới giờ má cũng sống vậy. Má con có ngỏ ý gởi cho má số tiền ở trong ngân hàng phòng thân. Nhưng má bảo má không sao, để số đó lo cho con học hành. Giờ nhà mình cũng đâu khó khăn như xưa.


Sáng sớm, khi má ruột xuống đón Hải đi, bà con lại đến đưa tiễn, chúc nó lên đường bình an. Ai cũng ngỡ chị Hai sẽ khóc lóc nhưng trái với thông lệ, chị tươi cười vui vẻ, giống như thằng Hải đi học bao ngày chứ không phải là đi xa không biết bao lâu mới về. Khi xe chạy rồi, bà con ai về nhà nấy, chỉ còn duy nhất chị, chị ngồi bệt ngoài sân, dựa vô gốc xoài nức nở khóc.


Xe Chạy tới Bình Chánh, ngoại ô Sài Gòn, má thằng Hải nói:


– Chút về tới khách sạn, ăn xong, kiểm tra hành lý rồi má con mình ra sân bay. Con đừng lo cho má con nhiều. Má mang ơn chị ấy không hết, má không để chị ấy thiếu thốn hay thiệt thòi gì đâu. Mỗi năm, má sẽ gửi tiền để chị ấy không phải vất vả, con yên tâm đi, vài năm con về thăm chị ấy.


Thằng Hải nhìn má nó rồi nói:


– Má kêu xe dừng lại chút được không má? Con khát nước quá! Con muốn nghỉ mệt chút, con đi xe không quen.


Xe tắp vô một cái quán võng bên lề. Sau khi uống nửa ly nước, thằng Hải tự nhiên xoay qua má nó, nói một hơi như sợ ai Cướp lời nó:


– Má... con không giận, không buồn gì má hết, con vui vì con biết hồi xưa má không phải vứt con như con nghĩ. Gặp má, con mừng lắm bởi con có cội có nguồn. Con thương má nhiều vì con biết bao năm nay má tìm kiếm con vất vả, buồn rầu, lo lắng cho số phần con. Nhưng... con thương má của con hơn, má không có con, má còn có ba, có em. Còn má con có một mình con. Khi nào má con không còn nữa, con sẽ về bên má. Má... con xin lỗi má...


Trong khi má thằng Hải còn đang chưa biết phải làm sao trước sự cố bất ngờ vậy thì nó chạy ào qua thanh chắn phân cách hai làn xe.


image


– Hải... Hải...


Nó đưa tay vẫy chiếc xe đò ngược chiều mà không thèm nhìn coi xe đi tỉnh nào, nó nhảy phóc lên xe. Xe chạy đi trước sự ngỡ ngàng của má nó bên kia lề và chú tài xế đang cố băng qua đường về phía nó.


image


Trời về chiều, những tia nắng từ hướng Tây chiếu xuống cái sân trước nhà. Bếp núc lạnh tanh dù sáng giờ, chị Hai chưa có hạt cơm bỏ bụng.


Chị ngồi trong góc bếp hàng mấy giờ đồng hồ. Chị muốn đứng dậy đi ra sau vườn làm gì đó nhưng tay chân chị bủn rủn, không có sức lực.


Chị thầm nghĩ giờ này chắc Hải đang ngồi trên máy bay như mấy bà ở chợ nói. Chị tự dặn lòng phải mừng cho con chứ, sao mà ngồi ủ rũ như vậy!


Chợt chị nghe nhà trên có tiếng động, sợ con mèo mun nhảy lung tung như thường ngày, làm đổ bể cái gì, chị níu cây cột đứng lên, cố nheo mắt nhìn coi. Có cái bóng đen che ngang trước cửa nhà và tiếng thằng Hải gọi như bao lần đi học về:


– Má ơi!


Chị quỵ chân xuống, môi cười mà nước mắt tuôn như mưa. Ngoài sân, trời về chiều, gió ngoài sông thổi nhẹ từng cơn…


Song Nhi


Báo Mai