Những Ẩn Ý Trong Chính Sách Thuế Quan Của Chính Quyền TT Trump

 

Tổng thống Mỹ Donald Trump bình luận về quyết định áp thuế quan đối với nhiều nước trên thế giới tại Vườn Hồng, Bạch Cung , Washington, Hoa Kỳ, ngày 02/04/2025. REUTERS - Carlos Barria

NHỮNG ẨN Ý TRONG CHÍNH SÁCH THUẾ QUAN CỦA CHÍNH QUYỀN TT TRUMP 

Minh Anh

Ngày 02/04/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo mức thuế mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ nhiều nước. Vì sao Việt Nam và nhiều nước Đông Nam Á khác phải chịu mức thuế cao nhất ? Ý đồ thực sự của tổng thống Trump là gì sau những đòn thuế quan toàn cầu này ?

Tổng thống Mỹ Donald Trump bình luận về quyết định áp thuế quan đối với nhiều nước trên thế giới tại Vườn Hồng, Bạch Cung , Washington, Hoa Kỳ, ngày 02/04/2025. REUTERS - Carlos Barria

Thị trường chứng khoán châu Á đã chao đảo ngay sau thông báo biểu thuế mới của Bạch Cung đối với hàng hóa nhập khẩu từ nhiều nước trong khu vực: Cam Bốt 49%, Lào 48%, Việt Nam 46%, Sri Lanka 44%, Bangladesh 37%, hay Thái Lan 36%, cao hơn cả mức thuế đối với Trung Cộng là 34% hay Liên Hiệp Châu Âu là 20%. Vì sao như vậy ?

Một điều chắc chắn là hiện nay tại Mỹ có một sự đồng thuận rõ nét về tính cấp thiết của việc tái công nghiệp đất nước, đòi hỏi phải giảm mức tiêu thụ hiện chiếm đến 70% GDP, và nhất là để tái cân bằng các nguồn thu-chi của quốc gia, bị xuống cấp mạnh dưới thời chính quyền Biden.

Hai mục tiêu

Do vậy, theo phân tích của ông Matthieu Courtecuisse, tổng giám đốc hãng Sia Partners, trong bài viết đăng trên nhật báo Les Echos, để đạt được điều này, nguyên thủ Mỹ phải sử dụng một trong số những đòn bẩy sức mạnh duy nhất có sẵn trong tay: « Những hiệp ước thương mại ».

Mục tiêu chính thức là nhằm tăng cường động lực đầu tư công nghiệp, hiện đang diễn ra, và áp đặt chính sách « Nước Mỹ trên hết » đối với các doanh nghiệp trong và ngoài nước, hiện đang trong thế gọng kìm. Những tuyên bố thường nhật cho thấy xu hướng trên đã tăng tốc từ những năm gần đây và được dùng để minh chứng cho tương quan lực lượng do TT Trump áp đặt.

Nhưng mục tiêu ngầm của ông là còn nhằm bẻ gãy dòng xuất khẩu công nghiệp của Trung Cộng, trực tiếp hay thông qua các cơ sở lắp ráp ủy nhiệm. Chính quyền Trump luôn tin rằng nền công nghiệp Mỹ rồi sẽ lấy lại vị thế hàng đầu thế giới trong tất cả các lĩnh vực như nước này hiện đang có trong các ngành công nghệ, dược phẩm và năng lượng.

Nhìn từ góc độ này, hãng tin Anh Reuters cho rằng, cuộc chiến thuế quan toàn cầu của ông Trump hiện đang đánh vào cốt lõi của hai chiến lược chính từ các nhà sản xuất Trung Cộng nhằm giảm tác động của chiến tranh thương mại. Chuyển dịch một số hoạt động sản xuất ra nước ngoài và tăng doanh số bán hàng cho các thị trường ngoài Mỹ.

Đối với ông Yuan Yuwei, giám đốc Quỹ Đầu tư tại Water Wisdom Asset Management, đòn thuế quan này của ông Trump chẳng khác gì « một lệnh phong tỏa toàn diện đối với Trung Cộng ». Trước khi ông Trump tái đắc cử vào tháng 11/2024, nhiều nhà sản xuất Trung Cộng đã di dời một số cơ sở sản xuất sang Việt Nam và một số nước Đông Nam Á, cũng như sang các khu vực khác.

Châu Âu trong thế "kềm kẹp" của Mỹ

Về phần châu Âu, ông Matthieu Courtecuisse lưu ý chỉ có giới « dư dả » ở Mỹ mới tiêu thụ nhiều hàng hóa châu Âu, nên cuộc chiến thương mại này chưa hẳn là một thách thức bầu cử cho ông Trump. Tuy nhiên, cuộc chiến thuế quan này sẽ là một đòn bẩy để ông Trump gây sức ép đối với các doanh nghiệp châu Âu, để buộc họ nhanh chóng chấp nhận chính sách « Nước Mỹ trên hết » trên bình diện công nghiệp, tài chính và năng lượng.

Để rồi tiếp đến, những công cụ thuế này của ông Trump sẽ « đánh gục » tất cả chuẩn mực và quy định của châu Âu nhằm cản trở xuất khẩu Mỹ trong một số lĩnh vực, cũng như ngăn cản Mỹ thâm nhập thị trường dịch vụ tài chính hay công nghệ. Trong trường hợp này, việc duy trì quyền tiếp cận các công nghệ của Mỹ, dù là công nghệ quân sự, không gian hay kỹ thuật số, thực tế sẽ là một con bài mặc cả, vào thời điểm châu Âu không có phương án B.

Ông Matthieu Courtecuisse cảnh báo: Cuộc chiến thương mại sẽ nhanh chóng được thay thế bằng chiến tranh chuẩn mực. Ủy ban Châu Âu sẽ phải nhanh chóng nhận ra rằng họ không còn chọn lựa nào khác là phải đi theo lịch trình quy định của Mỹ, có nguy cơ dẫn đến việc thúc đẩy nhanh hơn nữa tiến trình phi công nghiệp hóa và bị gạt ra bên lề thị trường tài chính thế giới ! 

Minh Anh