Táo Quân

TÁO QUÂN

Táo Quân

(Click vào hình trong bài để xem rõ hơn)

Táo Quân trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Lão giáo Trung Quốc nhưng được Việt hóa thành huyền tích "2 ông 1 bà" - vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc.

Tuy vậy người dân vẫn quen gọi chung là Táo Quân hoặc Ông Táo. Bếp là bản nguyên của nhà khi người nguyên thủy có lửa và đều dựa trên nền móng là đất.

Ở Việt Nam, sự tích Táo Quân được truyền khẩu, rồi ghi chép, do đó có những sự khác nhau về tình tiết, nội dung chính được tóm tắt như sau:

Trọng Cao có vợ là Thị Nhi ăn ở với nhau đã lâu mà không con, nên sinh ra buồn phiền, hay cãi cọ nhau. Một hôm, Trọng Cao giận quá, đánh vợ. Thị Nhi bỏ nhà ra đi sau đó gặp và bằng lòng làm vợ Phạm Lang. Khi Trọng Cao hết giận vợ, nghĩ lại mình cũng có lỗi nên đi tìm vợ. Khi đi tìm vì tiền bạc đem theo đều tiêu hết nên Trọng Cao đành phải đi ăn xin.

Táo Quân về chầu Ngọc Hoàng

Khi Trọng Cao đến ăn xin nhà Thị Nhi, thì hai bên nhận ra nhau. Thị Nhi rước Trọng Cao vào nhà, hai người kể chuyện và Thị Nhi tỏ lòng ân hận vì đã trót lấy Phạm Lang làm chồng.

Phạm Lang trở về nhà, sợ chồng bắt gặp Trọng Cao nơi đây thì khó giải thích, nên Thị Nhi bảo Trọng Cao ẩn trong đống rơm ngoài vườn. Phạm Lang về nhà liền ra đốt đống rơm để lấy tro bón ruộng. Trọng Cao không dám chui ra nên bị chết thiêu. Thị Nhi trong nhà chạy ra thấy Trọng Cao đã chết bởi sự sắp đặt của mình nên nhào vào đống rơm đang cháy để chết theo.

Phạm Lang gặp tình cảnh quá bất ngờ, thấy vợ chết không biết tính sao, liền nhảy vào đống rơm đang cháy để chết theo vợ.

Linh hồn của ba vị được đưa lên Thượng Đế. Thượng Đế thấy ba người đều có nghĩa, nên sắc phong cho làm Táo Quân, gọi chung là: Định Phúc Táo Quân (定福灶君), nhưng mỗi người giữ một việc:

Phạm Lang làm Thổ Công, trông coi việc bếp. Danh hiệu: Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân

Trọng Cao làm Thổ Địa, trông coi việc nhà cửa. Danh hiệu: Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần

Thị Nhi làm Thổ Kỳ, trông coi việc chợ búa. Danh hiệu: Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chánh Thần

Thờ cúng

Bộ đồ cúng Táo Quân

Người Việt quan niệm ba vị Thần Táo định đoạt phước đức cho gia đình, phước đức này do việc làm đúng đạo lý của gia chủ và những người trong nhà. Bàn thờ thường đặt gần bếp, trên có bài vị thờ viết bằng chữ Hán. Hàng năm, đúng vào ngày 23 tháng Chạp là ngày Táo Công lên chầu trời nên có nơi gọi ngày này là "Tết ông Công", lễ cúng có cá chép vì người Việt cho rằng, ông Táo cưỡi cá chép lên trời.

Ngoài ra người Việt Nam còn quan niệm Táo Quân sẽ lên trời và thưa với Ngọc Hoàng Thượng Đế những sự kiện xảy ra trong năm vừa qua ở dưới trần gian. Vì thế người Việt Nam làm lễ tiễn ông Công ông Táo rất thịnh soạn với mong muốn những điều tốt đẹp nhất sẽ được thưa với Ngọc Hoàng, và những điều không may mắn hoặc không tốt sẽ được báo cáo nhẹ đi, việc làm này có thể là do Văn hóa và thói quen từ xa xưa truyền lại.

Lễ Cúng Ông Táo

Theo tục lệ cổ truyền, người Việt tin rằng, hàng năm, cứ đến ngày 23 tháng Chạp âm lịch, Táo Quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng. Cho đến đêm Giao thừa Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi sóc bếp lửa của mình.

Bàn thờ cúng Táo Quân

Vị Táo Quân quanh năm ở trong bếp nên biết hết mọi chuyện hay dở tốt xấu của mọi người, cho nên để Vua Bếp “phù trợ” cho mình được nhiều điều may mắn trong năm mới, người ta thường làm lễ tiễn đưa Ông Táo về chầu Ngọc Hoàng rất trọng thể.

Người ta thường mua hai mũ Ông Táo có hai cánh chuồn và một mũ dành cho Táo Bà không có cánh chuồn, ba cái áo bằng giấy cùng một con cá chép (còn sống hoặc bằng giấy, hoặc cũng có thể dùng loại vàng mã gọi là “cò bay ngựa chạy”) để làm phương tiện cho “Vua Bếp” lên chầu trời.

Ông Táo sẽ tâu với Ngọc Hoàng về việc làm ăn, cư xử của mỗi gia đình dưới hạ giới. Lễ cúng thường diễn ra trước 12h trưa, sau khi cúng xong, người ta sẽ hóa vàng đồ lễ, nếu có cá sống thì sẽ đem thả xuống sông, hồ, biển hay giếng nước, tùy theo khu vực họ sinh sống.

Lễ vật:

Mâm cỗ mặn, bánh kẹo, trầu cau, rượu. Hương, đèn nến, lọ hoa tươi, đĩa ngũ quả tươi. Ba bộ mũ áo, hia hài Táo Quân cùng tiền vàng. Ba con cá chép sống.

Sau khi bày lễ, thắp hương và khấn vái xong, đợi hương tàn lại thắp thêm một tuần hương nữa, lễ tạ rồi hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông, suối… để thả cá chở ông Táo lên chầu Trời.

Lễ vật cúng Táo Quân

Việc chưng bày vật phẩm cá chép tại nhà dịp Tết sau khi tiễn ông Táo về trời luôn mang lại điều tốt lành cho gia chủ cả năm. 

Bài khấn:

Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.

Tín chủ chúng con là: …………
Ngụ tại: ………………………….

Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con thành tâm, sắp sửa hương hoa vật phẩm, xiêm hài áo mũ, kính dâng Tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái. Chúng con kính mời ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án thụ hưởng lễ vật.

Phỏng theo lệ cũ, ngài là vị chủ, ngũ tự Gia Thần, soi xét lòng trần, Táo quân chứng giám.

Trong năm sai phạm, các tội lỗi lầm, cúi xin Tôn thần, gia ân châm chước. Ban lộc ban phước, phù hộ toàn gia, trai gái trẻ già, an ninh khang thái.

Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.

– Phục duy cẩn cáo!

Nguồn: Phong Thủy tổng hợp

Sưu Tầm & Tổng Hợp: Trần Hoàng

Rượu Vang Napa

Du Lịch Rượu Vang - Napa California

Thung lũng Napa và thung lũng Sonoma được xem là mảnh đất rượu vang California, ngôi nhà của những ruộng nho nổi tiếng nhất thế giới. Khí hậu phong phú của vùng thung lũng bắc San Francisco phù hợp với các giống nho, và ở đây có tới gần 300 nhà máy sản xuất hàng triệu thùng rượu vang ngon hàng năm. 

Tham quan vòng quanh ruộng nho và thử rượu là những hoạt động phổ biến tại đây, còn các vùng ngoại ô đã trở thành những địa điểm tuyệt vời cho các hoạt động ngoài trời như khinh khí cầu, đạp xe hay cắm trại.

Trong hai thung lũng, Napa lớn hơn, trải dài khoảng 35 dặm từ phía cuối nam thành phố Napa đến phía bắc Calistoga. Không chỉ có rượu vang, thung lũng Napa còn nổi tiếng về nghệ thuật, ẩm thực và những người dân tuyệt vời. Tuy nhiên, với những du khách thích tìm kiếm thứ gì đó yên tĩnh, họ tới phía đông để thăm thung lũng Sonoma.

Du lịch Rượu Vang đang trở thành hoạt động tiêu khiển thú vị nhất của những khách du lịch hạng sang, bao gồm rất nhiều du khách Việt Nam đã bị quyến rũ vì lời hứa hẹn hấp dẫn về rượu vang, ẩm thực cùng với văn hoá, chất lãng mạn, và một chuyến tham quan đồng quê độc đáo tại một trong những vùng trồng nho lớn nhất thế giới.

Vườn nho ngút ngàn

“Du lịch rượu vang” nghĩa là tổ chức các chuyến tham quan để vinh danh các giá trị, hương vị và việc buôn bán rượu vang. Đây là một loại hình du lịch đã phát triển tại hầu hết các vùng trồng nho trên thế giới, hiểu theo một cách đơn giản là dạo qua những ruộng nho màu mỡ ở thung lũng Napa hoặc theo kiểu cầu kỳ là giống như việc thuê một biệt thự xinh đẹp ở miền nam nước Pháp trong vòng một tháng. Du lịch rượu vang là một cơ hội tuyệt diệu để học về con người, văn hoá, di sản, và phong tục của mảnh đất đó.

Ta có thể dễ nhận ra những mô tả về “trải nghiệm thú vị trên vùng đất làm rượu vang” qua cách nấu nướng và các tài liệu du lịch. Đó không chỉ là sự khám phá bản tính tự nhiên lạ kỳ của rượu vang mà cả tính chất lãng mạn cũng như khêu gợi của nó. Một ví dụ về điều này có thể được tìm thấy trong một tờ báo cổ trên tạp chí “Cuisine”:

Ở bất cứ nơi nào có rượu ngon, bạn sẽ thấy cả những người dân vui vẻ và đồ ăn ngọt ngào…Trong thế giới lý tưởng ấy, tôi sẵn sang bỏ ra ít nhất sáu tháng để khám phá từng ngóc ngách, xó xỉnh của vùng đất rượu vang. Tôi sẽ đến thăm một nhà máy rượu mỗi tuần và ở lại cho tới khi những chai rượu vang và cả những người làm rượu trở thành những người bạn lâu năm. Đó sẽ là quãng thời gian để tận hưởng cái nắng đẹp ban ngày và cái mát lạnh của khí hậu Địa Trung Hải về đêm, sẽ có những buổi cắm trại nhàn rỗi giữa cánh đồng hoa dại bao quanh những vườn nho cổ kính và cùng với dân làng làm những loại rượu địa phương trong những bữa tiệc nướng náo nhiệt về đêm.

Lâu đài cổ

Một trong số những vùng đất nổi tiếng nhất và được trang bị hiện đại nhất trong ngành du lịch rượu vang trên thế giới hiển nhiên chính là Thung Lũng Napa California, mảnh đất rộng lớn, trải dài với rất nhiều các nhà máy rượu vang lớn nhỏ tuyệt hảo, mang đến cho du khách các bữa tiệc thử rượu vang, chuyến thăm quan ruộng nho, các nhà hàng, khu nghỉ mát, spa, khu nghỉ dưỡng, khu vực nghỉ ngơi & bữa sáng cao cấp, triển lãm nghệ thuật, địa danh nổi tiếng, sân golf, cửa hàng ăn uống sành điệu và nhiều hơn thế nữa.

Thung lũng Napa đã được khuyến khích phát triển du lịch rượu vang từ những năm 1960 và ngày nay du lịch ở đây được điều hành & quản lý tốt đến mức bản thân nó đã đâm chồi thành một nền công nghiệp.

Cũng vậy, một nét mới trong ngành du lịch rượu vang tại vùng đất này là sự hiện diện của “Phòng Thử Rượu Vang Cộng Đồng”, thường là trên một con đường nhỏ hoặc trên một khu phố nơi tập hợp một nhóm gồm những nhà làm rượu nhỏ và những nhà máy rượu chất lượng cao cùng nhau giới thiệu sản phẩm của họ tới “những du khách đam mê rượu vang”.

Đặt tại Khu Phố Chính Napa là Phòng Thử Vintner, một phòng thử rượu cao cấp triển lãm 18 nhà làm rượu danh tiếng trong toà nhà Pfiefer – toà nhà đá cổ kính nhất tại Napa. Được xây dựng từ năm 1875, cấu trúc đá sa thạch khác biệt này đã từng là nhà máy ủ rượu bia, sau đó là quán rượu, nhà chứa và xưởng giặt là.

Một điểm du lịch

Khôi phục lại và khai trương vào tháng 8, năm 2002, hiện giờ nó là ngôi nhà gồm hai phòng thử rượu tập thể, một cửa hàng lưu niệm trên tầng trệt, một phòng thử riêng tư và một bàn thử ngoài trời cao cấp.

Thiết kế thanh lịch của ngôi nhà luôn tạo cảm hứng cho quá trình thử rượu vang. Du khách có thể chọn lựa giữa ba băng chuyền khác nhau phân loại theo từng sở thích riêng. “Phòng Thử Rượu Pfeiffer”, mang tới cho khách hàng cơ hội lựa chọn bốn loại bất kỳ từ bộ sưu tập thay đổi hàng ngày với ly thử rượu sang trọng của Riedel. Những nhà buôn rượu sành sỏi cũng thường lui tới đây. Ngoài ra, CLB Nhà Sưu Tầm & Khách Hàng Rượu Vang Sành Điệu được thiết kế phù hợp với sở thích & túi tiền của mỗi người.

Phòng Thử Vintner luôn đặt sự thoải mái của khách hàng lên hàng đầu. Những triển lãm nghệ thuật luân phiên & những chiếc ghế điệu rườm rà khuyến khích du khách trở lại đây thường xuyên hơn; đối với một nhóm nhỏ đến đây, họ có thể tận dụng bàn thử rượu riêng tư hay bàn ngoài trời để ngắm nhìn thị trấn Napa. Còn đối với những người muốn giành nhiều thời gian để nếm thử và đánh giá rượu hơn là đi đến những điểm xa xôi hay vùng ngoại ô thì đây quả là nơi lý tưởng để thử những chai vang tuyệt nhất Napa.

Một trong những nhà sản xuát rượu được ưa chuộng nhất tại nơi thử rượu Vintner là Vinoce từ vùng ngoại ô Mt. Veeder.

Thung lũng trồng nho

VINOCE là một hãng rượu gia đình, quy mô nhỏ do Brian và Lori Nuss làm chủ. Hơn 28 năm nay, họ đã sử dụng những kiến thức riêng để phát triển giống nho Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc và Merlot trên những sườn đồi trúc trắc của vùng núi Veeder. Brian và Lori luôn làm việc hết mình để tạo ra các chai vang có thể phản ánh những nét tiêu biểu nhất của vùng núi Veeder danh tiếng.

Rượu vang Vinoce Cabernet Sauvignon Reserve được coi là loại vang hiếm có trong những năm gần đây, nó thật đáng kinh ngạc với hương vị đậm đà, mùi thơm mạnh mẽ, thực sự cường tráng của quả lý đen, cây việt quất, quả mận chín, sôcôla đen, cam thảo và cây ngài đắng được ủ hoàn hảo trong thùng gỗ sồi Pháp.

Rượu vang Vinoce Sauvignon Blanc: Một sự kết hợp tuyệt vời giữa trái cây, kết cấu thanh nhã nhưng phong phú làm nên một chai vang Sauvignon Blanc ngon tuyệt. Loại vang này thể hiện mùi vị nho, thảo mộc, vỏ cam và dưa vàng, dư vị hoàn toàn cân bằng.

Theo TTOL

Sưu Tầm & Tổng Hợp: Trần Hoàng

Xuân Nhớ Bạn

(Xin click vào bài thơ để xem rõ)

Tết Quê Hương

GIỚI THIỆU
Xin hân hạnh giới thiệu đến quý Thầy Cô, quý Đồng Môn và quý Thân Hữu bài Tết Quê Hương của chị Lê Mỹ Hoa gửi từ quê nhà đóng góp cho Diễn Đàn. Xin cám ơn chị rất nhiều.
Trân trọng giới thiệu,
NHHN

Với ánh nắng hanh vàng của những ngày cuối đông, đất trời thay đổi giao thoa giữa ngày mưa lạnh và nắng ấm bừng lên. Phố xá mọi người sinh hoạt như thức dậy sau những ngày đông dài đơn điệu, đó là khoảng thời gian những ngày cuối năm, không phải mình tôi có lẽ ai cũng có nhiều kỷ niệm về những ngày sắp tết . 

Thời thơ ấu rất mong đến tết để dược mẹ mua áo đầm mới, giày, ví mang vai đựng tiền lì xì của các cô bác cậu dì, bạn bè của cha mẹ. Thích nhất không gian những ngày cận tết nhà nào cũng quét vôi sơn cửa, một lớp áo mới cho ngôi nhà sau một năm rong rêu bụi mờ. Trong gian bếp mẹ làm đủ thứ dưa hành củ kiệu, mứt bánh thơm ngào ngạt, những khuôn bánh thuẩn lần lượt đổ ra nia trên lớp báo mới toanh, ngồi chờ có khuôn nào sém sém mẹ cho, ăn liền tại chỗ, ngon không tả được, ngày ấy mê bánh thuẩn mẹ làm ăn không biết ngán. Mứt dừa từng cọng trắng phau càng nhai càng béo, không cay như mứt gừng nên là món khoái khẩu, mẹ ngó lơ con bốc bỏ miệng, mứt gừng dẻo với ít thơm, ngào hai thứ sánh nhau, gần tới cho chanh thật nhiều để khỏi lại đường, năm nào mẹ không quên món này rim cho ba uống trà, từng sợi gừng thấm đường trong veo cay cay, dẻo dẻo với ngụm trà ngon, ba yêu mẹ là thế.

Chợ hoa xuân Ất Mùi

(Click vào hình trong bài để xem rõ)

Cành mai vàng rực rở treo đầy thiệp chúc tết của người thân đủ màu sắc như nói lên tình cảm của mọi người ở khắp nơi dành tặng nhau và cầu mong một năm mới an lành hạnh phúc. Một cành đào hồng nhạt từ xa xôi gởi đến, khép nép bên cành mai lộng lẫy, hoa cúc vàng chói chang, thược dược dịu dàng sắc tím nhẹ.

Từ nhà ra phố không khí tưng bừng nhộn nhịp người ngược xuôi buôn bán, người đi mua đi sắm như cả năm rồi chưa ăn chưa mặc, dạo một vòng phố hoa cả rừng hoa đủ săc màu, thoả mãn niềm khát khao được ngắm và mua hoa về chưng diện trong phòng khách, phòng ngủ, lối đi, cầu thang, cửa sổ nếu bạn là một người yêu hoa. Nhưng mấy ai biết đằng sau, sự nhọc nhằn cúa bác nông dân da đen nhẻm dầm mưa nắng để chăm bón cho hoa phục vụ người tiêu dùng, người bán hoa không đẹp như hoa. 

Những ngày giáp tết không khí lạnh tràn về, có đêm mưa bay bay họ co ro trong bộ đồ cũ kỷ, ngủ ngồi hay trên ghế xếp miếng màn mỏng che thân bên vệ đường để giữ những chậu hoa. Hai khía cạnh cuộc đời, người trồng và người mua hoa để ngắm không giống nhau chút nào quá xa cách. Chưa kể những năm được mùa hoa bán chạy có giá, năm nào ế ẩm hoa rẻ hơn bèo, chiều ba mươi tết những khuôn mặt buồn tiu nghỉu có lẽ không nổi buồn nào hơn thế, người nghèo lại có dịp được mua hoa giá rẻ, rẻ hơn tiền mua một cái chậu còn hơn quay về trả tiền chuyên chở.

Hoa Tết trên đường Nguyễn Huệ Saigon

Từ đâu đó sâu thẳm trong tôi thoáng một chút buồn, chuyện kinh doanh ở đất nước mình còn lắm trăn trở, rủi may. Sau một năm buôn bán tảo tần có nhiều người được và cũng lắm người thua, dù thua hay được tết cổ truyền của người VN luôn luôn được đón chào nồng nhiệt, rộn ràng trên khắp mọi nẻo đường, làng quê, từ thành đến thị. 

Có đi đâu xa ngàn dặm mấy ai quên được đêm ba mươi bên nồi bánh tét quê nhà lửa vẫn rực cháy nghe ấm áp lạ thường, nhà lớn nhà nhỏ ai cũng có nồi bánh tét ngoài sân hay sau bếp cùng chia sẻ ngọn lữa sưởi ấm tối như đêm ba mươi.

Còn vài tiếng nữa giao thừa lại về tiển năm cũ đi qua, những công nhân quét đường đang miệt mài trên phố những con người làm việc trong thầm lặng mang lại bộ mặt mới cho từng con đường, họ cũng như người bán hoa mang vẻ đẹp đến cho mọi người. Đó không phải sự bất công của thượng đế mà sự sắp đặt của tạo hoá, mỗi người sinh ra gắn bó với công việc của mình để có một xã hội hài hoà. Chỉ cầu mong mọi người có đời sống ấm no, nghèo đói không còn nhiều  trên trái đất.

Đã nhiều năm rồi không còn mong đến tết nhưng năm nào cũng háo hức mua quần áo mới, giày cao gót, giày đế xuồng, cứ ba trăm sáu mươi lăm ngày trôi qua lại đến ba trăm khác, cứ ngỡ mình trẻ mã, cho đến một hôm gối bắt đầu đau, vai mỏi và không còn muốn mua sắm mới chấp nhận mình đã hoàng hôn tắt nắng, giả từ những đôi giày dáng dấp.

Thuyền chở hoa từ quê lên Saigon

Không khí ngày tết có thay đổi đi nhiều theo thời gian, không còn quét vôi, sơn cửa mỗi năm thay vào đó hiện đại hơn cửa nhôm, cửa kính, cửa lùa sang hơn nữa nhà dùng toàn gỗ quý trên rừng mang về. Sơn nước nhập từ nước ngoài về đủ sắc màu đậm nhạt rất văn minh, vài năm mới lăn lại một lần, những nồi bánh tét không còn nhiều vì đã có siêu thị, hoặc dịch vụ ngoài phố chợ mang đến tận nhà. Mọi thứ đều có sẳn con người không cần phải bận tâm nhiều cho việc ăn uống, đủ loại mứt bánh ở Coopmart an toàn hơn khi phải ra chợ, choáng ngợp hàng hoá đủ loại không rõ nguồn gốc. 

Bánh tét, bánh chưng, các loại chả giò, chả lụa, giò thủ, chả quế, dưa món củ kiệu, hành chua khắp mọi nơi đều có bán. Tết Việt nhộn nhịp nhất vào hai tuần cuối tháng chạp. Chợ hoa, câu đối đỏ, cành mai, cành đào các loài hoa khoe sắc đỉnh điểm nhất vào những ngày cuối năm. Con cái đi xa quay về sum họp bên gia đình, người đi làm ăn khắp mọi miền đất nước cũng bôn ba về nhà. 

Khoảnh khắc giao thua bầu trời sáng rực đầy pháo hoa, nhà nhà bàn thờ khói hương nghi ngút đón ông bà về vui xuân cùng con cháu, những ngôi chùa, nhà thờ cũng gióng lên những hồi chuông đón mừng năm mới không gian thật linh thiêng lắng đọng. Tụ điểm bắn pháo hoa mọi người đều ngước nhìn lên bầu trời, pháo hoa thể hiện đủ hình ảnh sinh động, thỉnh thoảng những tiếng vỗ tay như thán phục sự tài hoa của người sáng tạo không khí thật yên bình trong lành của một đêm đầu năm mà không phải đêm nào cũng có. 

Thiếu nữ dạo chợ hoa

Một đêm mà tất cả mọi người trên cả nước cùng hân hoan chào đón, lòng tràn ngập niềm tin một năm mới vạn sự như ý, phát tài, phát lộc xua tan mọi khó khăn.

Ba ngày tết không quên viếng mộ, không biết tự bao giờ người Phú Yên sáng mồng một tết nghĩa trang người đi thăm như kiến, chen chúc nhau quần áo mới để dành mồng một xuất hành, cảnh kẹt xe hàng năm diễn ra như ngày hội ở thành phố nghĩa địa này, một nét văn hoá rất riêng như một lời tri ân đến ông bà tổ tiên trong ngày đầu năm. Lịch sử tiến bộ văn minh của con người đã đi khá xa nhưng truyền thống Tết Việt vẫn muôn đời lưu giữ

                               "Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ. 

                                 Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh".

Ngày Tết vẫn là ngày trọng đại trong năm, để tình yêu thương nhân rộng người người tìm đến nhau. Tết quê hương, tết yêu thương, tết đoàn tụ.

                                "Mỗi năm hoa đào nỡ

                                 Lại thấy cụ đồ già

                                 Bày mực tàu giấy đỏ 

                                 Bên phố đông người qua".

Mỗi đời người phải đi qua nhiều mùa xuân, mùa xuân mùa của chan chứa hy vọng. Hy vọng là nấc thang mà con người luôn mong muốn thanh bình và thịnh vượng.

Tháng chạp 2015

Lê Mỹ Hoa

Tác giả Lê Mỹ Hoa

CHS Nguyễn Huệ Khóa 1967 - 1974

Chúc Xuân

GIỚI THIỆU
Nhân dịp Tết Bính Thân, Thân Hữu Nhã Giang Thu Tâm sáng tác và kính tặng đến quý Thầy Cô, 
quý Đồng Môn và quý Thân Hữu bài thơ CHÚC XUÂN.
Và Thi Hữu Trầm Vân cũng kính tặng bài thơ Chúc Mừng Năm Mới 2016. 
Xin chân thành cám ơn Thi Hữu Nhã Giang Thu Tâm và Trầm Vân.
Trân trọng giới thiệu,
NHHN

Xin mời click vào Link chữ đỏ ở dưới để xem Video

HỌP MẶT THẦY CÔ, CHS NGUYỂN HUỆ BẮC CAL - Lưu niệm, thăm hỏi (29-11-2015)

Thế Giới Siêu Hình

GIỚI THIỆU
Xin hân hạnh giới thiệu đến quý Thầy Cô, quý Đồng Môn và quý Thân Hữu 
thầy Nguyễn Đức Giang, cựu hiệu trưởng Nguyễn Huệ tuy tuổi hạc đã cao và hiện đang sinh sống tại Đan Mạch nhưng thầy luôn luôn gắn bó với sinh hoạt của NHHN,
Trân trọng giới thiệu bài viết dưới đây của thầy.
NHHN

Con Cá Rô

Chú Tỉ nằm dài trên bộ ván ở nhà ông bác ruột của tôi, bất động, mình mẩy lấm bùn. Chú đã bất tỉnh nhân sự mấy tiếng đồng hồ rồi. Ngọn đèn dầu leo lét không đủ soi sáng nơi chú nằm. Hàng xóm kéo đến càng lúc càng đông, và một trong những người đến đầu tiên là tôi. Nhà tôi và nhà ông bác cùng chung một khu vườn. Thím Tỉ, mẹ của chú, goá phụ được gọi bằng tên con trai đầu theo tục lệ, hớt hãi chạy đến, sà xuống bên con ràng rụa  nước mắt. Nhà nghèo nên thím đã cho con trai đầu ở với ông bác tôi. Chú Tỉ lớn hơn tôi cả mươi tuổi, nhưng là vai em trong họ.

Chú Tỉ cùng với một thanh niên khác được bác tôi thuê đạp nước ngoài đồng với chiếc xe đạp nước đôi bằng gỗ. Nước ruộng đã cạn, chú xách cái chơm xuống ruộng bắt cá. Chú bắt được một con cá rô bằng ba ngón tay. Liền đó, chú thấy một con cá tràu. Trên mình chỉ vận cái quần xà-lỏn, chú cắn đầu con cá rô giữa hai hàm răng để rảnh tay bắt con cá tràu. 

Con cá rô vùng mạnh và chạy tuột vào cổ. Người cùng đạp nước với chú theo dõi, thấy chú đứng há miệng, chỉ tay vào. Anh ta cười, nói chưa bắt được cá mà đã lo ăn. Bỗng nhiên thấy chú bỏ chơm, chạy hướng về cái đập phân hai cánh đồng thuộc hai xã. Chạy được một đoạn thì ngã xuống. Nghĩ là chú bị rắn cắn, anh ta chạy đến vác chú lên đập. Chú Tỉ ú ớ, chỉ tay vào miệng. Con cá rô đã lọt vào trong cổ nhưng còn thấy cái đuôi. Khi được đưa về nhà, chú Tỉ đã bất tỉnh. Cạy miệng chú ra cũng không còn thấy cái đuôi con cá nữa.

      

Một ông thầy mằn được mời đến. Cầm cây đèn sáp ngồi ngay bên cạnh nạn nhân để tăng cường ánh sáng, tôi không nghĩ rằng mấy cây nhang quơ qua quơ lai và mấy câu thần chú đọc lâm râm lại có thể làm cho con cá quay ngược ra hay xuôi vào bụng. Quả thế, ông thầy mằn tỏ vẻ bất lực. Quê tôi cách Huế 20 km. Ở mỗi cái cầu trên quốc lộ đều có đồn Tây. Đêm hôm, không có phương tiện để chuyển nạn  nhân đi bệnh viện. Có người bàn thử đi nhờ Bà.

Thuở trước, chẳng xa xưa gì lắm, có lẽ vào hậu bán thế kỷ 19, trong dòng họ của tôi có một bà ở giá suốt đời. Bà làm thầy thuốc ngoại khoa, chỉ cứu nhân độ thế, chữa bệnh không lấy thù lao. Bà chuyên mặc áo quần màu đà, đi đâu cũng cầm nơi tay chiếc đũa bếp và vài cọng lá môn hoang. Sau khi Bà mất, người làng nhớ ơn đã đóng góp lập mộ và xây miếu để thờ và gọi là Miếu Bà. Về phần gia tộc, Bà được thờ ngang hàng với ông cố ở nhà của một người cháu trai trưởng. Chú Tỉ được đưa đến nhà này, để nằm trên bộ ngựa trước bàn thờ. Gia đình một mặt lên hương đèn khấn vái, mặt khác chạy lên miếu cầu Bà. 

Do tánh hiếu kỳ, tôi vẫn cầm cây đèn sáp trên tay ngồi cạnh nạn nhân. Chừng một tiếng đồng hồ sau, đám người trước sân nhà bỗng rẽ ra. Một người đàn ông đi vào tay cầm một nắm nhang đang cháy, tay kia cầm chiếc đũa bếp và vài cọng môn; theo sau ông là người nhà. Tôi nhận ra là ông trùm Phu, người bà con bên ngoại. Ông trùm Phu, hiện thân của Bà, làm phép cả hai tay trên mình nạn nhân, miệng nói như người say rượu. Tôi chỉ nghe được những tiếng: "ư..ư.. thằng nam…ư..ư..cậu Tài…cậu Quý…" Đoạn ông lấy chén nước trên bàn thờ hớp một ngụm, phun lên mặt nạn nhân, nước phun lên cả đầu tôi. Lạ lùng thay,chú Tỉ há miệng, con cá từ trong miệng văng ra trên bộ ngựa. Không chỉ người nhà mà mọi người hiện diện đều sụp lạy ông trùm Phu như tế sao. Hơi thở chú Tỉ đều đặn trở lại, không còn khò khè như bò nữa. Con cá rô chết hơi cong cong, về sau được người nhà của Bà phơi khô treo cạnh bàn thờ.

Ông trùm Phu tỉnh người, ngơ ngác, không hiểu tại sao mình lại ở một nơi lạ lùng thế này. Sau một hồi trà nước tỉnh táo, ông cho biết đi cày về, ngang qua Miếu Bà, quăng cái cày đi vào miếu. Và từ đó, ông không nhớ những gì đã xảy ra. Người nhà cho hay, đang nhang đèn cầu khẩn, bỗng nhiên ông trùm Phu đi vào, xưng là Bà - có một danh xưng gì đó, tôi không nhớ - quơ lấy nắm nhang đang cháy trong lư hương, lấy chiếc đũa bếp trên bàn thờ, hái vài cọng môn được trồng rất nhiều quanh đó. Và bằng giọng đứt khoảng như người say, ông nói: "Ta phải đi cứu thằng nam." Không hỏi chuyện gì đã xảy ra và xảy ra ở đâu ông đi thẳng một mạch về nhà thờ.

Chuyện xảy ra vào mùa hè năm 1947. Tôi không nghi ngờ gì, nhưng vẫn có vài thắc mắc, không biết có những nguyên nhân sinh lý nào làm cho con cá rô quay ngược trở lại, không phải ra trong miệng mà văng ra trên ván bộ ngựa. Năm 1959, tôi nằm bệnh viện Huế, được bác sĩ Lê Văn Điềm điều trị. Tôi đem chuyện này kể lại. Bác sĩ Điềm nói: "Impossible, khi bị phun nước lạnh thì các bắp thịt của cơ thể sẽ có phản ứng co bóp. Nhưng tuyệt nhiên cả hai trường hợp không thể xảy ra: con cá rô trong cổ họng không quay đầu lại được và cũng không đi ngược lại với bộ kỳ của nó."

Tôi đã nghe nhiều huyền thoại về sự linh ứng của Bà và lần đầu tiên được chứng kiến.

Khối Tình Song Ngọc

Đầu năm 2003, anh Hoàng Văn Trí, nguyên giáo sư trường trung học Nguyễn Huệ Tuy Hoà đưa tôi đến thăm một "goá phụ". Bước chân vào nhà, chúng tôi gặp một thiếu phụ tuổi trạc 60. Anh Trí vừa mở miệng nói, hôm nay tôi và anh Giang đến thăm. Người thiếu phụ không chào hỏi, mặt đổi sắc, chắp tay vái ngoài trời rồi vái bàn thờ, miệng nói giọng vồn vã: Anh Giang và anh Trí đến thăm, em rất mừng. Tôi hơi ngạc nhiên về cách xưng hô. Anh Trí đã cho biết trước, thiếu phụ có tên Lữ thị Ngọc Anh, học sinh lớp đệ nhị trường Nguyễn Huệ niên khoá 1964-1965. Tôi đã gặp lại nhiều học sinh cũ Nguyễn Huệ, và chưa có ai gọi tôi bằng anh. Như đoán được ý tôi, anh Trí nói thầm  bên tai: "Ô đó."

Đầu niên khoá 1963-1964, do nhu cầu phát triển giáo dục, một trường trung học được thành lập ở quận Tuy An cách Tuy Hòa chừng 30 km, khởi đầu bằng một lớp đệ thất. Giáo sư đệ nhất cấp Nguyễn Ngọc Ô được ông Hiệu Trưởng Nguyễn Huệ Nguyễn Đăng Ngọc cử phụ trách lớp này cùng với một giáo sư dạy giờ. Tôi về trường Nguyễn Huệ vào giữa niên khoá. Ngày 12 tháng 4 năm 1965, trên đường từ Tuy Hòa ra Tuy An bằng xe lam vào buổi sáng sớm, Nguyễn Ngọc Ô bị Việt Cộng bắt và biệt tin từ đó. 

Tôi và anh Trí thắp nhang vái trước di ảnh duy nhất của Nguyễn Ngọc Ô trên bàn thờ. Dù cách biệt đã lâu năm tôi vẫn còn nhận ra những nét quen thuộc trên khuôn mặt gần như khắc khổ của Ô. Chúng tôi quay sang nói chuyện vói Ngọc Anh, thật ra là với Ngọc Ô, qua hình hài của Ngọc Anh. Tôi đặt ra một số câu hỏi và Ngọc Ô tuần tự trả lời:

"Em tuổi Thìn, sinh năm 1940, bị bắt và bị sát hại cùng ngày đó. Sở dĩ đến đầu năm 1980 em mới báo tin cho "nhà em" biết chuyện của mình là để cho thời gian phôi pha, nhà em bớt đau khổ. Em cũng đã báo tin cho ông già em ở Phan Thiết biết chuyện này, đồng thời tạo cơ hội cho cha chồng gặp con dâu và nhận cháu nội. Em đã báo bị lính Đại Hàn bắn ngày 2 tháng 7 âm lịch để cho gia đình không căm thù ai.  Cám ơn anh đã lo cho em, mặc dầu việc này không đạt được kết quả." (Sau khi Ngọc Ô bị bắt, tôi đã làm báo cáo mất tích vì công vụ với Bộ Giáo Dục và lập hồ sơ trợ cấp thất tung. Hồ sơ cần có xác minh điều tra của Cảnh Sát xem đương sự thật sự bị bắt hay tự ý theo Việt Cộng. Kết quả như thế nào tôi không nhớ. Điều làm tôi ngạc nhiên là việc làm có tính cách hành chánh này Ngọc Anh làm sao biết được)

 Trước câu hỏi của tôi: "Cháu nội là ai, khi Ô bị bắt chưa có vợ kia mà ?" Ngọc Ô giải thích: "Thằng Thuật đó, năm nay nó 28 tuổi, thật sự là con của em. Em vẫn ở nhà này…" Tôi đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, hơi hoang mang, bán tín bán nghi và cảm thấy lành lạnh sau gáy. Đôi mắt của Ngọc Anh nhìn xa xăm, thiếu vẻ linh hoạt. Tôi chấm dứt cuộc chuyện trò: "Ô chắc đã mệt, thôi đi nghỉ đi."

 Chỉ một thoáng, Ngọc Anh quay lại nhìn tôi: "Chào thầy!" Qua tuần trà, tôi được biết đầu đuôi mối tình Ngọc Ô - Ngọc Anh như sau: giáo sư Nguyễn Ngọc Ô trường Nguyễn Huệ và cô nữ sinh lớp đệ nhị Lữ Thị Ngọc Anh đã thề non hẹn biển với nhau. Năm 1965 Ngọc Ô bị bắt. Năm 1976 Ngọc Anh lập gia đình và sinh được đứa con trai lấy họ mẹ (?) đặt tên là Lữ Đình Thuật, hiện làm tài xế taxi ở Tuy Hòa. Sau một thời gian, mặc dầu trong gia đình không xảy ra chuyện gì đáng tiếc, người chồng bỗng nhiên xuất gia, hiện nay tu tại một ngôi chùa ở huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hoà.

Đầu thập niên 80, trong mộng, Ngọc Anh được Ngọc Ô báo cho biết địa điểm bị vùi thây ở Long Thủy, xã An Chấn, huyện Tuy An, cách đường quốc lộ 5 km và một số chi tiết về gia đình ở Phan Thiết, đồng thời hối thúc Ngọc Anh đưa con về thăm bên nội. Theo những chi tiết được hướng dẫn, Ngọc Anh tìm đến gia đình Ngọc Ô và mẹ con được gia đình này chấp nhận là dâu và cháu nội. Vì ông thân của Ngọc Ô cũng thấy những điều tương tự trong mộng. Ông đã ra Tuy Hòa, cùng với Ngọc Anh tìm đến nơi vùi xác của Ngọc Ô. Theo ý của Ngọc Ô, không nên dời mộ và xây lăng mà chỉ đắp đá lên vị trí này. Hai người em ruột Ngọc Anh ở Úc muốn bảo lãnh chị, nhưng theo lời Ngọc Anh: "Ảnh không cho đi, ảnh nói, có lên máy bay ảnh cũng xô xuống. Nuôi con heo ảnh cũng không cho, nói là nuôi để người ta làm thịt mang tội, cố gắng mà tu hành."

Tôi hỏi, có bao giờ nhìn thấy Ô hiển hiện dưới dạng người thật hay không và hoàn cảnh sống hiện nay ra sao. Ngọc Anh trả lời: "Không, chỉ trong giấc mộng. Giường của em có hai cái gối, thỉnh thoảng ảnh về. Có nhiều đêm bọn em chuyện trò với nhau đến khuya, hàng xóm nghe được tưởng em có tình nhân. Mẹ con đùm bọc nhau, đôi khi nhận được sự giúp đỡ của mấy người em ở Úc, có khi là bà con bên chồng ở Mỹ. Cháu Thuật nhận ảnh là cha. Đến ngày mồng 2 tháng 7 âm lịch mẹ con em vẫn kị giỗ anh ấy."

Trong hai vai tuồng, Ngọc Anh có hai khuôn mặt khác nhau, ngơ ngác thất thần trong vai Ngọc Ô và nhặm lẹ, bình thường trong vai chính mình. Nếu nói là chuyện đặt bày thì người bày đặt thủ lợi những gì? Trong lúc hai mẹ con sống thanh bạch, không xâm phạm đến quyền lợi của ai và đã khước từ đi bảo lãnh sang Úc. Tôi cố đặt nhiều câu hỏi liên tiếp, và Ngọc Ô đã trả lời một cách suông sẻ, mau lẹ.

Tôi có thật sự nói chuyện với một người ở bên kia thế giới?

Trang Sinh Hiểu Mộng…

Tôi ngồi viết trong phòng khách. Một con bướm khá lớn màu nâu bay quanh trong phòng. Mùa hè, cửa sổ mở, con ong, con ruồi bay vào nhà là chuyện thường. Tôi vẫn điềm nhiên tiếp tục viết. Chừng nửa giờ sau, con bướm vẫn bay quanh trong phòng. Hơi lạ, côn trùng bay vào nhà thường tìm lối thoát ra, đập mình đành đạch vào mặt gương của sổ mở dọc. Đằng này con bướm vẫn nhởn nhơ thung dung đập cánh lượn quanh trong phòng, chẳng biết từ bao lâu. Nửa đùa nửa thật, tôi đưa tay về phía con bướm nói: 

"Có phải con về thăm thì đến đây với ba". Đột nhiên con bướm bay lại, lượn quanh trên đầu tôi. Một cảm giác lạnh mình, tôi nghĩ đến câu thơ Đường: Trang Sinh hiểu mộng mê hồ điệp. Tôi điện thoại lên bệnh viện, hỏi thăm Lili đang làm gì. Chồng nó nói Lili đang ngủ. Tôi nói với con bướm: "Ba biết con về thăm. Trong phòng chật chội, con ra ngoài trời cho khoáng đãng." Lạ lùng thay, con bướm luồn qua khe cửa bay thẳng ra ngoài. Tôi ngẩn ngơ về sự trùng hợp ngoài sức tưởng tượng này. Chuyện diễn ra vào lúc 13 giờ 15 ngày 14 tháng 8 năm 2003.

Lili là tên gọi ở nhà đứa con gái đầu của chúng tôi. Nó nhập viện ngày 27 tháng 6 năm 2003 vì chứng bệnh ung thư đến giai đoạn cuối. Ngoài thuốc thang của bệnh viện, đa phần là thuốc giảm đau, gia đình chúng tôi đã liên hệ khắp nơi để tìm thuốc ngoại khoa, may ra phước chủ may thầy. Nhiều loại thuốc ngoại khoa được đặt mua tại Mỹ, Nhật, Úc,Việt Nam, phần nhiều là nấm linh chi hay cỗ linh chi đã được chế biến thành thuốc viên, thuốc bột. Nhiều điện thư mách bảo những phương pháp chữa trị ung thư như uống nước sắc lá đu đủ, xay lá long tu với mật ong và rượu mạnh, canh dưỡng sinh… 

Người đầu tiên tôi liên hệ là bác sĩ Trần Đoàn ở vùng DC. Anh Đoàn cũng bị ung thư và sau khi được giải phẫu đang điều trị bằng thuốc ngoại khoa. Anh Đoàn cũng mách bảo vài thứ thuốc, nhưng sau khi nghe tôi trình bày nội dung cuộc trao đổi với bác sĩ điều trị và bản sao hồ sơ bệnh lý đã không ngần ngại đưa ra ý kiến chân tình: "Nếu tôi có một lời khuyên, không nên chữa theo phương pháp hoá-trị (chemotherapy) cho cháu, chỉ càng làm cho thể xác đau đớn thêm, nên cầu nguyện cho cháu thì hơn." 

Tôi đặc biệt quan tâm đến lời khuyên này và đã tìm cơ hội thuận tiện bàn riêng với Lili những vấn đề "hậu sự" thực tế. Tuy có những dấu hiệu chứng tỏ sự suy nhược cơ thể, chẳng hạn như đôi mắt quầng thâm, nhưng tinh thần Lili vẫn minh mẫn tỉnh táo. Biết rằng sự sống được đếm lui từng tháng… từng ngày, nhưng không ngờ chuyện xảy ra đột ngột như vậy. Lili ra đi lúc 4 giờ sáng ngày 27 tháng 8 năm 2003 và được chôn cất hai ngày sau.

Tối ngày đưa đám, cả đại gia đình tập trung tại nhà Lili. Mọi người đang trò chuyện ở phòng khách, đứa cháu nội lên ba của chúng tôi nói được nhiều tiếng Việt và biết phân biệt màu sắc được mẹ nó đưa đi ngủ. Vừa nằm xuống trên chiếc sofa được chuyển từ phòng khách vào phòng ngủ cho trống chỗ để đặt quan tài, nó chỉ tay về phía sau lưng mẹ, hỏi: "Ai bồng anh Tin đó mẹ?" Tintin là tên gọi ở nhà đứa con trai nhỏ của Lili.

Mẹ nó rầy: "Ngủ đi, khuya rồi, đừng nói tầm bậy". Nó vừa chỉ tay về phía sau lưng mẹ vừa cãi lại: "Cô Li bồng anh Tin đứng kia kìa". Mẹ nó nhìn lui chẳng thấy gì, hốt hoảng bồng con chạy ra phòng khách, hơ hãi kể lại tự sự. Cả nhà lấm lét nhìn trước nhìn sau. Mọi ngọn đèn đều được bật sáng. Mọi người dồn vào ngủ ở phòng khách.Và từ đó cho đến mười mấy ngày sau, nhà nào cũng chong đèn sáng choang cả đêm. Đêm hôm, phụ nữ cần đi… cũng thức chồng dậy đưa đi, sợ gặp… dù là gặp người mình yêu thương.

Hai ngày sau, trên đường ra mộ mở cửa mả, thằng bé đi xe với ba mẹ. Nó hỏi mẹ đi đâu. Mẹ nó trả lời là ra thăm mộ cô Li. Nó vừa đưa tay vỗ vỗ lên đầu, vừa le lưỡi ra thụt lưỡi vào như đùa với trẻ con, vừa nói: "Cô Li làm như vậy, như vậy này." Như để thử lại, mẹ nó hỏi cô Li mặc áo màu gì. Nó nói ngay: "Áo màu trắng" và còn thêm: "… tóc ngắn nữa." Tóc Lili đã được hớt ngắn trước đó, và mặc áo quần trắng khi tẩm liệm. Những chi tiết này thằng bé không biết được, vì khi liệm, nó đang ở một thành phố khá xa về phía Bắc.

Ba cháu bé được Lili cưng chìu khi còn nhỏ. Nó ở cách chúng tôi bốn giờ xe. Thứ hai ngày 25-8-2003, nó báo cho chúng tôi biết thứ năm sẽ về thăm Lili. Hôm sau nó báo lại thứ tư sẽ về. Sáng thứ ba, vợ nó gọi điện thoại báo tin, anh ấy đã lái xe đi, nói là nóng ruột quá, không chờ được. Do vậy mà chị em đã gặp mặt, chuyện trò với nhau, và đến khuya thứ tư 27-8-2003 thì Lili ra đi.

Đứa bé chưa tròn ba tuổi không thể đặt ra câu chuyện với vài tình tiết có thật mà nó không biết. Phải chăng có sự cảm ứng thiêng liêng giữa hai cô cháu ?  

*********

Sự xuất hiện của "thế giới bên kia" dưới nhiều trạng thái khác nhau đều được gọi là chuyện ma. Thế giới ma không được người trần gian tôn trọng mấy. Người ta thường gọi ma là "con ma" , dù cho đó là ma lớn ma bé, ma già hay ma trẻ. Tôi đã đọc và nghe kể nhiều chuyện ma li kì đông tây kim cổ. Người viết và người kể đều đoan quyết là chuyện thật trăm phần trăm. Chưa có một con ma nào xuất hiện một cách bình thường, nói chuyện với chúng ta rõ ràng về thế giới bên kia. Vì vậy mà còn có nhiều nghi vấn về chuyện ma.

Có ma hay không, đối với tôi, không thành vấn đề. Mỗi thế giới đều có qui luật sống của nó. Nếu mình không xâm phạm đến ai thì chẳng có ai xâm phạm đến mình. Tôi tuyệt đối không tin những điều mê tín dị đoan. Nhưng về đời sống tâm linh và siêu hình, tôi có niềm tin khá chắc chắn vào thuyết luân hồi, tái sinh. Đời sống hiện hữu của anh là kết quả của tiền kiếp và là nguyên nhân của kiếp sau. Chẳng ai có kinh nghiệm thực tiễn về việc này. Nhưng nếu ý thức một cách sâu sắc về điều này,mọi người đều cố gắng sửa mình, lợi lạc cho kiếp sau có hay không chưa biết, nhưng ít ra cũng làm cho đời sống tâm linh của mình thăng hoa, hướng thượng.

Nguyễn Đức Giang