Thứ Tư, 15 tháng 10, 2025

Cơ Hội Cho Số Nhỏ Đồng Bào Tị Nạn Sống Và Làm Việc Hợp Pháp Ở Thái Lan

 


CƠ HỘI CHO SỐ NHỎ ĐỒNG BÀO TỊ NẠN SỐNG VÀ LÀM VIỆC HỢP PHÁP Ở THÁI LAN
Mạch Sống

[Tị Nạn Thái Lan] Cơ hội cho số nhỏ đồng bào tị nạn sống và làm việc hợp pháp ở Thái Lan

2025-10-13

  • Thông Báo Quan Trọng

BPSOS, ngày 14 tháng 10, 2025

Ngày 6 tháng 10, Bộ Lao Động Thái Lan công bố chính sách mở chương trình cấp giấy phép lao động hợp pháp cho những người cư trú bất hợp pháp đến từ 4 quốc gia: Miến Điện, Lào, Campuchia và Việt Nam. Chính sách này không mới đối với công dân Miến Điện, Lào và Campuchia nhưng là lần đầu tiên cho phép công dân Việt Nam tham gia. BPSOS ra bản thông báo này dựa vào kết quả nghiên cứu các tài liệu làm nền tảng cho chính sách. Mục đích của chúng tôi là giải thích chính xác nhất có thể để đồng bào tị nạn có thông tin đáng tin cậy về các tiêu chí cũng như thủ tục xin giấy phép lao động, tránh tình trạng rối thông tin hoặc tiền mất tật mang.

Hình 1 — Văn bản xác nhận về quyết định ngày 19/08/2025 của Nội Các Thái Lan

Nội dung chính sách

Ngày 19 tháng 8, Nội Các Thái Lan thông qua nghị quyết chấp thuận đề xuất của Bộ Lao Động và các khuyến nghị của Bộ Nội Vụ nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động vì: (1) hàng trăm nghìn người lao động Cambodia hồi hương do xung đột biên giới giữa 2 quốc gia, và (2) nhiều người lao động Miến Điện không quay lại Thái Lan được do nội chiến. Xem: toàn văn nghị quyết trong tiếng Việt và tiếng Anh tại đây: https://dvov.org/wp-content/uploads/2025/10/Cabinet-Resolution-19-August-2025.pdf

Văn bản này chỉ nói tổng quát về chính sách. Các chi tiết trong văn bản đề xuất của Bộ Lao Động cho thấy có 3 thành phần có thể xin giấy phép lao động:

  • Các công dân Việt, Miên, Lào, Miến có sổ thông hành (bao gồm hộ chiếu) của quốc gia gốc và có giấy phép lao động của Thái Lan nhưng đã bị hết hiệu lực theo luật Thái Lan.
  • Các công dân Việt, Miên, Lào, Miến nhập cảnh Thái Lan một cách hợp pháp nhưng rồi cư ngụ bất hợp pháp hoặc đang cư trú hợp pháp nhưng lao động bất hợp pháp.
  • Các công dân Miên, Lào, Miến (không có Việt Nam) nhập cảnh bất hợp pháp và muốn ở lại lao động.
  • Các công dân Việt, Lào, Miến nếu được cấp giấy phép lao động thì nội trong vòng 1 năm phải có sổ thông hành còn hiệu lực thì mới xin được visa tiếp tục ở lại Thái Lan.

Theo đó, chính sách mới chỉ áp dụng cho nhứng người Việt tị nạn đến Thái Lan với passport có đóng dấu nhận cảnh tại cửa khẩu, và sau đó đã ở lại Thái Lan một cách bất hợp pháp.

Lưu ý: Giấy phép lao động này chỉ dành cho các công việc chân tay, như xây dựng, đánh bắt hải sản, làm nông, làm vườn, trồng trọt, làm việc nhà, trông trẻ em, chăm sót người già, quét dọn văn phòng, làm việc trong các công xưởng hay nhà máy, v.v.

Hiện nay, trong số khoảng 500 hồ sơ tị nạn, BPSOS chỉ nhận diện 30 hồ sơ hội đủ tiêu chuẩn của chính sách này.

Thủ tục xin giấy phép lao động

Để tránh “hiệu ứng lực hút nam châm”, chính phủ Thái Lan hạn chế thời gian để đăng ký xin giấy phép lao động là 15 ngày, từ 15 đến 29 tháng 10. Họ không muốn khuyến khích thêm người nhập cảnh bất hợp pháp.

Thể thức gồm 6 bước, thông qua 3 giai đoạn.

Từ 15 đến 29 tháng 10, 2025:

  1. Chủ sử dụng lao động, là cá nhân hay công ty, phải đăng ký trực tuyến để mở tài khoản với Bộ Lao Động tại: https://eworkpermit.doe.go.th/.
  2. Cung cấp thông tin của người lao động, bao gồm: tên họ, ngày tháng năm sinh, giới tính, số điện thoại ở Thái Lan, bản chụp passport, và tấm hình passport.
  3. Trả phí mở hồ sơ 100 Baht (khoảng 3.2 USD), trả trực tuyến.
  4. Xác nhận sẽ xúc tiến hồ sơ khi nhận được thông báo chấp thuận từ Bộ Lao Động và trả tiền phí cho thẻ lao động là 900 Baht (khoảng 28 USD).

Từ 30 tháng 10 đến 28 tháng 12, 2025:

  • Chủ sử dụng lao động đưa người lao động đi khám sức khỏe ở những địa điểm được chỉ định, đóng phí khám sức khoẻ là 500 Baht (khoảng 16 USD), mua bảo hiểm sức khoẻ là 990 Baht (31 USD) cho 6 tháng hoặc 1790 Baht (56 USD) cho 12 tháng, và cung cấp thông tin sinh trắc học ở một trong số 54 trung tâm dịch vụ do Cục Di Dân thiết lập khắc nước. Khi hoàn tất bước này, người lao động được cấp giấy phép lao động hợp pháp.

Từ 29 tháng 12, 2025 đến 27 tháng 1, 2026:

  • Người lao động phải bổ sung thông tin với Bộ Quản Lý Hành Chánh Tỉnh để xin “thẻ hồng”, là thẻ căn cước dành cho những người không là công dân Thái Lan.  Thẻ này có hiệu lực đến ngày 14 tháng 10, 2026 và có thể xin gia hạn từng năm một.

Bảng dưới đây tóm tắt các khoản phí để hoàn tất thủ tục:

Xem hướng dẫn chi tiết tại trang Facebook: https://www.facebook.com/DOE.eWorkPermit/posts/pfbid0DwoyMkPoFdJdMXGj272DjDDpaaJsr5W3Tbgt2RJCxtVbGkxCYhqBxFnHZXXPojptl

Lợi ích

Đây là cơ hội để một số đồng bào tị nạn đang sống bất hợp pháp ở Thái Lan có được quy chế cư trú và được phép lao động hợp pháp, bất luận quy chế tị nạn miễn là đã nhập cảnh hợp pháp vào Thái Lan trước đây và không rời khỏi Thái Lan sau đó.

Người có giấy phép lao động có thể xin “thẻ hồng”, là căn cước cho người ngoại quốc sinh sống hợp pháp ở Thái Lan. Thẻ hồng có hiệu lực 1 năm và phải gia hạn từng năm một. Tuy nhiên, điều này có thể thay đổi vì đề xuất nguyên thuỷ của Bộ Lao Động là 2 năm.

Kinh nghiệm lao động hợp pháp có thể mở ra cơ hội định cư di dân lao động vào một số quốc gia như Canada, Úc, Suriname…

Khó khăn và rủi ro

Một yếu tố khó khăn là tìm được chủ sử dụng lao động sẵn sàng đứng ra xin giấy phép lao động. Hiện nay BPSOS có sự hợp tác của một chủ sử dụng lao động sẵn sàng đứng tên xin giấy phép cho khoảng 30 người lao động nông nghiệp.

Điểm quan ngại lớn nhất có lẽ là thông tin của người lao động có thể bị lộ ra cho công an Việt Nam dù chính phủ Thái Lan khẳng định rằng:

“Về vấn đề bảo mật dữ liệu cá nhân, Bộ Lao động chỉ đạo các hệ thống thuê ngoài tuân thủ nghiêm ngặt Đạo luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân (PDPA), nhấn mạnh việc ngăn chặn rò rỉ dữ liệu của người lao động ra bên ngoài và đã thiết lập các biện pháp kiểm soát dữ liệu nghiêm ngặt phối hợp với các quan chức của Bộ.” Trích từ nguồn: https://www.pptvhd36.com/wealth/economic/258581.

Chúng tôi khuyên mọi đồng bào phải thận trọng khi quyết định xin giấy phép lao động. Mỗi người một cảnh ngộ và phải tự cân nhắc mức độ rủi ro của riêng mình.

Các biện pháp bảo vệ

Là thân phận tị nạn thì luôn luôn phải đối mặt với rủi ro tiềm ẩn. Tuy không thể loại trừ mọi yếu tố rủi ro, BPSOS có một số biện pháp để giảm thiểu chúng:

  1. Từ hơn một năm qua, chúng tôi vận động quốc tế áp lực chính phủ Thái Lan ngưng làm công cụ đàn áp xuyên quốc gia hộ cho nhà nước Việt Nam và đã có một số tiến triển cụ thể gần đây. Xem: https://machsongmedia.org/all/vietnam/bao-ve-nguoi-ti-nan/ti-nan-thai-lan-lhq-chinh-phu-thai-lan-can-bao-ve-nhan-quyen-cua-nguoi-ti-nan.html
  2. Từ đầu năm nay, chúng tôi cung cấp thông tin để Uỷ Ban Nhân Quyền Quốc Gia Thái Lan điều tra việc bắt 65 đồng bào Thượng ngày 23 tháng 2. U ỷ Ban này đã đưa ra các khuyến nghị cho cảnh sát Thái Lan. Xem: https://machsongmedia.org/all/vietnam/bao-ve-nguoi-ti-nan/ti-nan-thai-lan-them-mot-thanh-qua-giam-hiem-nguy-cho-dong-bao-ti-nan-o-thai-lan.html
  3. Đối với các đồng bào có hồ sơ với văn phòng CAP (Center for Asylum Protection), chúng tôi sẽ theo dõi sát từng hồ sơ để sẵn sàng can thiệp khi có bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào.

Khác với chính sách dành cho người tị nạn Miến Điện

Chính sách kể trên khác với chính sách được Nội Các Thái Lan thông qua ngày 26 tháng 8, 2025 dành cho 80 nghìn người tị nạn Miến Điện sống ở 9 trại tị nạn dọc biên giới Thái-Miến. Họ có thể xin giấy phép lao động hợp pháp, bắt đầu ngày 1 tháng 10.

Trong bài “Mở lối thoát cho đồng bào tị nạn ở Thái Lan,” chúng tôi trình bày nỗ lực trong gần 2 tháng qua để đề nghị Chính Phủ Thái Lan nới rộng chính sách này cho các người “tị nạn thành thị”, là những người tị nạn phải sống lẫn với người dân Thái Lan vì họ không được ở trong trại tị nạn. Trong số này có khoảng 2.200 đồng bào người Việt.

Trong bước khởi đầu, chúng tôi đưa ra dự án thí điểm cho vài chục gia đình người Việt với sự hợp tác của:

  1. Một Hội Thánh Tin Lành của người Thái sẵn sàng cung ứng đất nông nghiệp ở Tỉnh Chiang Mai để nhóm gia đình này trồng trọt nông phẩm.
  2. Một số tổ chức người Mỹ có thể tài trợ chi phí di dời từ Bangkok đến nơi lao động.
  3. Một công ty người Thái sẵn sàng hướng dẫn cách trồng trọt, cung cấp hạt giống, phân bón.
  4. BPSOS, thông qua CAP và toán CSD (Phát Triển Xã Hội Dân Sự), lo thủ tục pháp lý và giấy tờ.
  5. CUTN/LHQ vận động và phối hợp với chính phủ Thái Lan và chính quyền Tỉnh Chiang Mai để triền khai đề án.

Chúng tôi sẽ cung cấp thông tin cập nhật tại:

Tiếng Việt: 

https://www.facebook.com/BPSOSTiNanThaiLan/

Tiếng Êđê: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=100036214344176

Tiếng Hmong: 

https://www.facebook.com/MuagKhoomZooSiv

Ghi chú: Chúng tôi đang tìm cách phổ biến thông tin bằng tiếng Jrai.

The post [Tị Nạn Thái Lan] Cơ hội cho số nhỏ đồng bào tị nạn sống và làm việc hợp pháp ở Thái Lan appeared first on Mach Song Media - Nhà.

Mạch Sống


Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét