Vũ Trụ - Nơi Tạo Ra Những Đột Phá

Tàu Apollo 14 bay vào không gian

VŨ TRỤ - NƠI TẠO RA NHỮNG ĐỘT PHÁ
BBC News

Từ những ngày ban đầu với việc phóng vệ tinh Sputnik hồi 1957 và chuyến bay của Yurin Gagarin hồi 1961, hành trình khám phá vũ trụ của nhân loại đã luôn chiếm vị trí quan trọng trong cuộc Chiến tranh Lạnh giữa Liên Xô và Hoa Kỳ - các bên đặc biệt coi trọng việc bên nào sẽ đưa được con người lên Mặt Trăng trước tiên.

Trong suốt cuộc cạnh tranh nhằm "bay xa hơn vào vũ trụ", vấn đề lợi ích kinh doanh luôn chỉ là mục đích phụ.

Chính phủ chi trả và duy trì các nỗ lực chinh phục không gian.

Vệ tinh thương mại đầu tiên trên thế giới - Early Bird - được phóng đi vào năm 1965, nhưng cho tới tận gần đây những bước phát triển trong lĩnh vực vũ trụ nhằm phục vụ mục tiêu dân sự đa phần chỉ hạn chế ở mức các vệ tinh viễn thông lớn.

Tốn hết vài trăm triệu đô la, nặng tới vài tấn, các vệ tinh này được thiết kế nhằm hoạt động trong 15 năm, đủ để các nhà đầu tư thu hồi chi phí sản xuất ban đầu.

Thế nhưng đang có một cuộc cách mạng diễn ra. Các tiến bộ công nghệ đang lật đổ những mô hình hoạt động truyền thống trong vũ trụ.

Một nhóm các công ty đang hứa hẹn sẽ tìm cách đưa con người lên không gian với mức chi phí rẻ hơn, nhờ vào các sáng chế như loại tên lửa tái sử dụng và các hệ thống phóng tên lửa theo chiều ngang.

Vệ tinh đang ngày càng nhỏ gọn hơn, có giá thành rẻ hơn - hiện đang có khoảng 1.500 chiếc bay trong quỹ đạo trên đầu chúng ta.

Với lượng thông tin và hình ảnh khổng lồ thu được từ vũ trụ, cộng với việc ngày càng có thêm nhiều các công ty mới tham gia vào tiến trình xử lý, phân tích, diễn giải và marketing những dữ liệu, hình ảnh đó, thì đây quả là một cuộc cách mạng thông tin thực sự.

"Chúng ta nay có thể làm được nhiều thứ chỉ bằng với cỗ máy bé như chiếc hộp đựng giày, những thứ trước kia cần phải dùng tới thứ máy móc to như chiếc xe buýt," Stuart Martin, giám đốc điều hành Satellite Applications Catapult, một hãng của Anh chuyên hỗ trợ các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực chinh phục không gian, nói.

Blue Origin

Ngành này hiện đang nhận được nhiều khoản đầu tư. Trong năm 2016, ngành kinh tế vũ trụ toàn cầu có tổng trị giá 329 tỷ đô la, với ba phần tư đến từ các hoạt động thương mại thay vì từ các nguồn vốn chính phủ.

Tên lửa là phương tiện giúp chúng ta đi vào vũ trụ, là 'chiếc chuyên chở' không thể thiếu cho hành trình chinh phục không gian của nhân loại. Và nay, khi nói đến tên lửa thì giới tỷ phú đang là nhóm đi tiên phong.

pSpaceX của doanh nhân công nghệ Elon Musk đang sử dụng các tên lửa Falcon 9 để tiếp vận cho Trạm Không gian Quốc tế (ISS), còn Blue Origin của Jeff Bezos đang phát triển các bệ phóng New Shepard và New Glenn.

Cả hai hãng đều đưa ra các công nghệ mang tính cách mạng, cho phép việc tiếp đất theo chiều thẳng đứng - một bước đi quan trọng trong việc hướng tới sản xuất các tên lửa có thể tái sử dụng nhiều lần.

Tập đoàn Virgin của Richard Branson thì đang nghiên cứu khả năng phóng vệ tinh từ trên không - bên cạnh các kế hoạch mở các chuyến du hành không gian dưới quỹ đạo.

Bay vào không gian bằng tên lửa

Tổ hợp Rocket Lab tại bán đảo Mahia năm 2016

Rocket Lab của New Zealand, một công ty mới 'trình làng', đang hy vọng sẽ tạo thay đổi trong cách thức tìm hiểu, khám phá vũ trụ.

Hiện vẫn đang trong giai đoạn trứng nước, đây là hãng sản xuất tên lửa duy nhất trên thế giới có tổ hợp bệ phóng riêng đặt tại Bán đảo Mahia ở Đảo Bắc.

Vào lúc này, không có công ty chuyên phóng tên lửa nào hoạt động thuần túy với mục tiêu dân dụng. "Các hãng đều được chính phủ trợ giá rất mạnh, bằng cách này hay cách khác," Stuart Martin nói.

Tuy tên lửa chưa có nhiều thay đổi kể từ thời Sputnik được phóng đi, 1957 - ta vẫn phải thắng được lực hấp dẫn của Trái Đất và đi vào quỹ đạo - nhưng sẽ là sai lầm nếu ta nghĩ rằng Rocket Lab đơn giản chỉ là một nhà sản xuất tên lửa truyền thông, sáng lập viên của hãng là Peter Beck nói.

Bệ phóng tên lửa không gian

Hiện giá thành trung bình một vụ phóng vệ tinh là khoảng 200 triệu đôla.

Peter Beck nói rằng một khi vệ tinh của công ty ông đi vào hoạt động, ông muốn tìm cách đi vào vũ trụ với giá 5 triệu đôla, và "ở mức độ thường xuyên vào khoảng mỗi tuần một chuyến".

Ý tưởng phát triển của Rocket Lab tập trung vào tên lửa Electron của hãng, được thiết kế đặc biệt để đưa những tên lửa cỡ nhỏ vào quỹ đạo.

BBC News