THƠ TÔ ĐÔNG PHA - BÀI 4 & 5
Thầy Dương Anh Sơn
THƠ của TÔ ĐÔNG PHA 蘇東坡詩
Bài 4
ẨM HỒ THƯỢNG SƠ TÌNH HẬU VŨ 飲湖上初晴後雨
(Kỳ nhất) (期㇐)
Triêu hy nghinh khách diễm trùng cương, 朝曦迎客艷重岡,
Vãn vũ lưu nhân nhập tuý hương. 晚雨留人入醉鄉。
Thử ý tự giai quân bất hội, 此意自佳君不會,
Nhất bôi đương thuộc Thuỷ Tiên vương. ㇐杯當屬水仙王。
Dịch nghĩa:
Ánh nắng buổi sớm mai tươi đẹp đón khách nơi những sườn núi chập chùng.
Cơn mưa chiều giữ khách ở lại để đưa vào làng say.
Ý nghĩ này đến cho những bạn bè tốt rất tự nhiên mà không hề biết,
Hãy nâng một chén mời ngài Thuỷ Tiên vương.
Tạm chuyển lục bát:
UỐNG RƯỢU TRÊN HỒ LÚC TRỜI MỚI TẠNH SAU CƠN MƯA. (Bài 1)
Sườn non nắng sớm đón người,
Mưa chiều giữ khách vời vào làng say.
Ý này bạn tốt không hay!
Nâng mời một chén với ngài Thủy Tiên.
Chú thích:
- triêu hy 朝曦: ánh nắng mặt trời lúc sáng sớm...
- túy hương 醉鄉: làng say, nơi những người thích uống rượu tụ họp.
- tự giai quân 自佳君 đến cùng bạn bè tốt một cách tự nhiên... (giai; tốt đẹp, đep xinh...; quân, vua, chủ tể, bạn bè nói với nhau...)
- bất hội 不會: không hay biết, không có, không gặp mặt, không tiếp
kiến, không thể...
- đương 當: cầm, đỡ, nâng, gánh vác, coi, là, tương đương, chống giữ, ngăn che, đúng, đối mặt, đích đáng...
- thuộc 屬: thuộc về, thân thuộc, phó thác, dặn dò, chắp vá, bám
dính, nối liền...
- Thủy Tiên vương 水仙王: tên vị thần được thờ ở một khu vực của hồ Tây khi Đông Pha ghé đến.
Bài 5
ẨM HỒ THƯỢNG SƠ TÌNH HẬU VŨ 飲湖上初晴後雨
(Kỳ nhị) (期 二)
Thuỷ quang liễm diễm tình phương hảo, 水光瀲灩晴方好,
Sơn sắc không mông vũ diệc kỳ. 山色空蒙雨亦奇。
Dục bả Tây hồ tỷ Tây Tử, 欲把西湖比西子,
Đạm trang nùng mạt tổng tương nghi. 淡妝濃抹總相宜。
Dịch nghĩa:
Ánh sáng chiếu lên mặt nước lóng lánh khi cơn mưa vừa tạnh nhìn rất thú vị.
Sắc núi giăng mắc, bao trùm rộng khắp với cơn mưa rất lạ kỳ!
Ước chừng muốn so sánh hồ Tây với nàng Tây Thi!
Trang điểm phớt qua hay đậm đà tất cả đều phù hợp với nhau!
Tạm chuyển lục bát:
UỐNG RƯỢU TRÊN HỒ LÚC TRỜI MỚI TẠNH SAU CƠN MƯA. (Bài 2)
Tạnh trời ánh nước long lanh,
Cơn mưa sắc núi mắc giăng lạ kỳ.
Hồ Tây so với Tây Thi,
Điểm trang đậm nhạt có gì hợp nhau!
Chú thích:
- liễm diễm 瀲灩: sóng nước sóng sánh, lóng lánh...
- phương hảo 方好: hướng nhìn về thú vị, thích thú...
- không 空: cao rộng, thông suốt, không gian, hư ảo, hão, trống rỗng...
- mông 蒙: trùm lên, che đậy, giăng mắc, bị, chịu, tối tăm, chỗ....
- bả 把: độ chừng, ước chừng, chừng như, khoảng, nắm giữ, canh
gác, chuôi, cán, rang buộc, bó, mớ...
- Tây tử 西子: chỉ nàng con gái đẹp nước Việt tên là Tây Thi 西施, một trong bốn mỹ nhân của người Trung Hoa còn gọi là Tây Tử 西子. Theo truyền thuyết Trung Hoa, Tây Thi vốn tên Thi Di Quang 施夷光 làm nghề dệt lụa ở một thôn phía tây vùng núi Trữ La ,Gia Lãm của nước Việt thời Xuân Thu (nay là Chiết Giang) nên gọi là Tây Thi. Nàng có sắc đẹp xuất chúng nên được cận thần của Việt vương Câu Tiễn là Văn Chủng và Phạm Lãi lập mưu “mỹ nhân kế” tìm đem về dâng lên cho Ngô Phù Sai để tìm cách cứu chủ nhân là Việt vương đang bị Phù Sai cầm giữ khi không nghe lời can gián của hai vị cận thần này đã thua trận và bị bắt cầm tù. Phạm Lãi đích thân chỉ dạy Tây Thi về vũ đạ, ca múa cũng như phong cách của cung nhân khiến Ngô Phù Sai càng mê đắm sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành và tài nghệ của Tây Thi đi đến bỏ bê việc triều chính. Nhờ Tây Thi giúp đỡ bên trong nên Việt vương Câu Tiễn và vợ thoát cảnh bị bắt làm con tin và trở về nước Việt gầy dựng lại quân ngũ đánh bại được Ngô Phù Sai. Có thuyết lãng mạn cho rằng sau khi đánh bại Phù Sai, Tây Thi đã cùng Phạm Lãi ngao du ẩn dật vùng Ngũ Hồ không màng đến công danh. Có thuyết khác lại cho rằng Tây Thi bị xem là con người không bình thường, vẻ đẹp của nàng là tai họa nên bị những kẻ ghét ghen, mê tín dìm chết trên sông. Mặc Tử 墨子 (468-376TCN, tên thật là Mặc Địch 墨翟 người nước Lỗ thời Chiến quốc) trong phần “Thân sĩ thiên 亲士篇” đã đề cập đến cái chết của Tây Thi: ” Tây Thi chi trầm kỳ mỹ dã 西施之沉,其美也...” nghĩa là Tây Thi bị dìm chết trên sông là do chính cái đẹp của nàng... Người Trung Hoa lấy Tây Hồ làm nơi để tưởng nhớ nàng nên còn gọi là Tây Hồ Tử 西湖子 hay Tây Tử 西子(thuộc tỉnh Chiết Giang ngày nay).
- tương nghi 相宜: hòa hợp, phù hợp với nhau, thích hợp nhau....
(Lần đến: Bài 6, 7)
Dương Anh Sơn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét