Ngày
6/1/2021, liên danh Joe Biden và Kamala Harris đã được Quốc Hội công nhận là
bên thắng cuộc, qua các phương tiện truyền thông tôi được chứng kiến ngày lịch
sử này học hỏi được khá nhiều điều về tự do và dân chủ tại Mỹ.
Chuyện
buồn đã xảy ra…
Biểu
tình là quyền tự do biểu đạt chính kiến được Tu chính án thứ nhất bảo vệ, nhưng
bạo động và bạo loạn là vi phạm luật pháp quốc gia.
Thật
đáng buồn khi 1 người bị bắn chết, 5 người khác chết chưa rõ lý do (trong số có
cả cảnh sát) và nhiều người cả hai phía bị thương khi đoàn biểu tình xông vào
Quốc Hội.
Hằng
ngàn người biểu tình, tại một nơi được cho là an ninh nhất nước Mỹ, nhưng lại
không thấy giới chức có thẩm quyền sửa soạn để đối phó với thành phần sách động
bạo loạn thì thật là khó hiểu.
Chưa
kể tới nhiều đoạn phim cho thấy chính cảnh sát đã mở cửa Quốc Hội để những
người biểu tình đi vào.
Cuộc
điều tra đã bắt đầu, tôi tin rằng nhiều câu hỏi sẽ sớm được trả lời và người
phạm tội sẽ bị luật pháp trừng phạt.
Ngày
10/1/2021, Tổng thống Donald Trump đã ra lệnh treo cờ rũ trong vòng 3 ngày trên
toàn quốc để tưởng niệm tinh thần phục vụ và vinh danh sự hy sinh của hai sĩ
quan thiệt mạng trong biến cố xảy ra tại Quốc Hội.
Ý
thức của người biểu tình…
Cũng
qua các phương tiện truyền thông tôi đã từng quan sát những biểu tình tại các
quốc gia Đông Âu và Liên Xô, khi người dân xông vào Quốc Hội là ngày tàn của
các thể chế độc tài cộng sản.
Nhưng
điều làm tôi suy nghĩ là ngay sau lời lên án những người gây bạo loạn và kêu
gọi người biểu tình “về nhà” của Tổng thống Trump “…hãy về nhà ngay,
chúng ta cần phải ôn hòa, phải tôn trọng luật pháp, trật tự và tuân theo những
người đang thi pháp luật…” thì đoàn biểu tình tự động giải tán.
Đại đa
số những người tham gia biểu tình đều ôn hòa và bất bạo động, một tập thể có ý
thức tôn trọng trật tự và luật pháp quốc gia, có lòng yêu nước, yêu tự do và
yêu dân chủ quá xứng đáng để tôi học hỏi.
Trước
Quốc Hội 6 tiểu bang tranh chấp cũng có những cuộc biểu tình nhỏ ôn hòa ủng hộ
ông Trump và các dân biểu nghị sĩ thách thức cử tri đoàn nhưng chỉ được vài tờ
báo địa phương đưa tin.
Thật
đáng tiếc, hầu như báo chí và những người khác chính kiến chỉ tập trung vào ông
Trump và một số nhỏ những người biểu tình xông vào Quốc Hội rồi kết luận về tự
do và dân chủ tại Mỹ.
Dân
chủ qua tranh luận…
Ngày
hôm ấy, một cuộc tranh luận chưa từng có trong lịch sử nước Mỹ đã diễn ra cả về
số lượng tiểu bang bị thách thức, đến số nghị sĩ và dân biểu tham gia thách
thức, cũng như nội dung việc tranh luận.
Các
chính trị gia của đảng Cộng Hòa được chia làm hai bên rõ rệt:
Phía
ủng hộ thách thức dẫn đầu là Thượng Nghị Sĩ Ted Cruz, một luật sư chuyên về
Hiến Pháp đã 9 lần tham gia tranh tụng trước Tối Cao Pháp Viện, bao gồm lần
tranh chấp bầu cử 2000 giữa ông George Bush và ông Al Gore.
Ông
cho biết cuộc thăm dò của Reuters và Ipsos gần đây cho thấy 39% người Mỹ vẫn
tin rằng cuộc bầu cử có gian lận, niềm tin này thể hiện ở 67% cử tri đảng Cộng
Hòa, 17% cử tri đảng Dân chủ và ở 31% những cử tri độc lập.
Các
tòa án và cả Tối cao Pháp Viện đã có cơ hội để giải quyết các tranh chấp nhưng
đều từ chối, nếu không được giải quyết thì sự ngờ vực sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến
tiến trình dân chủ, đe dọa tính hợp pháp của bất kỳ chính quyền nào kế nhiệm.
Vai
trò dân cử Quốc Hội là bảo đảm việc bầu cử phải công bằng và đáng tin cậy, vì
thế từ xa xưa đã có tiền lệ tranh luận về các hành vi gian lận trong bầu cử.
Cuộc
bầu cử tổng thống 1877 giữa ông Rutherford Hayes và ông Samuel Tilden, có ba
tiểu bang Florida, Louisiana và Nam Carolina bị cho là có gian lận, Quốc Hội
khi ấy đã không coi những người phản đối cử tri đoàn là phá hoại nền dân chủ.
Quốc
hội đã chỉ định một Ủy ban bầu cử, gồm 5 nghị sĩ Thượng Viện, 5 dân biểu Hạ
viện và 5 thẩm phán Tối cao Pháp Viện trong vòng 10 ngày xem xét và giải quyết
các tranh chấp giữa đôi bên.
Sau
khi xem xét, Ủy ban xác nhận có gian lận bầu cử nên từ chối phiếu cử tri đoàn
và xác nhận ông Rutherford Hayes làm tổng thống thứ 19 của Hoa Kỳ, tạo tính hợp
hiến và hợp pháp cho Chính Quyền của ông Hayes.
Phía
chống lại thách thức có Thượng Nghị Sĩ Mitch McConnell Lãnh đạo Đa số Thượng
Viện, ông cho biết cuộc bầu cử nào cũng xảy ra gian lận và bất thường, nhưng
lần này các cáo buộc vì không đủ bằng chứng nên đều bị tòa án bác bỏ.
Theo
ông Hiến Pháp chỉ cho phép các thành viên Quốc Hội vai trò có giới hạn, nếu
vượt qua sẽ làm hỏng nền Cộng Hòa:
“Nếu
cuộc bầu cử này bị lật chỉ vì những cáo buộc từ bên thua cuộc, nền dân chủ của
chúng ta sẽ đi vào vòng bế tắc, đất nước chúng ta sẽ không bao giờ chấp nhận một
cuộc bầu cử nữa, cứ bốn năm một lần sẽ là một cuộc tranh giành quyền lực bằng
bất cứ giá nào.”
Diễn
biến cho thấy có tới một nửa thành viên thuộc đảng Cộng Hòa, trong đó nhiều
người tuyên bố ủng hộ ông Trump và tin rằng có bất thường trong cuộc bầu cử, nhưng
họ vẫn đặt lợi ích đảng phái bên trong quyền hạn mà Hiến Pháp và nền Cộng Hòa
cho phép để chấp nhận phiếu cử tri đoàn và công nhận liên danh Joe Biden và
Kamala Harris thắng cử.
Ngay
sau đó, ông Trump tuyên bố chấp nhận quyết định của Quốc Hội, ông cho biết sẽ
bảo đảm quá trình chuyển giao quyền lực một cách có trật tự, đồng thời ông kêu
gọi hàn gắn và hòa giải.
Luận
tội “chính trị”…
Nhưng
chính trị không đơn giản như ông Trump nghĩ, các thành viên đảng Dân chủ trong
Ủy ban Tư pháp Hạ Viện đã kêu gọi ông Mike Pence sử dụng Tu chính án thứ 25
tước quyền tổng thống của ông Trump nhưng không được đảng Cộng Hòa đồng thuận.
Đảng
Dân chủ lại một lần nữa muốn luận tội và truất phế ông Trump với lý do ông đã
cố tình “kích động bạo lực lật đổ chính quyền Hoa Kỳ”.
Theo ý
kiến của tôi, đây chỉ là một trò chơi chính trị “vi hiến” vì theo Tu chính án
Thứ nhất của Hoa Kỳ về quyền tự do ngôn luận tòa án chỉ truy tố những ai có
hành động bạo lực chứ không thể truy tố những ai phát biểu ý tưởng của mình.
Sau
ngày 20/1/2021, ông Trump không còn là tổng thống nhưng ảnh hưởng “chính trị”
của ông Trump còn rất lớn, khi ấy đảng Dân Chủ đã nắm cả Hạ Viện lẫn Thượng
Viện họ có thể sẽ tiếp tục luận tội ông.
Nhưng
không phải dễ 2/3 số nghị sĩ Thượng Viện sẽ đồng ý là ông Trump có tội, việc
luận tội nếu không thành cũng đặt ông vào vị trí của một tổng thống với hai lần
bị Quốc Hội luận tội.
Trước
sự kiện lịch sử này theo nhận xét của tôi đảng Cộng Hòa những người bảo thủ sẵn
sàng chấp nhận thua cuộc để bảo vệ Hiến Pháp, còn đảng Dân Chủ phe cấp tiến vẫn
chỉ xem Hiến Pháp là luật chơi và bằng mọi giá sẵn sàng chơi tới cùng và như
thế chính trị nước Mỹ càng ngày càng chia rẽ hơn.
Tự
do ngôn luận bị đe dọa
Ngày 6/1/2021,
khi những người biểu tình xông vào Quốc Hội Facebook và Tweeter đã xóa video
kêu gọi những người biểu tình giải tán và khóa tài khoản của Tổng thống Trump.
Sau đó
Twitter đã cấm vĩnh viễn tài khoản @realDonaldTrump, còn Facebook có thể cũng
theo chân Twitter khóa vĩnh viễn tài khoản ông Trump với lý do có nguy cơ
"kích động bạo lực".
Có
những điều ông Trump nói, có những việc ông Trump làm tôi không đồng ý, nhưng
không phải vì thế mà tôi chấp nhận Twitter và Facebook “bịt miệng” ông Trump
hay “bịt miệng” bất cứ ai.
Hành
động của họ không chỉ là vi phạm quyền tự do biểu đạt của ông Trump, nó còn vi
phạm trầm trọng quyền tự do tìm kiếm, tiếp nhận và phổ biến thông tin của hằng
tỷ người khắp thế giới những người cần thông tin liên quan đến ông Trump.
Là một
người nghiên cứu và viết báo tôi thấy cần bảo vệ tự do ngôn luận, tôi tin rằng
hành động của Twitter và Facebook là không thể chấp nhận được.
Việc
kiểm duyệt thông tin chỉ có thể xảy ra ở các quốc gia độc tài thiếu dân chủ,
việc chấp nhận “bịt miệng” một tổng thống Mỹ vô hình trung tạo thêm quyền lực
cho các đại công ty truyền thông ngày càng trở nên những công cụ phục vụ độc
quyền và độc tài.
Là
tư nhân nên có quyền ?
Nhiều
người cho rằng Twitter và Facebook là những công ty tư nhân, họ phải được đối
xử như những doanh nghiệp tư nhân thay vì bắt họ phải tôn trọng tự do ngôn
luận, điều này thiếu thuyết phục bởi vì:
Thứ
nhất, Mạng xã hội (Internet) là phát minh của Chính phủ Mỹ đưa ra cho công
chúng sử dụng nhằm giúp thế giới ngày càng mở rộng hơn về mọi mặt, nhất là về
tự do ngôn luận và thông tin;
Thứ
hai, theo Đạo luật khuôn phép trong Truyền thông (47 U.S.C. § 230) được Quốc
Hội Mỹ ban hành năm 1996, thì Twitter và Facebook là những trang web hay diễn
đàn nơi mà chủ trang web không phải chịu trách nhiệm trước luật pháp, về thông
tin của các bên thứ ba đăng tải.
Nếu
tôi viết một bài đăng trên một tờ báo mà vu khống hay mạ lỵ bên thứ ba, thì bên
thứ ba có thể kiện cả tôi lẫn tờ báo, cũng bài ấy được đăng trên các trang mạng
hay Facebook thì bên thứ ba theo Đạo Luật này chỉ có quyền kiện tôi.
Hay có
những người đưa những thông tin kỳ thị giới tính, chủng tộc, tôn giáo, hay
những thông tin sai hoặc cố tình kích động chống đối chính phủ thì Twitter và
Facebook không bị trách nhiệm trước pháp luật.
Chỉ có
pháp luật của nước Mỹ mới có quyền phán xét việc ông Trump hay bất cứ ai làm là
vi phạm pháp luật.
Chính
Đạo luật này giúp những người sáng lập các công ty tư nhân như Twitter và
Facebook trở thành những người giầu nhất trên thế giới;
Thứ
ba, không gian mạng chẳng khác gì các dịch vụ công cộng, nơi mọi người đều có
quyền như nhau trong việc tiếp cận dịch vụ của Twitter và Facebook nếu họ muốn;
Thứ
tư, tôi tôn trọng những luật riêng của Twitter và Facebook trong việc quản lý
và điều hành, nhưng không phải vì thế mà họ có quyền “kiểm duyệt” tư tưởng của
những người khác chính kiến hay “quyết định đường lối biên tập định hướng thông
tin";
Thứ
năm, đã là công ty tư nhân Twitter và Facebook cần độc lập với chính trị, bằng
không sẽ trở thành những công cụ phục vụ chính trị, không khác gì các công cụ
thông tin ở các quốc gia độc tài cộng sản;
Thứ
sáu, tôi có một thời gian tin rằng Twitter và Facebook là hai công ty của Mỹ,
một quốc gia có truyền thống cổ vũ tự do ngôn luận, niềm tin của tôi càng ngày
càng bị “sứt mẻ” và đó là bài học bắt tôi phải suy nghĩ kỹ nhất trong những
ngày qua.
Nguyễn Quang Duy
Melbourne, Úc
Đại Lợi 12/1/2021
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét