Toàn Văn Kiến Nghị Của Châu Âu: Những Điểm Khác Biệt Lớn Với Kế Hoạch Hòa Bình Của Mỹ

 

Tổng thống  Donald Trump trả lời các phóng viên bên ngoài Tòa bạch ốc vào ngày 22/11/2025. Ảnh: Getty Images.

TOÀN VĂN KIẾN NGHỊ CỦA CHÂU ÂU: NHỮNG ĐIỂM KHÁC BIỆT LỚN VỚI KẾ HOẠCH HÒA BÌNH CỦA MỸ

Tiếng Quê Hương 

Tổng thống Donald Trump ngày 22/11 nói Bản kiến nghị hòa bình mới do Tòa Bạch ốc đưa ra không phải là kiến nghị cuối cùng dành cho Ukraine.

Tổng thống  Donald Trump trả lời các phóng viên bên ngoài Tòa bạch ốc vào ngày 22/11/2025. Ảnh: Getty Images.

Kế hoạch 28 điểm, do đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff của TT Trump soạn thảo bao gồm Ukraine nhượng bộ lãnh thổ với Nga, cắt giảm mạnh quy mô quân đội và sửa hiến pháp để cam kết không bao giờ gia nhập NATO.

Hôm 21/11, TT Trump cho Kiev thời hạn đến ngày 27/11 để chấp nhận các yêu cầu này. 

Những điều mà giới quan sát đánh giá là khá gần với mục tiêu mà Moscow đặt ra trong chiến dịch quân sự đặc biệt. Nếu không chấp thuận, Ukraine có nguy cơ đánh mất sự ủng hộ từ Mỹ.

Tuy nhiên ngày 22/11, TT  Trump phát đi tín hiệu rằng vẫn có khả năng đàm phán. 

Khi được hỏi liệu đây có phải đề nghị cuối cùng hay không, ông nói: 

“Không, không phải kiến nghị cuối cùng”.

Những ý kiến trên được đưa ra giữa lúc cả quan chức Mỹ và châu Âu đều chỉ trích kế hoạch vì nó quá nghiêng về Nga.

Phái đoàn Mỹ và Ukraine có cuộc gặp tại Geneva, Thụy Sĩ để tiếp tục thảo luận về bản kiến nghị. Đại diện Anh, Pháp và Đức cũng tham dự. Hiện chưa rõ kết quả cuộc gặp.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen

Trong một tuyên bố đưa ra ngày 23/11 (giờ địa phương), ngay tại thời điểm các quan chức Mỹ, Ukraine, cùng các cố vấn an ninh quốc gia từ Pháp, Anh và Đức đang có mặt tại Geneva để thảo luận về dự thảo của Washington nhằm chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine, bà Von der Leyen đã nêu rõ có 3 yếu tố "cần thiết" cho nền hòa bình công bằng và lâu dài cũng như chủ quyền cho Ukraine.

Trong khi đó, Reuters đưa tin, các đại diện châu Âu trong ngày 23/11 đã đề xuất một phiên bản sửa đổi so với dự thảo mà phía Mỹ đưa ra về xung đột ở Ukraine.

Nguồn tin của Reuters cũng cho biết, đề xuất mới được soạn thảo bởi Anh, Pháp và Đức. 

Tài liệu này lấy kiến nghị của Mỹ làm cơ sở, nhưng thay đổi hoặc bổ sung mới dựa trên các điểm căn bản, trong đó bao gồm việc Ukraine nhận được bảo đảm an ninh từ Mỹ tương tự Điều 5 của Hiến chương NATO.

Về phần mình, Ngoại trưởng Mỹ Rubio cho biết cả Washington và Kiev hiện đang tiến gần hơn đến một văn kiện mà hai bên có thể thống nhất, mặc dù kết quả cuối cùng vẫn cần sự chấp thuận của tổng thống hai nước Nga và Ukraine

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio trả lời họp báo ở Geneva, Thụy Sĩ vào ngày 23/11/2025. Ảnh: AFP.

“Chúng tôi đã trao đổi với Tổng thống Trump. Tôi nghĩ TT Trump khá hài lòng với báo cáo về mức độ tiến triển mà chúng tôi đạt được”, ông Rubio nói với báo giới tại Thụy Sĩ, theo tờ Kyiv Independent.

“Tất cả chúng ta đều nhận thức rằng để đi đến chấm dứt xung đột, Ukraine phải cảm thấy an toàn và được bảo đảm rằng họ sẽ không bao giờ bị tấn công một lần nữa”, Ngoại trưởng Mỹ nói thêm.

“Việc được in ra giấy không có nghĩa là mọi thứ đã hoàn tất; các bên đưa ra góp ý, chúng tôi dựa vào đó để điều chỉnh, rồi lại tiếp tục nhận thêm góp ý”, ông Rubio nói.

Ông cũng Rubio cho biết hạn chót 27/11 có thể được lùi lại vài ngày, và ông “lạc quan” rằng các bên có thểđạt đồng thuận “trong khoảng thời gian hợp lý, rất sớm”.

“Cho dù là thứ Năm, thứ Sáu, thứ Tư hay thứ Hai tuần sau, chúng tôi muốn nó diễn ra sớm, vì nếu không, vẫn còn có người sẽ tiếp tục thiệt mạng”, Ngoại trưởng Rubio nhấn mạnh.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức 

Friedrich Merz, Thủ tướng Anh Keir Starmer. (Ảnh: AP)

Theo Reuters, kiến nghị do ba cường quốc của châu Âu là Anh, Pháp và Đức soạn thảo. Nội dung như sau:

1. Chủ quyền của Ukraine sẽ được tái khẳng định.

2. Sẽ có một thỏa thuận không gây hấn toàn diện và đầy đủ giữa Nga, Ukraine và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Mọi sự mơ hồ trong 30 năm qua sẽ được giải quyết.

Điều 3 trong kế hoạch của Mỹ bị xóa. Điều này có nội dung: 

Nga sẽ không gây hấn với các nước láng giềng và NATO sẽ không mở rộng.

4. Sau khi thỏa thuận được ký kết, một cuộc đối thoại sẽ được tiến hành giữa Nga và NATO nhằm giải quyết mọi vấn đề an ninh và tạo điều kiện cho việc hạ nhiệt căng thẳng, qua đó đảm bảo an ninh toàn cầu, gia tăng cơ hội hợp tác cũng như phát triển kinh tế trong tương lai.

5. Ukraine sẽ nhận được các bảo đảm an ninh mạnh mẽ.

6. Quy mô quân đội Ukraine sẽ được giới hạn ở mức 800.000 quân trong thời bình (tăng so với giới hạn 600.000 quân mà Mỹ đề ra).

Việc Ukraine gia nhập NATO phụ thuộc vào sự đồng thuận của các thành viên NATO. Hiện các thành viên NATO chưa đồng thuận.

Điều khoản số 7 trước đó của Mỹ ghi rõ: Ukraine đồng ý ghi nhận trong hiến pháp, rằng nước này sẽ không gia nhập NATO, và NATO đồng ý đưa vào điều lệ một cam kết rằng nước này sẽ không kết nạp Ukraine trong tương lai.

8. NATO đồng ý không triển khai quân đội thường trực tại Ukraine trong thời bình.

8. NATO đồng ý không khai triển quân đội dưới quyền chỉ huy thường trực tại Ukraine trong thời bình.

9. Máy bay chiến đấu NATO sẽ được khai triển tại Ba Lan.

10. Mỹ sẽ đưa ra cam kết tương tự Điều 5 của NATO. 

Mỹ sẽ nhận được chi phí cho việc thực thi điều khoản này. Nếu Ukraine đưa quân vào Nga, Ukraine sẽ không còn được Mỹ bảo đảm an ninh. 

Nếu Nga đưa quân vào Ukraine, ngoài phản ứng quân sự phối hợp quyết liệt, tất cả các lệnh trừng phạt toàn cầu sẽ được khôi phục, việc công nhận các vùng lãnh thổ mới và tất cả các lợi ích khác của thỏa thuận này sẽ bị thu hồi.

11. Ukraine đủ điều kiện gia nhập Liên minh châu Âu (EU) và sẽ được tiếp cận thị trường ưu tiên ngắn hạn vào châu Âu trong thời gian chờ đánh giá.

12. Xây dựng một gói biện pháp toàn cầu mạnh mẽ nhằm tái thiết Ukraine.

13. Nga sẽ tái hòa nhập nền kinh tế toàn cầu:

a. Việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt sẽ được thảo luận và thống nhất dần dần và trên cơ sở từng bên.

b. Mỹ sẽ ký kết với Nga một thỏa thuận hợp tác kinh tế dài hạn.

c. Nga sẽ được mời quay trở lại G8.

14. Ukraine sẽ được tái thiết hoàn toàn và bồi thường về mặt tài chính, bao gồm cả thông qua các tài sản của Nga, vốn sẽ bị đóng băng cho đến khi Nga bồi thường thiệt hại cho Ukraine.

Điều khoản này khác biệt rõ ràng so với đề nghị trước đó của Mỹ. Vì Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã tỏ ra không hài lòng về kế hoạch của Tổng thống Donald Trump liên quan đến tài sản bị đóng băng của Nga.

Washington đề ra 100 tỷ USD tài sản Nga bị đóng băng sẽ được đầu tư vào các nỗ lực tái thiết và đầu tư do Mỹ dẫn đầu tại Ukraine. 

Mỹ sẽ nhận được 50% lợi nhuận từ dự án này. Châu Âu sẽ bổ sung 100 tỷ USD để tăng tổng vốn đầu tư dành cho việc tái thiết Ukraine. Số tài sản Nga bị đóng băng còn lại sẽ được đầu tư vào một quỹ đầu tư riêng biệt giữa Mỹ và Nga, nhằm thực hiện các dự án chung.

15. Một lực lượng đặc nhiệm an ninh chung sẽ được thành lập với sự tham gia của Mỹ, Ukraine, Nga và các nước châu Âu để thúc đẩy và thực thi tất cả các điều khoản của thỏa thuận này.

16. Nga sẽ công nhận chính sách không gây hấn đối với châu Âu và Ukraine.

17. Mỹ và Nga sẽ đồng ý gia hạn hiệu lực của các hiệp ước về không phổ biến vũ khí hạt nhân và kiểm soát vũ khí.

18. Ukraine đồng ý duy trì tư cách là một quốc gia phi hạt nhân theo Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí Hạt nhân.

19. Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sẽ được đưa vào hoạt động dưới sự giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), và điện sản xuất ra sẽ được phân phối đồng đều giữa Nga và Ukraine.

20. Ukraine sẽ áp dụng các quy tắc của EU về khoan dung tôn giáo và bảo vệ các nhóm ngôn ngữ thiểu số.

21. Về lãnh thổ: Ukraine cam kết không giành lại các vùng lãnh thổ có chủ quyền mà Nga kiểm soát bằng các biện pháp quân sự. Các cuộc đàm phán về trao đổi lãnh thổ sẽ được tiến hành dựa trên tiền tuyến hiện tại.

Trước đó, nội dung kiến nghị của Mỹ về lãnh thổ Ukraine bao gồm việc công nhận Crimea, Luhansk và Donetsk là thuộc về Nga trên thực tế. Kherson và Zaporizhzhia sẽ bị đóng băng dọc theo tiền tuyến, điều này đồng nghĩa với việc được công nhận trên thực tế dọc theo tiền tuyến. 

Lực lượng Ukraine sẽ rút khỏi khu vực Donetsk mà họ hiện đang kiểm soát, sau đó sẽ được sử dụng để tạo ra một vùng đệm.

22. Sau khi các thỏa thuận về lãnh thổ trong tương lai được thống nhất, cả Nga và Ukraine cam kết không thay đổi các thỏa thuận này bằng vũ lực. 

Mọi bảo đảm an ninh sẽ bị vô hiệu nếu có sự vi phạm.

23. Nga sẽ không ngăn cản Ukraine sử dụng sông Dnieper cho các hoạt động thương mại, và sẽ ký kết thỏa thuận về việc vận chuyển ngũ cốc miễn phí qua Biển Đen.

24. Một ủy ban nhân đạo sẽ được thành lập để giải quyết các vấn đề trao đổi tù binh, trao trả hài cốt, trao trả con tin và thường dân bị giam giữ, và một chương trình đoàn tụ gia đình sẽ được thực hiện.

25. Ukraine sẽ tổ chức bầu cử sớm nhất có thể sau khi ký kết thỏa thuận hòa bình. 

Trước đó, đề xuất của Mỹ đặt ra hạn chót tổ chức bầu cử là 100 ngày.

26. Sẽ có các điều khoản nhằm giải quyết nỗi đau của các nạn nhân trong cuộc xung đột.

27. Thỏa thuận này sẽ có tính ràng buộc pháp lý. 

Việc thực hiện thỏa thuận sẽ được giám sát và bảo đảm bởi Hội đồng Hòa bình do Tổng thống Trump đứng đầu. Sẽ có các lệnh trừng phạt trong trường hợp vi phạm thỏa thuận.

28. Sau khi tất cả các bên đồng ý và ký vào bản ghi nhớ, lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực ngay sau khi cả hai bên rút quân về các vị trí đã thỏa thuận để việc thực hiện thỏa thuận có thể bắt đầu

Tiếng Quê Hương