Xin hân hạnh giới thiệu đến quý Thầy, Cô, quý anh chị Đồng Môn và quý Thân Hữu
Bài NIAGARA THÁC NƯỚC NỐI HAI BỜ MỸ - CANADA, tác giả Thiên Thủy. Sưu tầm do Minhhuong Nguyen chia sẻ. Xin cám ơn tác giả Thiên Thủy và thân hữu Minhhuong Nguyen.
Trân trọng giới thiệu.
NHHN
Lịch sử huyền bí và sự thật ít ai biết về Niagara, thác nước nối hai bờ Mỹ – Canada.
Sự hùng vĩ và vẻ đẹp mê hoặc của thác Niagara chưa bao giờ làm thất vọng những người yêu mến nó. Nhưng dù có tận mắt chứng kiến thác nước, không ai có thể hình dung về cuộc đời huyền bí, đầy “thăng trầm” của “con thú hoang chưa bao giờ được thuần hóa” Niagara này.
“Những hạt sương sa phủ khắp con tàu, ngấm vào từng tế bào da khiến tôi có cảm giác tê lạnh. Thuyền càng vào sâu chân thác, tiếng ồ, òa của du khách vang lên thích thú xen lẫn sợ hãi, kinh ngạc. Cả tỷ tấn nước như muốn đổ ụp, nuốt chửng lấy chúng tôi trong biển nước”. Đó sẽ là cảm giác của bất kỳ ai nếu đến Niagara ở Mỹ hoặc Canada.
Ngũ Đại Hồ và sự hình thành của Niagara
Ở trung tâm Bắc Mỹ, các dòng nước hội tụ. Chúng được gọi là Ngũ Đại Hồ là có lý do. Đây là lưu vực nước ngọt lớn nhất trên thế giới. 1/5 lượng nước ngọt trên thế giới chảy từ hồ này sang hồ kia rồi tràn vào một eo biển hẹp duy nhất. Đôi bờ thu hẹp dần, dòng nước chảy xiết hơn.
Ngũ Đại Hồ (Great Lakes) ở Bắc Mỹ
Khối nước trải rộng hơn 6.500km2 bị dồn vào một dòng chảy hẹp đổ xuống vách núi. Đây là một trong những kỳ quan thiên nhiên hùng vĩ nhất. Cứ mỗi giây lại có 1.500m3nước đổ xuống từ vách núi tạo thành thác Niagara.
Đây là lưu vực chứa 1/5 lượng nước ngọt trên thế giới
Chúng ta nghĩ về nó như nghĩ về Gibraltar hay đỉnh Everest, một thứ trường tồn và ổn định mãi mãi. Nhưng thực tế, cuộc đời của thác Niagara rất ngắn và dữ dội. Nó là một cái vạc năng lượng hừng hực thiêu cháy chính mình.
Vậy câu chuyện về thác nước này như thế nào? Và nó còn tồn tại được bao lâu nữa? Các nhà khoa học đã cố gắng giải mã rất nhiều bí mật về thác Niagara.
Lịch sử bắt đầu của Niagara
Niagara thực tế là hai thác nước, một ở Mỹ và một ở Canada, tạo nên cảnh tượng kép. Thác ở Canada được khéo léo đặt tên là Móng Ngựa và thu hút khoảng 11 triệu người mỗi năm. Dù già hay trẻ, khách tham quan đều thừa nhận rằng đây là một trải nghiệm để đời. Nhưng không có gì ở kỳ quan thiên nhiên này là tự nhiên cả.
Bản đồ thác Niagara
Niagara là gì? Thời gian đã biến thác nước này thành một kỳ quan công cộng. Trong 10.000 năm, thác nước thuộc về người Mỹ bản địa. Đầu tiên là người Paleo India, cư dân của dân tộc Iroquois vĩ đại. 3 thế kỷ trước họ mới chia sẻ bí mật của mình.
Năm 1963, cha Luis Henoquois là người đầu tiên nhắc tới thác nước với thế giới bên ngoài. Người châu Âu không thể hình dung Niagara qua những thác nước khác trên thế giới. Trong những thế kỷ tiếp theo, người dân vùng biên giới, những người chinh phục và cả du khách theo chân các nhà thám hiểm đến đây, họ vô cùng lãng mạn và hy vọng sẽ tìm được khu vườn Eden thời hiện đại.
Người châu Âu không thể hình dung về Niagara qua những thác nước khác trên thế giới
Thác Niagara trở thành nơi đầu tiên có cầu treo đường sắt, vườn quốc gia đầu tiên của Mỹ và là một trong những điểm thu hút khách du lịch thực sự ở Bắc Mỹ.
Thác nước là đối tượng để chinh phục, đối với ngành du lịch và đối với cả khoa học. Niagara là một nguồn phát điện và 1 thế kỷ trước, các doanh nhân đã bắt đầu khai thác nó. Tại đây, Thomas Edison đã cố gắng tạo ra một loại năng lượng kỳ lạ có tên là Điện. Và cũng tại đây, Nikola Tesla đã vượt qua Edison với phát minh Dòng điện xoay chiều.
Tại Niagara, Thomas Edison đã phát minh ra năng lượng Điện
Ông dự đoán thác nước này có thể cung cấp đủ điện năng cho toàn bộ ngành công nghiệp Mỹ. Các nhà máy mọc lên như nấm hai bên bờ sông. Thương mại giống như du lịch đang tái định hình dòng thác. Nhưng Niagara chứa đầy thách thức.
Năm 1938, cầu Trăng Mật, vốn từng là một chiến tích trong giới kỹ sư, giờ đây phụ thuộc hoàn toàn vào dòng nước. Băng đã bám lấy trụ cầu, từng centimet một, băng lạnh đã đánh sập cây cầu.
Trong 75 ngày, khung cầu méo mó nằm dài dưới sông cho tới khi bị dòng nước cuốn trôi. Năm 1954, mỏm đá hùng vĩ ở công viên Protect Point đã từng là một nơi ngắm cảnh tuyệt đẹp với trọng lượng 185.000 tấn, đã bị sụt lở ở đây.
2 năm sau, Niagara đòi lại vùng bờ sông bằng cách cuốn trôi nhà máy thủy điện lớn nhất Mỹ lúc bấy giờ. Một số vụ tàn phá như thế này đã được cảnh báo trước. Dù có cố gắng chinh phục như thế nào, Niagara vẫn là một con thú hoang hay thay đổi.
Một thế kỷ trước, chúng ta quyết tâm thuần hóa thác nước này. Giờ đây chúng ta nhận ra rằng chúng ta phải hiểu nó trước đã.
Kettingler là một nhà địa mạo học. Trong suốt 20 năm, anh chỉ nghiên cứu một đề tài duy nhất:“Thác Niagara là một người bạn cũ mà bạn có thể tìm đến bất cứ lúc nào. Một người bạn ở không xa lắm. Tôi có cảm giác rất dễ chịu khi có một quá trình địa chất, một kỳ quan thiên nhiên cứ ở đó mà chờ ta khám phá.”
Sức mạnh của nước đã tạo ra hẻm núi Niagara. Qua năm tháng, bản thân thác nước cũng di chuyển dọc theo hành lang này từng chút một khi nó ăn vào thượng nguồn. Niagara đã cách vị trí nơi sinh ra nó 11m về hướng hạ lưu. Từ đây, theo thời gian, nó lùi lại như một con dao cắt vào vỏ trái đất.
Hẻm núi Niagara
Đối với các nhà khoa học, hẻm núi này là một manh mối. Khi tạo ra hẻm núi này, Niagara đã phơi bày ra một lớp cắt ngang của lịch sử cổ đại.
Thiên Thủy
Thiên Thủy
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét