Huyền Kiêu - Với Tình Sầu Và Tương Biệt Dạ

HUYỀN KIÊU - VỚI TÌNH SẦU VÀ TƯƠNG BIỆT DẠ
Trần Hoàng Phước Hậu sưu tầm & biên soạn

Huyền Kiêu tên thật là Bùi Lão Kiều, bút hiệu Huyền Kiêu do từ chữ "Kiều" mà ra, là một nhà thơ thời tiền chiến, sinh năm 1915 tại Hà Tây, nhưng cư ngụ ở Hà Nội. Vào thập niên 40 của thế kỷ 20, ông viết văn, làm thơ, cộng tác với các báo ở Hà Nội, và nổi tiếng từ đó. Sau 1975 ông vào sống ở Sài Gòn và mất ở nơi đó vào ngày 8 tháng 1 năm 1995, thọ 80 tuổi.

Lúc ở Hà Nội, Huyền Kiêu với thi sĩ Đinh Hùng vốn là bạn thân từ thuở nhỏ. Cho nên khi bắt đầu gia nhập làng báo, làng văn; nhờ người bạn này, mà Huyền Kiêu sớm trở thành bạn thân thiết của Vũ Hoàng Chương, Thạch Lam, Khái Hưng, Nhất Linh, Nguyễn Tường Bách...

Năm 1954, Đinh Hùng vào sống ở Sài Gòn, làm báo và phụ trách chương trình "Tao Đàn trên Đài phát thanh Sài Gòn". Trong một lần trò chuyện với bạn (Quốc Nam) về những văn nhân thời tiền chiến, thi sĩ có nhắc đến hai bài thơ của Huyền Kiêu, đó là "Tình Sầu" và "Tương Biệt Dạ". Và theo Đinh Hùng, thì câu thơ đầu của bài "Tương Biệt Dạ", là của nhà văn Thạch Lam.

Lược lại lời kể của thi sĩ Đinh Hùng:

"... Bên Hồ Tây, một đêm chớm thu năm Canh Thìn (1940), chúng tôi cùng kéo nhau ra vườn của Thạch Lam, ngồi nghe cá quẫy, nhìn trăng vời vợi... Một lát sau, Thế Lữ đã về nhà gần đấy rồi, quanh quẩn chỉ còn lại Huyền Kiêu, Thạch Lam và tôi thôi. Đang buồn vì đôi bạn thân là Khái Hưng và Nhất Linh sắp sửa xa nhau, thì bỗng dưng Thạch Lam khơi mào bằng câu thơ: "Hiu hắt giăng khuya lạnh bốn bề...", rồi xúi Huyền Kiêu hãy làm tiếp đi!...Huyền Kiêu và tôi đều ngơ ngác, vì không hiểu sao hôm nay Thạch Lam lại có nhiều thi hứng đến thế.

Suy nghĩ một hồi lâu, Huyền Kiêu nói:

- Tôi thử đọc cho các anh nghe. Bài thơ nhan đề "Tương Biệt Dạ". Hay, dở tùy nghi Thạch Lam và Đinh Hùng giúp sửa lại. Và anh khe khẽ ngâm sau khi giục Thạch Lam vào nhà lấy giấy bút ghi tốc ký... Vậy là bài thơ "Tương Biệt Dạ", với đầy hình ảnh của Khái Hưng cùng Nhất Linh, đã được chính Thạch Lam mở đầu và do Huyền Kiêu sáng tác. Tình bạn thơ văn giữa chúng tôi thắm thiết là thế đó.

Chỉ mấy tháng sau, bài thơ trên được nhà xuất bản Đời Nay của Tự Lực văn đoàn tuyển in trong Giai Phẩm Đời Nay Xuân 1941, cùng với bài thơ "Bài Ca Man Rợ" của Đinh Hùng. Đặc biệt, bài "Tương Biệt Dạ" còn được họa sĩ Đông Sơn (tức Nhất Linh) vẽ tranh minh họa."

Còn bài thơ "Tình sầu" của ông cũng rất nổi tiếng. Trước 1975, nhà văn Viên Linh đã dùng câu Hạ đỏ vẫn chàng tới hỏi, làm nhan đề cho quyển tiểu thuyết của mình. Ngoài ra, bài thơ này cũng đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc với tựa đề "Ngày Xưa Một Chuyện Tình Buồn" và nhạc sĩ Việt Dzũng phổ nhạc với tựa đề "Thu Vàng Có Chàng Tới Hỏi".

(Nguồn Internet)

Sau đây xin mời quý độc giả thưởng thức 2 bài thơ nổi tiếng của Huyền Kiêu, đặc biệt bài thơ Tình Sầu đã được đưa vào văn học sử và được dạy trong chương trình Việt Văn bậc trung học thời Việt Nam Cộng Hòa (1954-1975).

TÌNH SẦU 

Xuân hồng có chàng tới hỏi
Em thơ, chị đẹp em đâu?
Chị tôi tóc xõa ngang đầu
Đi bắt bướm vàng ngoài nội

Hạ đỏ vẫn chàng tới hỏi
Em thơ, chị đẹp em đâu?
Chị tôi hoa trắng cài đầu
Đi giặt tơ vàng bên suối

Thu vàng cũng chàng tới hỏi
Em thơ, chị đẹp em đâu?
Chị tôi khăn trắng ngang đầu
Đi hát tình sầu trong núi

Đông xám lại chàng tới hỏi
Em thơ, chị đẹp em đâu?
Chị tôi hoa phủ đầy đầu
Đã ngủ trong lòng mộ tối.

(Huyền Kiêu - 1938)

TƯƠNG BIỆT DẠ 

Hiu hắt trăng khuya lạnh bốn bề

Ý sầu lên vụt đến sao Khuê

Quý thay giây phút gần tương biệt

Vương vấn người đi với kẻ về.

Ngồi suốt đêm trường chẳng nói năng

Ngậm ngùi chén rượu ánh vần trăng

Người xưa lưu luyến ra sao nhỉ?

Có giống như mình lưu luyến chăng?

Sớm biệt ly nhau không nhớ nhau

Nửa đêm chợt tỉnh bỗng nhiên sầu

Trăng mùa xuân đó ai tâm sự?

Anh đã xa rồi. Anh biết đâu? 

(Huyền Kiêu - 1940)

(Trần Hoàng Phước Hậu sưu tầm và biên soạn)