Cuộc Đời Và Sự Nghiệp Của Ca Sĩ Duy Quang (1950-2012)

Ca sĩ Duy Quang

CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP CỦA CA SĨ DUY QUANG (1950-2012) - GIỌNG HÁT TÌNH CA NGỌT NGÀO

Trần Năng Phùng

(Tưởng nhớ 74 năm ngày sinh: 4/11/1950-4/11/2024).

Ca sĩ Duy Quang là một trong những nam ca sĩ nổi bật của làng nhạc Sài Gòn trước năm 1975. Với chất giọng ngọt ngào, tình cảm, ông hát nhiều thể loại: từ nhạc tình ca, nhạc tiền chiến đến một số ca khúc thuộc dòng nhạc vàng, tuy nhiên thành công nhất vẫn là những bài tình ca do cha của ông là nhạc sĩ Phạm Duy sáng tác, được giới sinh viên – học sinh rất mến chuộng.

Đó là những bài nhạc tình đôi lứa, của thời thanh xuân và tuổi trẻ: Con Đường Tình Ta Đi, Em Hiền Như Masoeur, Hai Năm Tình Lận Đận, Trả Lại Em Yêu, Thà Như Giọt Mưa…

Ca sĩ Duy Quang là trưởng nam của nhạc sĩ Phạm Duy và nữ danh ca Thái Hằng, người gốc Hà Nội, sinh năm 1950 tại Chợ Neo, Thanh Hóa, khi mới được 1 tuổi đã theo gia đình di cư vào sinh sống ở Sài Gòn.

Duy Quang được sinh ra trong một đại gia đình nghệ sĩ nổi tiếng nhất của làng văn nghệ Việt Nam. Cha của ông là nhạc sĩ nổi tiếng bậc nhất đã cống hiến trọn đời cho âm nhạc, còn bên gia đình mẹ của ông (danh ca Thái Hằng) thì cả bác, cậu và dì đều là những ca sĩ, nhạc sĩ nổi danh, như Hoài Trung Phạm Đình Viêm, Hoài Bắc Phạm Đình Chương, danh ca Thái Thanh.

Sống trong một cái nôi nghệ thuật như vậy, từ nhỏ Duy Quang và các em của ông là Duy Cường, Thái Hiền, Thái Thảo… đã được cha mẹ hướng theo nghiệp âm nhạc. Ông được học nhạc lý từ năm 10 tuổi và bắt đầu chính thức bước vào làng nhạc năm 17 tuổi. Ngoài hát, ông còn biết chơi Mandolin, Guitar, Piano, Trống.

Theo bài viết của tác giả Bùi Văn Phú đăng trên BBC, khởi đầu sự nghiệp của Duy Quang là vào năm 1969. Khi đó nhạc sĩ Phạm Duy và vợ đi công việc tại Pháp, ở nhà ông anh cả Duy Quang đã lôi cậu em mới 13 tuổi là Duy Cường cùng ra Nha Trang chơi nhạc trong ban The Free Ones. Việc chơi nhạc chưa đến đâu thì nhạc sĩ Phạm Duy về tới Sài Gòn nghe tin đã đánh điện yêu cầu hai anh em về nhà ngay lập tức.

Với tâm trạng thất vọng và sợ sệt, cả hai em nghĩ rằng sẽ bị ông bố khó tính cho ăn no đòn, vậy mà về đến nơi cả hai đã được bố ôm vào lòng và đồng ý cho đi theo nghiệp nhạc. Dòng máu âm nhạc chảy trong huyết quản đã chiến thắng, và nhạc sĩ Phạm Duy từ đó về sau khi đi nước ngoài ông đều mua rất nhiều băng đĩa nhựa về cho các con và cùng đặt lời Việt cho các ca khúc quốc tế thịnh hành lúc đó để các con có vốn đi hát.

Ban nhạc gia đình The Dreamers ra mắt vào đầu thập niên 1970 với đội hình gồm “Duy Quang, Duy Cường, Duy Minh, Duy Hùng và Julie”, với ông bố nhạc sĩ hỗ trợ hết mình ở phía sau. Vào thời đó The Dreamers cùng với những ban khác như CBC, Phượng Hoàng, The Peanuts Company, The Enterprise, The Blue Jets… đã trở thành những lá cờ đầu của phong trào nhạc trẻ Sài Gòn. Đây là những ban nhạc chuyên chơi lại các ca khúc quốc tế thịnh hành nhất vào thời đó cùng với phong trào nhạc poprock và Hippie phổ biến trong giới trẻ. Lúc đó Duy Quang còn được may mắn hơn rất nhiều ca sĩ khác khi được ông bố nhạc sĩ nổi tiếng sáng tác cho nhiều ca khúc đến bây giờ đã trở thành huyền thoại.

Những ca khúc như Em Hiền Như Masoeur, Thà Như Giọt Mưa, Còn Chút Gì Để Nhớ, Hai Năm Tình Lận Đận, Cô Bắc Kỳ Nho Nhỏ, Chỉ Chừng Đó Thôi, Đưa Em Tìm Động Hoa Vàng… của nhạc sĩ Phạm Duy đều được giao cho con trai Duy Quang hát lần đầu, như là sáng tác kiểu “đo ni” cho giọng hát Duy Quang. Lúc đó ban The Dreamers được mời diễn thường xuyên tại ba phòng trà Tự Do, Ritz, Queen Bee, và tiếng hát của Duy Quang luôn được hâm mộ đặc biệt.

Giọng hát Duy Quang thường được gắn với những ca khúc trữ tình êm ả, đó là tiếng hát được đánh giá là riêng biệt với các nam danh ca cùng thời khác: Chan chứa tình cảm và ngọt ngào như rót mật vào tai.

Duy Quang cùng với nữ ca sĩ Julie Quang được xem là cặp đôi song ca đẹp nhất khi ấy, cả trên sân khấu lẫn đời thường.

Duy Quang nhớ lại “Tôi gặp Julie lúc 17 tuổi, chúng tôi bằng tuổi nhau, cùng nếm vị ngọt yêu đương thuở mới lớn. Cô ấy có giọng hát liêu trai. Tôi đã ôm đàn bỏ nhà theo nàng ra mãi tận Nha Trang hát chung trong ban nhạc The Free Ones từ năm 1968 đến năm 1970. Nhưng mối tình đầu cũng mau tan vì chúng tôi còn quá trẻ, chẳng có kinh nghiệm trong đời, huống gì tính đến chuyện trăm năm”.

Giọng hát đầy ma lực của Julie là một ghép đôi cực kỳ hợp lý với giọng hát nhuốm phần thư sinh của Duy Quang. Họ có rất nhiều ca khúc được yêu mến, phần nhiều là do người cha đặt lời Việt hoặc sáng tác cho. Julie đến ở với Duy Quang tại Phú Nhuận, họ có một đứa con chung nhưng cả hai đều không có hôn thú. Julie là một thành viên của The Dreamers, đến năm 1974 khi cô sang Pháp thì Thái Hiền thế chỗ trong The Dreamers.

Sau 1975, gia đình Duy Quang ly tán do cha mẹ ông và các em (Thái Hiền, Thái Thảo, Duy Đức, Thái Hạnh) đã di tản ra nước ngoài trước, còn Duy Quang và các em trai (Duy Minh, Duy Hùng, Duy Cường) còn ở lại. Duy Quang gần như không hoạt động âm nhạc cho đến năm 1978, qua sự giúp đỡ và vận động của nhạc sĩ Trần Văn Khê và cả Julie, Duy Quang được qua Pháp.

Sở dĩ Duy Quang từ Việt Nam sang Pháp chứ không phải qua Mỹ cùng cha mẹ, là bởi ông được Julie bảo lãnh, vì cô đã có quốc tịch Pháp và sang đây từ năm 1974. Có thông tin cho rằng để vận động cho chồng được xuất ngoại, Julie đã chấp nhận hát một băng nhạc toàn là nhạc đỏ. Tuy nhiên hiện nay cuốn băng này đã bị thất truyền.

Năm 1982, Duy Quang và Julie chia tay sau khi có chung một người con gái. Hai năm sau ông kết hôn chính thức với bà Mỹ Hà, lúc đó là hoa khôi người Việt ở Washington, cho đến khi hai người chính thức chia tay vào năm 2002.

Tại hải ngoại giọng hát của Duy Quang vẫn được nhiều người mến chuộng với hàng trăm bài hát đã được thu âm.

Năm 2004, Duy Quang có ý định về Việt Nam, một năm sau, ông cùng Duy Cường và cha là nhạc sĩ Phạm Duy về nước và mua một căn nhà để sống ở quận 11. Tại quê nhà, ông tiếp tục đi hát những bài tình ca cũ, ngoài ra còn kinh doanh phòng trà. Ngày 20/4 năm 2007, ca sĩ Duy Quang khai trương phòng trà Tình Ca tại đường Phổ Quang.

Cùng trong năm 2007, ông kết hôn lần hai với nữ ca sĩ Yến Xuân, nhưng cuộc hôn nhân mau chóng đổ vỡ sau đó hai năm. Sau lần đổ vỡ này, ông ít tham gia các sự kiện, sống khép kín, lặng lẽ. Tháng 10 năm 2012, ông bị phát hiện mắc bệnh ung thư gan giai đoạn muộn. Ngày 7 tháng 11 cùng năm, ông được gia đình đưa qua Mỹ chữa trị. Thời gian này ông sa sút rất nhanh, cân nặng chỉ còn 20 ký, sức khỏe yếu và thường hôn mê sâu. Thời gian này, ca sĩ Julie lúc nào cũng túc trực bên giường bệnh cho đến khi Duy Quang vĩnh viễn ra đi vào ngày 19 tháng 12 năm 2012.

Trần Năng Phùng

Kính mời quý vị thưởng thức