BÀI
42
THU
HÁ KINH MÔN
秋下荊門
Sương lạc Kinh Môn, giang thụ không,
霜落荊門江樹空.
Bố phàm vô dạng quải
thu phong.
布帆無恙掛秋風。
Thử hành bất vị Lư ngư
khoái,
此行不為鱸魚膾，
Tự ái danh sơn nhập Diệm trung. 自愛名山入剡中。
Lý Bạch
李白
Dịch nghĩa:
Xuống Kinh Môn vào mùa
thu.
Sương rơi xuống Kinh Môn với dòng sông và cây cối trơ trọi, vắng tăm. Cánh buồm vải treo hờ hững trong gió thu. Chuyến đi này không vì món chả cá ở sông Lư, bởi yêu mến tiếng tăm của núi Diệm nên vào trong đó thôi!
Tạm chuyển lục bát:
XUỐNG KINH MÔN VÀO MÙA THU
Kinh Môn sương tỏa sông
trơ,
Treo lên buồm vải hững hờ
gió thu.
Đi không vì chả cá Lư,
Yêu vì núi Diệm nên chừ
vào trong.
Chú thích:
BÀI 43
CỔ PHONG (Kỳ nhị) 古 風 (其二)
Thiềm thừ bạc Thái
Thanh,
蟾蜍薄太清，
Thực thử Dao Đài
nguyệt.
蝕此瑤臺月。
Viên quang khuy trung
thiên,
圓光虧中天，
Kim phách toại luân
một.
金魄遂淪沒。
Đế đông nhập Tử
Vi,
螮蝀入紫微，
Đại minh di triều
huy.
大明夷朝暉。
Phù vân cách lưỡng
diệu,
浮雲隔兩曜，
Vạn tượng hôn âm
phi.
萬象昏陰霏。
Tiêu tiêu Trường Môn
cung, 蕭蕭長門宮，
Tích thị kim dĩ
phi.
昔是今已非。
Quế đố hoa bất
thực,
桂蠹花不實，
Thiên sương há nghiêm
uy.
天霜下嚴威。
Trầm thán chung vĩnh
tịch,
沈嘆終永夕，
Cảm ngã di triêm
y.
感我涕沾衣。
Lý Bạch
李白
Tạm chuyển lục bát:
CỔ PHONG (bài hai)
Thái Thanh che bởi thiềm thừ,
Trăng Dao Đài bị bóng mờ nuốt trôi.
Hao gầy vòng sáng giữa trời,
Vầng trăng mờ tối phôi phai mất dần.
Vào Tử Vi ,ánh cầu vồng,
Sáng bày rực rỡ gặp trong ánh trời.
Hai vầng sáng ,cách mây trôi.
Dáng mây muôn vẻ khơi vơi tối mờ.
Trường Môn gió lạnh vật vờ,
Xưa kia khác với bây giờ đó thôi!
Sâu hoa quế ,chẳng hạt rồi!
Tỏa nhanh ào ạt sương trời xuống đây.
Tiếng than trầm lắng đêm dài,
Cảm thương, mắt đẫm lệ đầy áo ta.
Nhìn chung, thơ cổ
phong mang tinh thần phóng khoáng, tự do, tránh gò bó nên đề tài diễn đạt rộng
rãi, bao quát hơn nhiều so với thơ Đường luật....
BÀI 44
CỔ PHONG (Kỳ tam)
古風(其三)
Tần hoàng tảo lục hiệp,
秦皇掃六合，
Hổ thị hà hùng tai.
虎視何雄哉。
Huy kiếm quyết phù vân,
揮劍決浮雲，
Chư hầu tận tây lai.
諸侯盡西來。
Minh đoạn tự thiên khải,
明斷自天啟，
Đại lược giá quần tài.
大略駕群才。
Thu binh chú kim nhân,
收兵鑄金人，
Hàm Cốc chính đông khai.
函谷正東開。
Minh công hội Kê Lĩnh,
銘功會稽嶺，
Sính vọng Lang Nha đài.
騁望琅琊臺。
Hình đồ thất thập vạn,
刑徒七十萬，
Khởi thổ Li Sơn ôi.
起土驪山隈。
Thượng thái bất tử dược,
尚采不死葯，
Mang nhiên sử tâm ai.
茫然使心哀。
Liên nỗ xạ hải ngư,
連弩射海魚，
Trường kình chính thôi ngôi.
長鯨正崔嵬
Ngạch tỵ tượng Ngũ Nhạc,
額鼻象五岳，
Dương ba phún vân lôi.
揚波噴雲雷。
Kỳ liệp tế thanh thiên,
鰭鬣蔽青天，
Hà do đổ Bồng Lai.
何由睹蓬萊。
Từ thị tải Tần nữ,
徐市載秦女，
Lâu thuyền kỷ thì hồi.
樓船幾時迴。
Đãn kiến Cam Tuyền hạ,
但見甘泉下，
Kim quan táng hàn hôi.
金棺葬寒灰。
Lý Bạch
李白
Dịch nghĩa:
Họp nhau lại ghi nhớ công lao tại Kê Lĩnh. Nhìn thẳng về phía đài Lang Nha. Bảy mươi vạn người phải chịu hình phạt đi đày bắt đầu từ vùng đất ven khúc quanh ngọn núi Li (Hái thuốc "bất tử" (Sống mãi, mãi còn), lòng dạ chán nản, đau buồn! Rồi tập họp cung nỏ để bắn cá voi to lớn như ngọn núi ở biển, (cá) có trán và mũi dáng vẻ (đồ sộ và hùng vĩ) như núi Ngũ Nhạc. Sóng bốc lên cao, lại phun nước như mây có sấm sét. Vây và râu cá che khuất cả bầu trời xanh! (c .9-19)
Làm sao để nhìn thấy cõi Bồng Lai? Xe chở những cô gái Tần chậm rãi đi qua phố thị .Chiếc thuyền có lầu khi nào sẽ quay trở lại? Chỉ thấy bên dưới Cam Tuyền chiếc hòm màu vàng chôn vùi tro tàn lạnh lẽo. (c .20-24)
CỔ PHONG (bài ba)
Dẹp tan sáu nước: vua Tần,
Sao loài cọp lại mạnh hăng thế này?!
Mây trôi quyết chém: kiếm bay,
Chư hầu ở tận phía tây đến rồi,
Đoán cho sáng rõ: do trời!
Dùng người tài giỏi nhờ nơi mưu thần.
Đúc người vàng lúc thâu quân,
Mở ra Hàm Cốc phía đông thẳng vào!
Ghi công Kê Lĩnh họp nhau,
Lang Nha trông thẳng cho mau đến đài.
Bảy mươi vạn kẻ đi đày,
Li Sơn mở đất chốn này ven non,
Vẫn còn hái thuốc "mãi còn",
Để lòng chán nản sầu buồn đau thương.
Bắn loài cá biển: nỏ buông,
Cá kình to lớn tưởng chừng núi cao,
"Năm non" - mũi trán giống sao!
Phun ra mây sấm, bốc cao sóng ngàn!
Trời xanh râu vẩy che tràn,
Làm sao để thấy được chăng cõi Bồng?!
Gái Tần dạo phố thong dong,
Thuyền lầu trở lại trông mong lúc nào?!
Cam Tuyền chỉ thấy dưới nao,
Hòm vàng tro lạnh chôn vào đó thôi!
- kỳ liệp 鰭鬣: vây cá và râu cá. (liệp: râu cá, lông bờm
thú vật, vây cá...)
Saigon, th. 8/2017
Dương Anh Sơn
(Lần đến: Bài 45, 46 và 47)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét