Thứ Hai, 24 tháng 1, 2022

Sớ Táo Quân Tân Sửu - Nhâm Dần (Táo Mỹ Gốc Việt)

 


 

    Sớ Táo Quân

    TÂN SỬU- NHÂM DẦN

    (2021-2022)

 

    Năm Sửu sắp qua,

    Cứ nghĩ mình già,

    Thôi không đi nữa,

    Thời buổi đại dịch,

    Ai dám đi xa,

    Hàng không, hỏa xa

    Cancel đủ kiểu

    Bước lên máy bay,

    Nào là hộ chiếu

    Ngóng đợi hụt hơi

    Lại thêm passport

    Chích ngừa Cô Vít

    Đủ liều chẳng thiếu

    Lại thêm test mũi

    Móc họng nhớt ra

    Tìm Corona

    Âm tính mới được.

    Lúc về thử trước

    Chỉ một hai ngày

    Dương tính bịnh lây

    Cách ly ở lại.

 

    Cho nên Táo ngại

    Đi Đông đi Tây

    Đường bộ gần đây

    Cũng sợ đi nốt

    Tuyết rơi một chút

    Thủ đô tắt nghẽn

    Xe cộ triền miên

    Kẹt ngoài xa lộ

    Hết xăng, hết điện

    Một ngày một đêm

    Vẫn chưa đến kịp.

 

    Ở nhà cho yên

    Cũng nhờ Netflix

    Youtube, Google

    Chu du thiên hạ

    Hình ảnh thật rõ

    Như thiên lý nhãn

    Chỗ nào cũng vô

    Đi mô cũng được

    Phim lắm chuyện hay

    Nhờ có phụ đề

    Táo hơi lãng tai

    Nghe cũng tạm hiểu.

 

    Đó là chưa kể

    Youtube tài tình,

    Diễn đàn linh tinh

    Chuyện học chuyện chơi

    Cái gì cũng có

    Vừa nhìn vừa nghe

    Rất nhiều chuyện mới

    Nhất là người Việt

    Các youtubers

    Nhảy vô rất hăng

    Du lịch kiếm ăn

    Thời sự lăng nhăng

    Báo cáo đủ hết

    Nhạc mới rập rình

    Nghe qua chẳng hiểu

    Họ hát cái gì

    Nhạc xưa da diết

    Táo mê xem riết

    Quên tiếng Mỹ luôn

    Tưởng mình còn đâu

    Bên Việt Nam lận.

 

    Nói sơ như vậy

    Xin Ngọc Hoàng hiểu

    Táo đây ở nhà

    Đi vô đi ra

    Chỉ hiểu sơ qua

    Chuyện thiên hạ sự

    Báo cáo từ từ

    Ngài nghe cũng được.

 

    Chuyện bệnh nói trước

    Quá hai năm rồi

    Cô Vít nổi trôi

    Đi lên đi xuống

    Hoành hành dữ dội

    Rồi lại lai rai

    Biến thể ra đời

    Chữ cái Hy Lạp

    Alpha, Beta,

    Gamma, Delta

    Qua 4 đợt sóng

    Cuối năm 21

    Lại đợt thứ năm

    Biến thể Omicron

    Đột biến thần thông

    Trên ba chục chỗ

    Nhiễm lẹ vô cùng

    Trốn tránh lọt vòng

    Phòng thủ miễn nhiễm

    Xét về nguy hiểm

    Thì ít độc hơn

    Các biến thể trước,

    Chỉ vào phía trên

    Đường ống hô hấp

    Nhưng lại nương tay

    Các tế bào phổi.

    Nhập viện vọt tăng

    Bệnh viện rất căng

    Bệnh lan quá lẹ.

    Cũng may thuốc chữa

    Chống lại siêu vi

    Được FDA

    Khẩn cấp chuẩn thuận (1)

    Vũ khí sắc bén

    Vẫn thuốc chích ngừa

    Mũi thứ hai rồi

    Cần mũi booster

    Tăng cường miễn nhiễm

    Vẫn nhiều người bướng

    Do dự chích ngừa

    Lại thêm nhiều thuyết

    Âm mưu đa nghi (2)

    Nhiều tiếng thị phi

    Nhuốm màu chính trị

    Chỉ hai phần ba

    Dân chúng chịu chích.(3)

    Cầu mong người người

    Chích thuốc đông thêm

    Giúp tăng miễn nhiễm

    Cho hết cộng đồng

    Bảo vệ bầy đàn.(4)

 

    Tổng kết hai năm

    Tổn thất đáng ghê

    Trên năm triệu chết

    Số người nhiễm trùng

    Cũng rất là đông

    Trên 300 triệu

    Trên toàn thế giới.

    Tổn thất nặng nhất

    Ở các xứ giàu

    Mỹ tám trăm ngàn

    Hết cả Châu Âu

    Cũng chừng số đó.

 

    Đó là chưa kể

    Chết vì nghiện ngập

    Ở Mỹ gia tăng

    Gấp đôi hồi trước.(5)

    Giáo viên từ chức

    Hết muốn đi làm

    Sợ lây Covid

    Vừa dạy từ xa

    Giữ con ở nhà

    Thật quá sức mệt (6)

    Trẻ con ngồi nhà

    Không tới lớp học

    Kiến thức tụt xuống

    Thiếu bạn thiếu thầy

    Cá tính rối loạn (7)

 

    Qua năm hăm mốt

    Tử vong Covid

    Việt Nam khá nặng

    Băm bốn ngàn người

    Ca sĩ Phi Nhung

    Qua đời quá trẻ

    Nhiều người thương tiếc

    Riêng vùng Sài gòn

    Hết chuyện làm ăn

    Lại không nhà ở

    Thiên hạ rần rần

    Chạy khỏi Thành phố

    Đi xe đi bộ

    Rồi lại chạy về.

    Cũng nhờ vắc xin

    Nước ngoài viện trợ

    Chích ngừa liên miên

    Tình hình khá ổn

    Đợi Tết Nhâm Dần

    Du khách khắp nơi

    Dần dần trở lại.

 

    Tin buồn quá sức

    Thế giới khắp nơi

    Ai cũng phải chịu

    Thế vận hội dời

    Bỏ năm 20

    Qua năm hai mốt

    Đông kinh vắng người

    Qua đi lặng lẽ (8)

 

    Riêng ở nước Mỹ

    Có tổng thống mới

    Già nhất xưa nay

    Chính sách đổi thay

    Rút quân cái rụp

    Khỏi A Phú Hãn

    Nhìn buồn lắm thay

    Người rớt máy bay

    Người bị bỏ lại

    Chuyện xưa ngày nay

    Ba mươi tháng tư

    Tái diễn như cũ

    “Đồng Minh Tháo Chạy”

    Tỵ nạn theo sau

    Ào ào đến Mỹ

    Trông người lại nghĩ

    Đến mình ngày xưa.

 

    Nói qua kinh tế

    Chính phủ Bai Đơn

    Chi tiền mỏi tay

    Tính mấy ngàn tỷ

    Tiền phát thật vui

    Tới tay mọi người

    Đô la lạm phát.

    Chuyên chở ngoài khơi

    Tắc nghẽn không tới

    Hàng hóa khan hiếm

    Xe cũ xe mới

    Thức ăn xăng dầu

    Giá tăng vùn vụt

    Tô phở nước mắm

    Giá tăng gấp đôi.

    Mong sao năm tới

    Kinh tế lại mở

    Thiên hạ đi làm

    Hết còn khiếp sợ

    Ru rú trong nhà,

    Trẻ được đi học

    Cha mẹ kiếm sống

    Thoải mái cuộc đời.

 

    Thần nói đã dài

    Mà chưa hết chuyện.

    Thiên tai liên miên,

    Địa cầu hâm nóng

    “Global warming”?

    Tranh đấu chủng tộc

    Da trắng da đen

    Tố nhau không nghỉ

    Lý luận phê phán (9)

    Chủng tộc màu da

    Moi móc nêu ra

    Tội người da trắng.

    Viết lại lịch sử

    “Cách mạng văn hóa” (10)

    Dắt nhau ra tòa

    Thay đổi tên đường

    Kéo sập đài tượng

    Dân Á ở giữa

    Cũng bị họa lây

    Hành hung đủ thứ

    Người già phụ nữ

    Giết chóc hành hung.

 

    Cọng Hòa- Dân Chủ

    Tung toàn độc thủ

    Tố cáo lẫn nhau

    Bai-đơn với Trump

    Kỳ phùng địch thủ

    Công thần cựu trào

    Phe cũ lao đao

    Điều tra tới tấp

    Bao nhiêu chính sách

    Đảo ngược tức thì

    Cũng không khác chi

    Chuyện “Bên thắng cuộc”.(11)

 

    Nhiều thứ khác nữa

    Nhưng thôi kể qua

    Nói vào nói ra

    Không qua đại dịch.

    Thiên hạ túng quẫn

    Giới hạn tự do

    Thêm đủ thứ lo

    Sinh ra khó chịu

    Gây gổ đấu ó

    Dưới đất trên trời.(12)

 

    Trước khi hết lời

    Thêm một tin nhỏ

    Phải nhắc cho vui

    Năm Sửu gần hết

    Gần nhà Thần thôi

    Ở Maryland

    Bác sĩ chịu chơi

    Lấy trái tim heo

    Biến đổi chút gen

    Ghép thay tim người

    Đến nay vẫn sống.(13)

    Lắm người lo lắng

    Tương lai về đâu

    Nửa người nửa lợn?

    Mai mốt biết đâu

    Táo rụng hết râu

    Thành Trư Bát Giới?

 

    Thần biết Thiên Đình

    Là nơi quá sạch

    Nhưng vì Covid

    Biến hóa không lường

    Như Tôn Ngộ Không

    Đại náo Thiên Cung

    Nên Thần cũng ngại

    Xin Ngài về sớm

    Tiếp tục cách ly

    Nếu qua Nhâm Dần

    Bổn mạng bình an

    Thần xin trở lại

    Sung sướng hân hoan

    Mừng được sống sót.

 

    Trước khi lạy chào

    Xin ơn mưa móc

    Giúp cứu chúng tôi

    Người người thương nhau

    “Sống cùng COVID”! (14)


    Táo Mỹ Gốc Việt

   


 Chú thích: 

Một số sự kiện cần giải thích thêm của năm Tân Sửu (2021-1/2022)

 

1) Thuốc kháng virus bệnh Covid: Ngày 22 tháng 12 năm 2022: Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ FDA đã cấp giấy phép sử dụng khẩn cấp (EUA) cho thuốc uống Paxlovid của Pfizer (viên nén nirmatrelvir và viên nén ritonavir, được đóng gói đồng thời để sử dụng bằng miệng) để điều trị bệnh coronavirus ở mức độ nhẹ đến trung bình (COVID-19) ở người lớn và bệnh nhi (từ 12 tuổi trở lên cân nặng ít nhất 40 kg hoặc khoảng 88 pound) có kết quả dương tính với xét nghiệm SARS-CoV-2 trực tiếp và những người có nguy cơ cao tiến triển thành COVID-19 nặng, có thể phải vào bện viện hoặc chết. Paxlovid mua cần có toa (đơn) của bác sĩ và nên được bắt đầu điều trị càng sớm càng tốt sau khi chẩn đoán COVID-19 và trong vòng năm ngày kể từ khi bắt đầu có triệu chứng.

Molnupiravir của Merck cũng đã được FDA cho phép sử dụng khẩn cấp (EUA) để điều trị bệnh coronavirus từ nhẹ đến trung bình 2019 (COVID-19) ở người lớn với kết quả dương tính với xét nghiệm virus SARS-CoV-2 trực tiếp và những ai có nguy cơ cao tiến triển thành COVID-19 nghiêm trọng.

 

2) Vaccine hesitancy, conspiracy theory

Người ta do dự, sợ chích ngừa hay chống chích ngừa Covid một phần lớn do nghe hay đọc tin đồn thất thiệt, hay hiểu sai những tin tức khoa học cứ bị cập nhật thường xuyên nên có vẻ mâu thuẩn với nhau. Ví dụ tin đồn thuốc chích ngừa Covid làm đàn ông không có con được để kiểm soát dân số,hay chích ngừa Covid là để người ta gắn microchip của Bill Gates vào cơ thể mình.

Theo khảo cứu của UNICEF:

Tỷ lệ người dân tin rằng thông tin về tác hại của vắc-xin đang bị cố tình che giấu (không cho công chúng biết ) cao nhất ở Nam Phi (57%) và Nigeria (55%), và thấp nhất ở Đan Mạch (14%), Vương quốc Anh ( 19%) và Úc (20%). Đây là những phát hiện từ nghiên cứu quốc tế được thực hiện tại 25 quốc gia lớn nhất trên thế giới vào tháng 8 năm 2020, với sự hỗ trợ của Đại học Cambridge ở Anh. Khi nói đến các thành viên EU, các quốc gia có tỷ lệ dân số tin vào thuyết âm mưu này cao nhất là Hy Lạp (39%) và Pháp (38%), trong khi ở Mỹ, 1/3 số người được hỏi (33%) tin vào thuyết này .

https://www.unicef.org/montenegro/en/stories/43-citizens-believe-conspiracy-theory-regarding-concealment-information-about-vaccines

 

3) Trong 42 tiểu bang có số liệu, tính đến ngày 10 tháng 1 năm 2022, 60% người Da trắng và gốc Latinh (Spanish) đã nhận được ít nhất một liều vắc xin COVID-19, cao hơn tỷ lệ ở người Da đen (54%). https://www.kff.org/coronavirus-covid-19/issue-brief/latest-data-on-covid-19-vaccinations-by-race-ethnicity/

 

4) Herd immunity, community immunity

 

5) Tử vong do lạm dụng chất ma túy ( opioid) trong năm 2021 gần gấp đôi năm 2019:

Theo CDC:  Dữ liệu tạm thời từ Trung tâm Thống kê Y tế Quốc gia của CDC chỉ ra rằng ước tính có 100.306 ca tử vong do sử dụng ma túy quá liều ở Hoa Kỳ trong khoảng thời gian 12 tháng kết thúc vào tháng 4 năm 2021, tăng 28,5% so với 78.056 ca tử vong trong cùng kỳ năm trước.

 

Các tài liệu dữ liệu mới ước tính số ca tử vong do sử dụng opioid quá liều đã tăng lên 75.673 người trong khoảng thời gian 12 tháng kết thúc vào tháng 4 năm 2021, tăng từ 56.064 người của năm trước.

https://www.cdc.gov/nchs/pressroom/nchs_press_releases/2021/20211117.htm

 

6) Cứ bốn giáo viên Mỹ thì có một giáo viên đã cân nhắc nghỉ việc vào cuối năm học vừa qua, trong một cuộc khảo sát được thực hiện vào tháng Giêng và tháng Hai bởi Rand Corp., một tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận, phi đảng phái. Đó là "nhiều hơn so với một năm điển hình trước đại dịch và với tỷ lệ cao hơn so với những người trưởng thành có việc làm trên toàn quốc", báo cáo giải thích. Nhìn chung, các giáo viên “có nhiều khả năng cho biết họ thường xuyên gặp căng thẳng liên quan đến công việc và các triệu chứng trầm cảm hơn trong dân số nói chung”. Nghiên cứu cũng lưu ý rằng các giáo viên da đen bị ảnh hưởng đặc biệt. Và một cuộc khảo sát của Hiệp hội Giáo dục Quốc gia với 2.690 thành viên được công bố vào tháng 6 cho thấy 32% số người được hỏi cho biết đại dịch đã khiến họ có kế hoạch rời bỏ nghề nghiệp sớm hơn dự đoán.

https://www.washingtonpost.com/magazine/2021/10/18/teachers-resign-pandemic/?itid=co_operationrunway_2

 

7) Theo một báo cáo của Cơ quan Nhi đồng Liên Hiệp Quốc Unicef, đại dịch Covid đã gây ra nhiều thiệt hại. Theo những phát hiện ban đầu từ một cuộc khảo sát quốc tế về trẻ em và người lớn ở 21 quốc gia do UNICEF và Gallup thực hiện, trung bình 1/5 thanh niên từ 15-24 tuổi được khảo sát cho biết họ thường xuyên cảm thấy trầm cảm hoặc ít quan tâm đến làm việc.

Khi COVID-19 bước sang năm thứ ba, tác động đến sức khỏe tâm thần và hạnh phúc của trẻ em và thanh thiếu niên tiếp tục đè nặng. Theo dữ liệu mới nhất hiện có từ UNICEF, trên toàn cầu, ít nhất 1 trong số 7 trẻ em đã bị ảnh hưởng trực tiếp bởi “khóa cửa” (lockdown), trong khi hơn 1,6 tỷ trẻ em phải chịu thiệt thòi về giáo dục. Sự gián đoạn về thói quen sinh hoạt, giáo dục, giải trí cũng như lo lắng về thu nhập và sức khỏe gia đình đang khiến nhiều người trẻ cảm thấy sợ hãi, tức giận và lo lắng cho tương lai của mình. Ví dụ, một cuộc khảo sát trực tuyến ở Trung Quốc vào đầu năm 2020, được trích dẫn trên tạp chí The State of the World’s Children, chỉ ra rằng khoảng một phần ba số người được hỏi cho biết họ cảm thấy sợ hãi hoặc lo lắng.

 

8)Ban đầu được dự kiến diễn ra từ ngày 24 tháng 7 đến ngày 9 tháng 8 năm 2020, Thế Vận Hội Tokyo 2020 đã bị hoãn lại vào tháng 3 năm 2020 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và không cho phép khán giả quốc tế cũng như khán giả trong nước dự khán.Mặc dù được dời lại vào năm 2021, sự kiện này vẫn giữ tên Tokyo 2020 cho mục đích tiếp thị và xây dựng thương hiệu. Đây là lần đầu tiên Thế vận hội đã bị hoãn lại và lên lịch lại, thay vì hủy bỏ

 

9) Lý luận phê phán về chủng tộc (Critical Race Theory hay CRT) là một thuyết chính trị cho rằng kỳ thị chủng tộc ở Mỹ có tính cách hệ thống (systemic racism) và chi phối mọi mặt của đời sống và các định chế chính phủ, luật pháp Mỹ (institutional oppression built into American government and law). CRT cũng chỉ ra rằng người da trắng được hưởng những đặc quyền đặc lợi (white privileges) chỉ do màu da của mình và họ phải ý thức về sự bất công đối với người da màu.

 

10) “Đại Cách mạng Văn hóa” là một phong trào chính trị xã hội tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa diễn ra trong 10 năm từ tháng 5 năm 1966 tới tháng 10 năm 1976, gây tác động rộng lớn và sâu sắc lên mọi mặt của cuộc sống chính trị, văn hóa, xã hội ở Hoa lục. Ngoài ra, cuộc cách mạng này đã làm thay đổi quan niệm xã hội, chính trị, và đạo đức của quốc gia này một cách sâu sắc và toàn diện. Tuy nhiên, phong trào này cũng gây ra những vụ bạo động, sự hỗn loạn và tổn thất lớn, nên nó cũng được gọi là "10 năm hỗn loạn", "10 năm thảm họa", (Theo Wikipedia)

Nước Mỹ đang đi vào một cuộc thay đổi lớn về văn hóa để từ một nước đa số da trắng sẽ thành một nước trong đó người “da màu” sẽ là đa số. Thống kê mới cho thấy Hoa Kỳ sẽ trở thành [quốc gia có] "thiểu số da trắng" (dưới 50%) vào năm 2045 lúc đó người da trắng sẽ chiếm 49,7% dân số, phần còn lại là người “da màu”: 24,6% đối với người gốc Tây Ban Nha, 13,1% đối với người da đen, 7,9% đối với người châu Á và 3,8% đối với dân số đa chủng tộc (multiracial).

https://www.brookings.edu/blog/the-avenue/2018/03/14/the-us-will-become-minority-white-in-2045-census-projects/

 

11)”Bên thắng cuộc” là cuốn sách tiếng Việt của nhà báo Huy Đức, gồm hai tập: Tập 1: Giải Phóng và Tập 2: Quyền Bính, được chào bán lần lượt vào 12 tháng 12 năm 2012 và 13 tháng 1 năm 2013   https://www.brookings.edu/blog/the-avenue/2018/03/14/the-us-will-become-minority-white-in-2045-census-projects/ trên Amazon. Cuốn sách tường thuật lại những sự kiện đã xảy ra tại Việt Nam, đặc biệt là về mặt chính trị và lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, chủ yếu từ thời điểm 30/4/1975 cho tới cuối thập niên 1990.(Wikipedia)

 

12) Hành hung phi hành đoàn, hành khách say sưa trên máy bay, nói năng thô tục.

Năm ngoái là năm tồi tệ nhất được ghi nhận về hành vi ngỗ ngược của hành khách trên máy bay ở Hoa Kỳ, theo dữ liệu của Cục Hàng không Liên bang.

Một con số khổng lồ (5.981) báo được cáo về hành khách máy bay ngỗ ngược đã được FAA ghi lại tính đến ngày 31 tháng 12. Trong đó, 4.290 - gần 72% - là các gây gổ liên quan đến khẩu trang.

https://www.cnn.com/travel/article/unruly-airline-passengers-faa-2021/index.html

 

13) Các bác sĩ tại Trung tâm Y tế Đại học Maryland đã hoàn thành ca ghép tim thành công đầu tiên giữa heo (lợn) và người vào tuần trước. David Bennett, 57 tuổi, một cư dân Maryland, đã nhận được một trái tim từ một con heo biến đổi gen (genetically modified pig), được nuôi bởi công ty Revivicor của thành phố Blacksburg.

Revivicor, nằm trong Trung tâm Nghiên cứu Doanh nghiệp của Đại học Virginia Tech, tập trung vào khoa học về cấy ghép xenotransplant (xeno= lạ, từ ngoài vào), hoặc cấy ghép các cơ quan giữa các loài khác nhau. Công ty đặc biệt tập trung vào việc thay đổi DNA của heo để ghép thành công tim, thận và phổi cho bệnh nhân.

https://roanoke.com/news/local/blacksburg-company-raised-genetically-modified-pig-for-first-heart-transplant-into-human/article_7789edac-73e9-11ec-b000-eb28e2a5031b.html

 

14) Cụm từ ngữ thường được nghe hiện nay ở Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác là “sống chung với virus”. Lập trường mới đó được một số quan chức và nhà khoa học hoan nghênh, đồng thời được hoan nghênh bởi những người kiệt sức với những khó khăn và gián đoạn của tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu bước sang năm thứ ba.

Nhưng cũng có những chuyên gia về bệnh này lo sợ làm như vậy là đầu hàng Covid quá sớm, là đi quá xa về hướng đối nghịch so với trước đây chỉ vì người ta quá tin rằng biến thể omicron sẽ “hiền” hơn các biến thể trước. Như vậy sẽ khuyến khích những người cho đến bây giờ vẫn cẩn thận đeo khẩu trang và giãn cách xã hội (là những biện pháp phòng bệnh hữu hiệu) sẽ lơ là trong việc phòng bệnh Covid mà chúng ta chưa hiểu rõ kết cục như thế nào

https://www.washingtonpost.com/health/2022/01/15/living-with-the-virus/ .

 

Táo Mỹ Gốc Việt

Ngày 18 tháng 1 năm 2022

 




Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét