Tình Yêu Bạch Tuộc

 

Hình minh họa (internet)

TÌNH YÊU BẠCH TUỘC: YÊU MỘT LẦN LÀ VĨNH VIỄN XA NHAU!

Vũ Thế Thành

Nhâm nhi bia bọt với món bạch tuộc nướng ở những quán ven đường, dân nhậu đâu ai ngờ rằng, những con bạch tuộc trước khi lên đĩa đã có một tình yêu bi tráng tuyệt vời, mà những mối tình đẹp nhất của loài người cũng không thể so sánh.

Bạch tuộc có tám cánh tay (tua). Một trong 8 cánh tay này được biến thái trở thành tua giao cấu (hectocotylus).

Đến mùa mây mưa, con đực xáp lại gần, ve vãn, âu yếm người tình bằng những cánh tay, và đưa tua giao cấu vào con cái. Rồi bất ngờ, bạch tuộc đực tự cắt phăng luôn “cái nợ đời” tặng cho người tình.

“Nợ đời” không còn, sống cũng như chết, mà con đực chết thật, chỉ sau đó một vài tuần. Còn bạch tuộc cái ôm chặt tặng vật của người tình cho đến ngày sanh nở, nâng niu chăm sóc “giọt máu” của tình yêu cho đến khi trứng nở thành con, và ngay sau đó (có khi sớm hơn), đi theo người tình về cõi… vô tận.

Người ta có thể chết vì tình như Trọng Thủy hay Romeo. Người ta cũng có thể xuống tóc vì tình, mà vẫn chần chừ cắt đứt dây chuông như cô Lan trong Tắt lửa lòng, nhưng chưa ai vì tình dám làm động tác dứt khoát “cái nợ đời” như bạch tuộc, dứt khoát luôn thị phi, đàm tiếu. Một lần là trăm năm. Một “tâm tình hiến dâng” tuyệt đối, đẹp đến thế là cùng!

Sự thật phũ phàng…

Ngôn ngữ văn chương lúc nào cũng ca tụng tình yêu đến tận cùng chữ nghĩa. Nhưng dưới con mắt khoa học, tình bạch tuộc lại xem ra quá tàn nhẫn.

Trong tua giao cấu của bạch tuộc có 2 túi tinh (spermatophoric sacs). Con cái phải ôm chặt “tặng vật” của người tình để vắt cho bằng hết tinh trùng, rưới vào vòi buồng trứng của nó. Khi giao phối, nếu cảm thấy đã đủ “đô” thụ tinh rồi, mà con đực vẫn cứ… tới tới, thì con cái sẽ “đạp” văng luôn con đực, mà “cái nợ đời” vẫn phải để lại. Lại có trường hợp, vừa xáp lại gần, con đực đã tự động tháo (remove) “cái nợ đời” ra giao nộp mà không được xơ múi gì cả. Những thực tế phũ phàng như thế quả thực, ngàn đời còn… hãi.

Có khoảng 300 loài bạch tuộc, mỗi loài có cách thức truyền giống, sinh sản khác nhau, nhưng đại loại cũng gần gần giống như trên.

Bạch tuộc con, vừa nở ra từ trứng, đã phải mồ côi cả cha lẫn mẹ. Chúng không học được gì từ cha mẹ cách thức để sinh tồn, nhưng chúng vẫn biết cách phun mực để trốn kẻ thù, biết thay màu, biến hình đổi dạng để đánh lừa những thú săn mồi dưới biển, thậm chí bị kẻ thù chộp cánh tay, bạch tuộc tháo luôn cánh tay bỏ chạy,…

Bạch tuộc được xem là thông minh nhất trong các loài nhuyễn thể (thân mềm). Bạch tuộc Paul của Đức còn tiên đoán kết quả bóng đá World Cup 2010, mà độ chính xác đã làm giới cá độ “lên ruột” một thời.

Nhưng tất cả chỉ là bản năng sinh tồn, duy trì nòi giống mà thôi.

Không phải bạch tuộc loại nào cũng ăn được. Bạch tuộc đốm xanh (blue-ringed octopus) đã từng gây chết người ở Bình Thuận. Bạch tuộc loại này chứa độc tố tetrodotoxin cực độc (giống như ở cá nóc), nấu chín không phân hủy được độc tố. Độc tố trong một con bạch tuộc 25 gr đủ làm chết 10 người.

Bạch tuộc ven biển Việt Nam chỉ có loại nhỏ, cỡ bàn tay. Vài loại phổ biến theo tên gọi địa phương là loại bạch tuộc 1 da 2 mắt, 4 mắt (có 2 đốm giống như 2 con mắt), maya, bạch tuộc ốc,… tiếng Anh gọi chung là baby octopus.

Vài loại bạch tuộc rất dễ đổi sang màu hồng khi tiếp xúc với ánh sáng, không khí, pH,.. và làm khổ các nhà chế biến không ít (bạch tuộc đổi màu, giá sẽ thấp), nhất là các loại bạch tuộc ở miền Trung và vịnh Bắc Bộ. Bạch tuộc ở Kiên Giang, nói chung, đánh bắt ở vịnh Thái Lan được cho là ngon nhất.

Vũ Thế Thành