Ngày Ông Bà

NGÀY ÔNG BÀ

Lê Nguyễn Hằng

Vừa nghe tiếng chuông cửa, tôi vội choàng chiếc khăn len vào cổ, lấy cái ví xách tay rồi ra chào đón chị Xuân, thông gia của gia đình tôi. Hôm nay hai chúng tôi cùng nhau đi tham dự Ngày Ông Bà ở Trường Tiểu Học Nordstrom dưới Morgan Hill cách nhà tôi khoảng 30 dặm.

“The Grandparents Day” là một ngày lễ hàng năm rơi vào chủ nhật đầu tiên sau lễ Lao Động, mục đích là để vinh danh ông bà nội ngoại, cho ông bà có cơ hội bày tỏ tình thương đối với những đứa con của các con mình và cũng giúp cho các cháu biết được sức mạnh, sự hiểu biết, hướng dẫn và dìu dắt mà người lớn tuổi có thể truyển cho giới trẻ.

Ngày lễ này không có mục đích để bán thiệp, hoa hay qùa cáp. Tuy nhiên cũng có nhiều người mừng ngày này bằng cách cho các cháu gửi thiệp, tặng quà và có thể mời ông bà đến trường để cùng tham gia một vài chương trình đặc biệt với cháu.

Ông Bà là cái gạch nối với quá khứ vừa qua. Dù họ là ông bà ruột thịt, hay là những người thay thế, điền vào chỗ trống trong xã hội di động ngày nay, thế hệ lớn tuổi này cũng cung cấp cho xã hội một sự nối kết với di sản và truyền thống của đất nước.

Chúng ta đều biết rằng nhở trải nghiệm cuộc sống nên ông bà lịch lãm và khôn ngoan. Họ thường cởi mở trong sự yêu thương, hướng dẫn và làm bạn với giới trẻ mà không bị ràng buộc về trách nhiệm hàng ngày như bố mẹ, họ dễ dàng thừa nhận sự sai lầm của mình với các cháu hơn là với các con khi xưa. Lúc còn trẻ họ thường bắt con cái làm theo ý mình dù con không muốn, đến tuổi già họ lại rộng lượng, dễ dãi với cháu hơn và sẵn sàng chiều ý cháu, cho cháu tự lựa chọn để cháu được hạnh phúc, nhờ thế các thế hệ trở nên gần gũi nhau hơn.

Hai năm vừa rồi, tôi đã đi đến trường này dự lễ cho 2 đứa cháu ngoại, nhưng đây là lần đầu cho chị Xuân vì trước đây chị còn bận đi làm.

Nhờ khởi hành sớm lúc 7 giờ sáng nên đường xá thênh thang. Tuy chúng tôi nói chuyện rôm rả nhưng chị Xuân vẫn trầm tĩnh, thong thả lái xe êm như ru trong khi trời còn thoang thoảng mù sương.

Con trai của chị Xuân cưới con gái của vợ chồng tôi đã hơn hai chục năm, những buổi họp mặt chung của hai gia đình như lễ Tết, giỗ chạp, sinh nhật… hai chúng tôi đều bận rộn với con cháu, không lúc nào có thì giờ nói chuyện lâu, nên chúng tôi nhân lúc ông xã tôi bận đi gặp mặt các bạn cựu sinh viên cùng trường, còn anh thông gia không được khoẻ, chị Xuân và tôi quyết định cho hai ông chồng ở nhà để bà nội và bà ngoại có dịp tâm tình với nhau.

Vừa kể lể hết chuyện công ăn việc làm, chuyện con cháu, chuyện cơm nước, chuyện ăn mặc, chuyện tập thể dục, chuyện bệnh tật của người già, đủ thứ chuyện trên trời dưới đất là chúng tôi vừa xịch tới cổng trường và may mắn tìm được một chỗ đậu xe không xa lắm.

Thân già da cóc, chúng tôi đi bộ lọc cọc vào văn phòng của trường để ghi danh lấy bảng tên rồi đi ngay đến giữa sân trường nơi các em học sinh từ lớp mẫu giáo đến lớp 5 đang xếp hàng rồi lần lượt nối đuôi nhau tụ họp ở Lion Zen Assembly. Bà Hiệu Trưởng và các thầy cô giáo cũng lên đứng trên sân khấu, rồi bà ra lệnh cho các em ngồi xuống và im lặng.

Một lớp học

Tôi nhìn ngắm đám học trò ngây thơ, trong đó có cả hai đứa cháu ngoại của tôi, ngồi nhấp nhô dưới đất, những thiên thần bé bỏng này là nguồn sống của quốc gia, là tinh hoa của đất nước, mặt mày sáng sủa, tươi tắn, vô tư cười đùa, không một nét lo toan sầu não, lòng tôi bỗng rộn lên một niềm vui khó tả. Tôi hân hoan nghĩ rằng, cuộc sống đầy đủ và tự do chốn này là mảnh đất phì nhiêu giúp cho sáng kiến của các em đâm chồi nẩy lộc, mai kia trong số học trò thơ ngây trong trắng đó, thế nào chẳng sản xuất thêm một số thiên tài như Steve Jobs, Bill Gates, Mark Zuckerberg, Elon Musk, Jeff Bezos… cho thế giới được hưởng những sáng kiến, phát minh hiện đại. Những máy computer, những điện thoại thông minh, những trang mạng xã hội, những chiếc xe hơi tự lái, những mua bán trên mạng… đã giúp mọi người khắp nơi trên quả địa cầu liên lạc với nhau dễ dàng, tìm được thân nhân bạn bè thất lạc lâu năm, mua những món hàng mình cần và thích mà không phải lái xe đi xa, vật lộn tìm chỗ đậu… Những em bé thân yêu kia ơi! cuộc đời này, tương lai hưng thịnh của dân tộc này nằm trong tay các con đó.

Nhưng bức tranh tuyệt vời này cũng khiến tôi nhớ tới tấm hình của mấy cháu nhỏ bên Việt Nam, mặt mày lem luốc, quần áo nhàu nát, ống thấp ống cao, trong những lớp học ở một làng xã nhỏ xa xôi đang ngồi dưới đất làm bài và những em ống quần xắn cao, đội áo và túi ni lông sách vở trên đầu, lội nước qua sông đến trường đi học, thật là hai bức tranh tương phản, nghĩ mà đau lòng!

Tiếng bà Hiệu Trưởng cất lên ngỏ lời chào đón ông bà, phụ huynh học sinh và mọi người tham dự đưa tôi về thực tại. Rồi bà nói về National Grandparents Day, tiếp theo bà tường thuật về một chương trình phát thưởng trường đã đề ra để khuyến khích các em có hạnh kiểm tốt và làm những điều đáng khen ngợi. Các em đó sẽ được cô, thầy phát cho một tờ giấy ghi công trạng gọi là “paws.” Sau khi nhận được một số paws thì sẽ có thưởng, niên khóa vừa rồi thì phần thưởng là được dự buổi “dance party”, năm sau có thể là một buổi “reading party”. Năm ngoái trường đã phát ra hơn 4 ngàn paws và chỉ tiêu cho năm nay là 5 ngàn paws và bà giáo tin tưởng họ sẽ đạt được con số đó, như vậy là học trò mỗi năm làm nhiều điều tốt đẹp hơn.

Ông Bà tham gia lớp học với các cháu

Sau đó, các ông bà được hướng dẫn đến lớp của cháu mình. Chị Xuân và tôi rảo bước đến lớp của cháu Ben. Vừa đến cửa đã thấy bà giáo Goble ra đón chúng tôi, bà bắt tay tôi và nói liền:

- Ben là đứa cháu thứ ba của bà học lớp tôi nên tôi nhận ra bà ngay. Tôi nhớ bà là bà ngoại của Sophie Trần, học lớp tôi hai năm trước, và năm vừa rồi là Nicholas Unger.

- Vâng đúng thế. Nhớ lại năm ngoái bà không đoán ra Nicholas cũng là cháu ngoại của tôi vì cái tên Mỹ của nó, thêm nữa cháu giống bố nhiều hơn nên da trắng, mắt xanh và chỉ giống con gái tôi thoáng qua thôi.

-        Thật vậy. Bà Goble gật đầu.

-     Mấy đứa cháu tôi thật là có phước lắm mới được vào lớp của bà. Bạn của con gái tôi nói với con tôi hôm tựu trường rằng trông bồ vui thế chắc thằng Ben được học lớp bà Goble phải không, bà thấy chưa? Tôi nói.

    - Tôi rất cảm động, xin cám ơn. Bà Goble nhoẻn miệng cười.

Tôi nhớ lại năm ngoái, cũng như thường lệ, bà Goble tổ chức Grandparents Day vào dịp lễ Giáng Sinh vì bà nghĩ thời gian đó đài phát thanh và truyền hình mở nhạc Noel suốt ngày, tâm hồn mọi người đều vui vẻ hướng về ngày lễ hội thì buổi họp mặt sẽ rộn ràng, nhộn nhịp hơn.

Hôm đó, khi tất cả các học sinh đã về chỗ ngồi rồi thì bà giáo bảo học trò giới thiệu cho mọi người biết về ông bà mình.

Cháu Nicholas đã chỉ vào tôi và nói:

- This is my Bà Ngoại. (Ở nhà các cháu vẫn gọi tôi như thế)

Cả lớp trố mắt nhìn không hiểu.

Cháu tôi chữa lại:

- Oh, this is my Grandmother, her name is Hang Le.

Rồi cháu nói thêm:

- Bà ngoại tôi lúc nào cũng bảo tôi phải ăn nhiều cho chóng lớn, phải chăm chỉ học hành và nhất định phải trở thành một công dân tốt.

Cả lớp vỗ tay hoan hô khuyến khích.

Khi thấy một em bé gái ngồi lẻ loi, hỏi ra thì biết đó là Alysia, không có ông bà đến dự nên vợ chồng tôi nhận Alysia là “cháu nuôi” luôn.

Ông Bà và cháu cùng làm thủ công

Bà giáo Goble bảo học sinh phỏng vấn ông bà của mình và ghi vào giấy những điều như: ngày sinh của Ông Bà, nghề nghiệp trước đây và hiện tại, khi ÔB bằng tuổi cháu bây giờ thi ÔB ở đâu, học trường nào, thích và ghét môn học gì, có được bảng danh dự không, khi lớn lên muốn làm nghề gì, tại sao… Ông xã tôi trả lời tất cả những câu hỏi của Nick, còn tôi cũng làm như vậy với Alysia.

Chúng tôi thấy ý tưởng này rất hay vì bình thường chẳng mấy khi các cháu biết ông bà mình ngày xưa làm nghề gì và ước vọng ra sao. Ngồi trả lời như tâm sự với nhau khiến ông bà và các cháu cảm thấy gần gũi thông cảm nhau hơn.

Bà Goble còn chiếu slide show về lớp học, hình của học sinh chụp chung với gia đình có cả ông bà, cha mẹ, các em nhìn thấy ảnh của mình trên bảng cũng hơi bẽn lẽn.

Rồi các cháu trong những bộ quần áo có hình ảnh của ngày Christmas rất dễ thương, xếp vòng tròn vỗ tay vừa đi vừa hát những bài Giáng Sinh, ông bà cũng hát theo nên thật hào hứng, sôi nổi.

Sau đó chúng tôi ăn bánh Noel, uống nước táo, rồi chào hỏi, chúc tụng, ôm nhau trước khi chia tay. Vài tuần sau bà Goble gửi cho chúng tôi thư cám ơn và hình ảnh chụp chung với Nicholas và Alysia.

Hôm nay Ben, đứa cháu thứ ba của tôi, giới thiệu chúng tôi như sau:

- Đây là Bà Nội của tôi tên Xuân Trần, người đã sinh ra Ba tôi. Còn đây là Bà Ngoại tôi tên Hằng Lê, người sinh ra Má tôi. Tôi yêu thương cả Bà Nội và Bà Ngoại tôi rất nhiều.

Chị Xuân và tôi nhìn cháu của chúng tôi một cách trìu mến và hài lòng. Sau đó bà giáo cho học trò cùng với ông bà chơi trò bingo, tìm những hình ảnh trên tờ giấy hợp xứng với lời miêu tả của bà giáo, ai trúng nhiều nhất được giải quán quân. Thật là một ngạc nhiên lý thú về sự thông hiểu của các cháu.

Ngày Ông Bà

Cuối cùng bà giáo và học trò ngỏ lời cám ơn các ông bà đã đến trò chuyện, vui chơi với các cháu.

Trên đường về tôi thấy lòng vô cùng hứng khởi vì vừa được tham dự vào một phần nhỏ nhoi của cuộc đời cháu tôi. Trong tôi văng vẳng bài hát nghe rất nhiều lần thuở còn cắp sách đến trường:

Học sinh là người tổ quốc mong cho mai sau.

Học sinh xây đời niên thiếu trên bao công lao…(1)

Lê Nguyễn Hằng

(1) Học Sinh Hành Khúc của Lê Thương