Covid-19: Những Ứng Viên Sắp Sửa Về Đích Trong Cuộc Đua Tìm Kiếm Vaccine

Một bác sĩ xem xét các mẫu protein tại các phòng thí nghiệm Novavax ở Rockville, Md. - một trong những phòng thí nghiệm đang phát triển vaccine cho virus Corona Vũ Hán, vào ngày 20/3/2020. (Andrew Caballero-Reynold / AFP / Getty Images)

Covid-19: NHỮNG ỨNG VIÊN SẮP SỬA VỀ ĐÍCH TRONG CUỘC ĐUA TÌM KIẾM VACCINE
Hương Xuân

Cuối tháng 7/2020 chứng kiến sự xuất hiện của 2 ứng cử viên bước vào giai đoạn cuối cùng của thử nghiệm - trong cuộc đua chế tạo vaccine chống COVID-19...

Một cuộc đua với tốc độ kỷ lục. Đây là điều chưa từng xảy ra trong suốt lịch sử nghiên cứu và chế tạo vaccine. Cuộc đua này là để tìm ra vaccine chống lại virus ĐCSTQ, thủ phạm của hàng trăm nghìn cái chết trên thế giới cùng hàng chục triệu ca nhiễm - chỉ trong vỏn vẹn hơn nửa năm.

Góp mặt trong cuộc đua hiện nay là hơn 100 loại vaccine chống COVID-19 đang được phát triển. Mười trong số đó đang trong quá trình đánh giá lâm sàng, nhưng chỉ có 2 ứng viên bắt đầu bước vào giai đoạn cuối cùng của thử nghiệm - giai đoạn 3. Giai đoạn 2 có khá nhiều ứng cử viên, nhưng chỉ có 2 sản phẩm là sáng giá. Bốn thí sinh này đến từ các nước Hoa Kỳ, Trung Quốc, và Anh Quốc.

#4 - CanSino của Viện Công nghệ sinh học Bắc Kinh

Trong giai đoạn 2 của thử nghiệm, mũi tiêm được phát triển bởi CanSino Biologics của Trung Quốc tạo ra phản ứng miễn dịch ở gần 508 tình nguyện viên, dữ liệu được công bố hôm 20/7 trên tạp chí The Lancet.

Đa số người tham gia nghiên cứu có khả năng miễn dịch cao trước virus Ad5-nCoV, một loại virus cảm lạnh thông thường (adenovirus) được biến đổi gen để tạo ra S-protein của COVID-19. Cũng có phản biện cho rằng, việc tiếp xúc rộng rãi với virus vectơ mà CanSino chọn có thể hạn chế tính hữu ích của vaccine. 

Giai đoạn 1 của thử nghiệm vaccine CanSino được thực hiện tại Vũ Hán hồi tháng 3, trên 108 người trưởng thành khỏe mạnh trong độ tuổi 18-60. Giai đoạn 2 được thiết lập với sự tham gia của 500 người lớn: 250 người được tiêm liều trung bình của vaccine - liều đã được thử nghiệm ở trong giai đoạn 1, 250 người còn lại được tiêm liều thấp.

#3 - ChAdOx1 nCoV-19 của Đại học Oxford và AstraZeneca

ChAdOx1 nCov-19 là ứng cử viên đến từ Anh Quốc, cụ thể là từ trường đại học Oxford. Vaccine này cũng được chế tạo dựa phiên bản suy yếu của adenovirus, virus cảm lạnh thông thường gây nhiễm trùng ở tinh tinh, được biến đổi gen để không thể nhân lên ở người.

Giai đoạn 1 của thử nghiệm này được tiến hành hồi tháng 4 với hơn 1.000 mũi tiêm chủng. Giai đoạn 2 đã diễn ra vào tuần cuối của tháng 5 với quy mô rộng lớn hơn - ở các nhóm tuổi 56-69, trên 70 tuổi, và trẻ em 5-12 tuổi. Quy mô này là do các nhà nghiên cứu muốn tìm hiểu xem: liệu có sự khác biệt nào về độ tuổi trong việc đáp ứng với vaccine hay là không. Thử nghiệm giai đoạn 3 của ChAdOx1 sẽ được thực hiện với quy mô lớn ở nhóm trên 18 tuổi.

Các thử nghiệm lâm sàng đang được thiết lập và thu hút tổng cộng hơn 10.000 người trên khắp Vương quốc Anh. Nếu hiệu quả, vaccine sẽ được sản xuất và phân phối cùng với tập đoàn dược phẩm AstraZeneca.

#2 - CoronaVac của công ty dược phẩm tư nhân Sinovac tại Trung Quốc

CoronaVac được phát triển bởi công ty Sinovac của Trung Quốc. Là đồng hương của CanSino, nhưng CoronaVac là chủng vaccine được phát triển dựa trên phiên bản bất hoạt của chính SARS-CoV-2. Đây phương pháp chế tạo vaccine rất truyền thống, một phương pháp đã chứng minh là thành công trong lịch sử.

Ngày 21/7, CoronaVac đã nhanh chân bước vào giai đoạn cuối của thử nghiệm lâm sàng. Giai đoạn 3, giai đoạn cuối của thử nghiệm sẽ không tiến hành tại Trung Quốc, mà được triển khai tại Brazil. Viện Butantan - một trung tâm nghiên cứu y tế công cộng của Brazil, sẽ là nơi các tình nguyện viên nhận liều đầu tiên của vaccine. 

Theo các quan chức Brazil, nếu vaccine này được chứng minh là an toàn và hiệu quả, viện sẽ có quyền sản xuất 120 triệu liều theo thỏa thuận để thay đổi cuộc chơi trong đại dịch.

#1 - Vaccine mRNA-1273 của công ty Moderna và Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia Hoa Kỳ (NIAID)

Công ty công nghệ sinh học của Mỹ - Moderna là nơi đầu tiên thực hiện thử nghiệm lâm sàng cho vaccine mRNA-1273. Chỉ 8 tuần sau khi trình tự gen của SARS-CoV-2 được tìm thấy, giai đoạn 1 của thử nghiệm đã được triển khai. 

Trong giai đoạn 2 hồi tháng 5, vaccine này đã được thử nghiệm trên 45 người và sau đó tất cả đều sản xuất kháng thể có thể chống lại COVID-19. 45 tình nguyện viên này được chia làm 2 nhóm: từ 18 đến 55 tuổi, và trên 55 tuổi. Nhóm này vẫn đang được theo dõi, kéo dài tới 12 tháng sau khi tiêm chủng.

Giai đoạn 3 của thử nghiệm sẽ diễn ra tại Hoa Kỳ với khoảng 30.000 đăng ký. Các tình nguyện viên đều trên 18 tuổi không nhiễm COVID-19. Họ sẽ được tiêm vaccine tại các điểm nghiên cứu lâm sàng ở trong nước.

Sản phẩm của Moderna thể hiện tính vượt trội khi có thể ngăn ngừa virus nhân lên ở vùng mũi - điều mà chưa vaccine nào khác có thể làm được. Đặc điểm này khiến virus giảm hẳn khả năng phát tán ra môi trường bên ngoài. 

Hương Xuân - DKN