Biểu đồ trên cho thấy rõ nguyên nhân tức thì và trực tiếp của lạm phát hiện hữu không gì khác hơn là gói quà cứu trợ COVID 1.900 tỷ cụ Biden tặng cho dân Tháng Ba năm nay, ngay sau khi cụ vừa nhậm chức, đúng như nhận định của hai ông Rattner và Summers.
Người ta nói “quản trị tức là tiên liệu”. Biểu đồ trên chứng minh rõ ràng chính quyền Biden mù tịt, chẳng tiên đoán nổi một tiếng đồng hồ nữa chuyện gì sẽ xảy ra chứ đừng nói tới chuyện mấy tháng nữa hay một vài năm nữa.
Khi thuốc ngừa được chích vào cả mấy trăm triệu người thì tất nhiên là dịch sẽ giảm, kinh tế có thể mở cửa lại và dân chúng có nhu cầu đi mua những thứ họ cần mà không có được trong cả năm trời. Trong khi đó, hàng hóa tạm ngưng sản xuất cả năm trời, tất nhiên sẽ thiếu hụt, và sự thất cân bằng này tất nhiên sẽ khiến vật giá leo thang. Lửa lạm phát bốc cháy. Khi lửa đang cháy, người ta cần phải đổ nước lên để dập tắt lửa. Nhưng thay vì vậy, cụ Biden đổ 1.900 tỷ thùng dầu và ép Ngân Hàng Dự Trữ Liên Bang bồi thêm cả trăm tỷ khúc gỗ vào để làm gì? Hệ quả sẽ ra sao, trẻ con mẫu giáo cũng biết.
Ở đây, phải nói ngay, chỉ là kinh tế học mẫu giáo mà tất cả các cố vấn và phụ tá của cụ Biden cũng như các quan chức trong ngân hàng trung ương đều biết rõ. Nhưng họ đã bất chấp hậu quả kinh tế vì họ quyết định theo nhu cầu chính trị tặng quà cho dân để kiếm hậu thuẫn chính trị, chứ không phải để đáp ứng nhu cầu kinh tế.
* Kẹt cung ứng trong khi bộ trưởng Giao Thông bận thay tã cho con
Cả triệu tấn hàng hóa đang kẹt cứng tại các bến tàu, các nhà ga xe lửa, các kho hàng, không đến tay người tiêu thụ được, phần lớn vì không có đủ nhân viên chuyển hàng, không có đủ tài xế xe chở hàng. Tiền vào tay dân ào ào trong khi không có hàng để mua, hệ quả tất nhiên là vật giá leo thang.
Hiển nhiên đây là vấn đề giao thông vận tải. Là lãnh vực trách nhiệm của ông bộ trưởng Buttigieg. Ông này đã làm gì?
Trong khi khủng hoảng kẹt đường giây cung ứng hàng hoá lên tới cao điểm thì ông Buttigieg đang nghỉ phép ba tháng để cùng ‘ông chồng’ lo cho hai đứa con song sinh vừa ra đời qua một bà được thuê mang thai giùm. Hình chụp hai ‘vợ chồng’ ông Buttigieg cùng ngồi trên giường hớn hở ôm hai đứa con, tuyệt đối chẳng có một ly ưu tư nào về nạn kẹt hàng. Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc ca tụng ông Buttigieg đã là một gương sáng về tinh thần trách nhiệm của một ông bố lo cho con. Bị chỉ trích là rảnh hơi lo thay tã cho con, ông Buttigieg hùng hổ cãi “bộ tưởng trông con mới sanh dễ lắm sao? Đó là ‘làm việc’ mà làm việc rất cực!”.
Thưa ông, không ai nói nuôi con dễ hay khó gì hết, vấn đề là chúng tôi đóng thuế trả lương cả trăm ngàn cho ông không phải để ông lo cái chuyện lăng nhăng vớ vẩn trong đời sống riêng tư của ông, mà là để ông lo cho chúng tôi không thấy cảnh giao thông kẹt cứng, không có nhu yếu phẩm cho chúng tôi.
Những bào chữa
Trước đại họa lạm phát, chính quyền Biden, với sự hỗ trợ tích cực của những cái loa phường CNN, Washington Post, New York Times, … và đám vẹt tị nạn u mê, đã vặn trẹo lưng để bào chữa, phần lớn là ngụy biện, phần nhỏ là lừa bịp, và phần phụ nữa là tiếu lâm.
* Lạm phát như hiện tượng nhất thời
Trước hết, chính quyền Biden cố trấn an bằng cách khẳng định lạm phát hiện nay chỉ là hiện tượng nhất thời, có tính cách ‘chuyển tiếp’, và sẽ qua thôi.
Theo lập luận này, kinh tế phục hồi quá nhanh dưới sự lãnh đạo tài ba của cụ Biden khi cầu vượt xa cung. Cầu lên mạnh vì dân có tiền xài, trong khi cung ứng không theo kịp vì các hãng xưởng không sản xuất kịp vì nhân công trước đó bị nghỉ làm quá nhiều để tránh COVID, cũng như hàng nhập cảng bị kẹt tại các bến tầu vì thiếu nhân công chuyển hàng. Tất cả chỉ là hệ quả nhất thời của việc kinh doanh mở cửa lại.
Trên căn bản, lý luận ‘lạm phát nhất thời’ kiểu này không sai lắm. Dĩ nhiên, trên cõi đời này, hầu như chuyện gì cũng chỉ là nhất thời thôi, tất cả rồi cũng qua. Ngay cả cuộc sống cũng chỉ là nhất thời, ai sinh ra rồi cũng chết thôi.
Vấn đề là sớm hay muộn, và khi vấn nạn chưa qua thì ta có chịu nổi không.
Một cách cụ thể, giá thịt bò có gia tăng 100% mỗi năm trong 100 năm liền thì ông tỷ phú Bill Gates cũng vẫn có thể ăn thịt bò kobe của Nhật một ngày ba lần cho tới đời cháu chắt nội ngoại, chứ gạo tăng ví dụ 1% mỗi tháng trong 6 tháng thôi, thì dân tị nạn cũng đủ rã rời tứ chi rồi.
* Lạm phát như vấn đề của giai cấp thượng lưu
Ông Ron Klain, chánh văn phòng cụ Biden, rất oai hùng, trấn an dân khố rách áo ôm không có gì phải lo sợ lạm phát hết vì lạm phát chỉ là một vấn đề của giai cấp thượng lưu.
Công bằng mà nói, ông Klain chỉ là lập lại nguyên văn nhận định của một giáo sư Harvard, ông Jason Furman. Theo ông Furman, giá cả gia tăng vì dân có công ăn việc làm, có tiền trợ cấp, có sung túc, nên mới có tiền mua hàng quá nhiều, đưa đến tình trạng giá cả gia tăng.
Đây rõ ràng là lý luận của loại ‘học giả’ -chứ không phải học thật-, chỉ biết ăn ngon mặc đẹp ngủ kỹ, làm việc trong phòng máy lạnh, qua việc đọc sách đọc báo mỗi ngày. Không bao giờ rảnh ra cửa sổ nhìn ra bên ngoài xem chuyện gì đang xẩy ra.
Xin lỗi ông Furman và ông Klain, chứ tôi đi làm cật lực, lương không tăng mà đổ xăng mỗi tuần 60 đô thay vì 40 đô như trước đây, thì đó là vấn nạn cực lớn, trong khi đối với ông Bill Gates chỉ là chuyện muỗi đốt gỗ, sao có thể nói đó là “vấn đề của giai cấp thượng lưu”? Quý ông nói những người có lợi tức thấp hay lãnh tiền già cố định sẽ được Nhà Nước lo, xin hỏi quý ông khi giá xăng tăng 60%, Nhà Nước có tăng trợ cấp hay tiền già lên 60% không? Tôi là người sống bằng tiền già, Nhà Nước sẽ tăng thêm 6% tiền già SSA cho năm tới, như vậy có đủ trả tiền xăng phụ trội không? Chưa kể Nhà Nước cho tay này, lấy lại tay kia khi tăng tiền đóng góp vào bảo hiểm y tế Medicare.
Cái thực tế hiển nhiên nhất là lạm phát chỉ giết đám dân nghèo thôi. Càng nghèo càng chết nhanh, chứ đám thượng lưu sẽ chẳng có ma nào chết vì xăng tăng giá lên một hai đô một ga-lông hay tiền thuê nhà tăng một hai trăm đô một tháng. Các đại gia vẫn ung dung đi chơi bằng máy bay riêng như thường, bất kể giá xăng tăng bao nhiêu.
* Lạm phát như công thức bình đẳng
Anh bình loạn gia Andrew Sorkin của đài tivi CNBC phùng mang tung hô lạm phát là hình thức tạo công bằng, san bằng bớt bất công giai cấp.
Thú thật kẻ này không hiểu cái lý này, ngoại trừ lý do lạm phát khiến tất cả mọi người nghèo đi, đưa đến tình trạng ‘lý tưởng’ của xã nghĩa là tất cả đều ‘công bằng trước chén bo bo’.
Xin lỗi, kẻ này vắt chân lên cổ trốn chạy cái xứ ‘đỉnh cao của khỉ Trường Sơn’ chính vì không muốn sống trong tình trạng công bằng trước chén bo bo này.
* Lạm phát vì các tổ hợp sản xuất
Lý cớ bào chữa mới nhất: phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc đổ thừa giá thịt thà tăng vì các tổ hợp sản xuất thịt cùng nhau thông đồng tăng giá. Vâng, cũng như xăng tăng giá vi các hãng sản xuất dầu xăng thông đồng, giá xe cũ tăng vì các công ty sản xuất xe thông đồng, giá nước mắm tăng vì dân đánh cá Phan Thiết thông đồng,… Tất cả là lỗi của… bốn phương tám hướng.
Vẫn cái tật đổ thừa bốn phương tám hướng. Mỹ có luật rất gắt chống các tổ hợp thông đồng giá cả [anti-cartel laws hay anti-gouging prices laws], sao bộ Tư Pháp chưa truy tố các tổ hợp đó đi?
Biện pháp
Trước hiện tượng lạm phát giết dân, chính quyền Biden đã, đang, và dự tính làm gì?
* Về tăng giá xăng
Những trí thức cấp tiến cuồng nhất tìm cách biện giải cho việc tăng giá xăng. Họ cho đó là việc tốt vì thiên hạ sẽ bớt xài xăng, bớt gây ô nhiễm khí hậu, bớt hâm nóng địa cầu. Và giải pháp rất dễ cho mọi người tất nhiên là đi xe điện, đừng đi xe hơi đổ xăng nữa.
Xin lỗi quý vị trí không thức, đây là loại lý luận của các vị trưởng giả, thừa giấy vẽ voi. Tôi là thứ dân hạng bét, cần có xe đi làm lao động lãnh lương xấp xỉ cỡ dưới tối thiểu, có được mức tối thiểu 15 đô một giờ thì coi như đã trúng số rồi. Có tiền lương vào để có gạo ăn mỗi ngày là phúc đức rồi, làm sao tôi rảnh hơi nghĩ chuyện trái đất bị hâm nóng vài trăm thế kỷ nữa? Cụ Al Gore chê cái xe Toyota tôi mua thời ông Reagan còn làm tổng thống, là thải khí hại nhiều quá trong khi một chuyến đi đánh gôn bằng máy bay tư của ông Al Gore đã thải khí độc bằng tôi lái xe đi làm cả năm. Mua xe điện ư? Tôi còn cái xe thời Reagan là đã quá ngon rồi, tiền đâu bảo tôi mua xe điện bạc trăm ngàn của tỷ phú Elon Musk?
Rõ là vớ vẩn!
* Về kẹt cung ứng
Kẹt hàng là một vấn nạn cực kỳ lớn lao, lớn hơn xa tầm tay của ông Buttigieg mà yếu tố chính được bổ nhiệm làm bộ trưởng là … cái ‘can đảm’ dám công khai hôn ông chồng đồng tính.
Trên nguyên tắc, bộ Giao Thông ở Mỹ là cái bộ nhàn rỗi nhất, chẳng có gì để làm vì phần lớn vấn đề giao thông trên các xa lộ, đường phố,… thuộc thẩm quyền tiểu bang hay thị trưởng, quận trưởng, trong khi các ngành hàng không, giao thông biển đều đã có thủ tục luật lệ thông dụng từ hồi nào tới giờ. Do đó, cụ Biden muốn lấy điểm với dân đồng tính, đã bổ nhiệm anh Buttigieg làm bộ trưởng Giao Thông, với ý nghĩ chẳng có hại gì cho dù anh này kinh nghiệm chẳng có gì, ngoài việc làm thị trưởng một thành phố nhỏ tí không ai biết ở đâu.
Cái không may hay chính xác hơn, cái dở của cụ và anh Buttigieg là không tiên đoán trước được COVID sẽ đánh mạnh vào đường giây cung ứng như thế nào, nên bổ nhiệm một anh lờ mờ lo chuyện tải hàng.
Bà bộ trưởng Thương Mại Gina Raimondo còn siêu hơn nữa. Bà rất ‘hoành tráng’ tuyên bố chuyện giải quyết nạn kẹt hàng không phải trách nhiệm của chính quyền, mà đó là chuyện của khu vực tư doanh. Ủa vậy sao? Vậy thì xứ Mỹ này có bộ trưởng Thương Mại, bộ trưởng Giao Thông để làm gì? Để làm cảnh như cả lô ủy viên linh tinh ngáp gió trong các hội đoàn trong cộng đồng tị nạn ta sao?
Một vài anh chị cấp tiến bóp trán tìm cách biện giải, đã chế ra một cách bào chữa rất sáng tạo. Họ cho rằng nguyên do sâu xa của vấn đề là dân Mỹ ăn xài quá lố, do đó, dân Mỹ nên tập ăn xài bớt đi, mua hàng bớt đi, sẽ hết kẹt cung ứng ngay và vật giá sẽ hết leo thang ngay. Phải rồi, dân Mỹ nên tập sống theo dân Zimbabwe hay dân Việt ta thời khỉ bao cấp, cái gì cũng không có, mua gì cũng không được, để rồi giải thích tất cả đều là dư thừa không cần thiết. Triết lý ‘dân giàu nước mạnh’ ngày nay đã bị coi như triết lý hủ lậu, mà nhân sinh quan mới phải là ‘dân nghèo nước yếu’ thì mới là hợp thời trang. Dân Mỹ đã cố tình bầu cho cụ Biden để được nghèo và yếu đi mà, phải không?
* Về gói quà BBB
úc đầu, cụ Biden trấn an dân, nói lạm phát là chuyện nhất thời thôi. Nhưng rồi sau đó, các chuyên gia thứ thiệt như bà bộ trưởng Ngân Khố Yellen và cả ông chủ tịch ngân hàng trung ương Powell, đều đã đổi giọng, nhìn nhận lạm phát sẽ kéo dài khá lâu. Cụ Biden bèn đổi chiến thuật, không còn nhấn mạnh lạm phát chỉ là tai nạn ngắn hạn, mà xoáy mạnh vào lập luận mới: lạm phát có thể kéo dài thật, nhưng cụ Biden đã có sẵn vũ khí cực hữu hiệu để chống lạm phát: đó chính là gói quà BBB hơn 2.000 tỷ.
Thượng viện, dưới áp lực của cụ Biden, đang điều đình, trả giá, đổi chác gì đó trong hậu trường để thông qua gói quà cụ Biden gọi là luật ‘Tái Xây Dựng Lại Tốt Đẹp Hơn’ -Build Back Better hay BBB.
Trước hết, phải nói ngay, gói quà này còn trong vòng trả giá nên chưa ai biết cuối cùng sẽ là bao nhiêu, có gì trong đó. Tuy nhiên dựa trên đề nghị của cụ Biden và gói quà hạ viện đã phê chuẩn, có thể sẽ lên tới trên dưới 2.000 tỷ (so với 3.500 tỷ như đề nghị ban đầu), và gồm rất nhiều loại trợ cấp và chi tiêu của Nhà Nước.
Theo cụ Biden, BBB sẽ có đủ thứ lợi như gia tăng việc làm, phục hồi kinh tế, cắt giảm lạm pháp, mang lại phúc lợi cho dân, … Một loại thuốc đặc biệt trị bá bệnh mà Hoa Đà chỉ có thể mơ ước trong mộng. Mà đặc biệt như cụ Biden quảng bá, hoàn toàn từ trên trời rơi xuống như món quà của ông Già Noel tân thời, tất cả miễn phí, không ai phải trả xu nào, không tăng thuế, không vay mượn,… Quá hay, quá tốt, đến độ mà Mỹ gọi là ‘too good to be true’, quá tốt đến độ không thể có thật được.
Tất cả những kết quả tuyệt hảo đó được cụ Biden long trọng hứa hẹn, nhưng đáng tiếc thay, chỉ có những người phe đảng mù quáng nhất mới tin.
Mặt trái của gói quà đó là cái giá dân Mỹ sẽ phải trả mà cụ Biden không đủ lương thiện để nói thẳng ra: đổ dầu và thêm gỗ vào đám lửa lạm phát, tăng thâm thủng ngân sách, tăng công nợ, giảm giá trị đồng đô, tăng thâm thủng cán cân ngoại thương. Theo Văn Phòng Ngân Sách Quốc Hội -Congressional Budget Office- không thuộc đảng nào, gói quà như cụ Biden đề nghị sẽ đưa đến thâm thủng ngân sách khoảng 3.000 tỷ đô trong một thập niên tới.
Điểm tiếu lâm nhất là trong khi tất cả các chuyên gia kinh tế đều nhìn nhận gói quà khổng lồ này sẽ không khác gì dầu hỏa và gỗ bỏ vào đám lửa lạm phát, thì cụ Biden khư khư khẳng định tung tiền ra như vậy sẽ là biện pháp hữu hiệu nhất để giảm lạm phát. Trong 5 người dân Mỹ, chỉ có 1 người tin cụ Biden. Trong đó có vài con vẹt tị nạn bảo hoàng hơn vua!
https://www.foxbusiness.com/politics/biden-spending-bill-deficit-permanent-cbo-analysis
Kết
Nói lạm phát nghe có tính cách trừu tượng, chuyên môn kinh tế, nhiều người sẽ không hiểu rõ hệ quả của lạm phát đối với chính mình. Nói một cách giản dị và dễ hiểu hơn, đó là tình trạng ‘người dân nghèo đi’, hay nói cách khác cụ thể hơn, là trong một năm với cụ Biden, tất cả mọi người đều đã bị trừ lương hay bị cắt bớt tiền già, không hơn không kém. Tuy số tiền nhận được không giảm, có thể gia tăng chút đỉnh, nhưng cùng với số tiền đó mà mua được ít hàng hơn, ăn được ít hơn, sắm được ít quần áo hơn, đi lại ít hơn, đổ được ít xăng hơn, ... thì đó nếu không phải là nghèo đi thì là gì?
Nếu đúng như cụ Biden khẳng định, lạm phát chỉ là hiện tượng nhất thời, cho là kéo dài hai ba tháng, thì công bằng mà nói, khó ai có thể trách cụ Biden được. Nhưng nếu lạm phát trầm trọng hơn hay kéo dài hai ba năm, thì đừng ai lấy làm lạ nếu cụ Biden chỉ là tổng thống một nhiệm kỳ giống như TT Carter thôi.
Đối với kẻ này, thú thật chuyện cụ Biden làm một nhiệm kỳ hay nửa nhiệm kỳ hay ba nhiệm kỳ chẳng có gì phải đau đầu quá nhiều, mà cái đáng đau đầu là khi nào thì tiền già không còn đủ để mua thịt cá, để phải bị ăn chay trường bất đắc dĩ.
Vũ Linh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét